Page 93 -
P. 93
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
ต�ร�งที่ 3.4 หน้�ที่ของดินและประโยชน์ต่อมนุษย์
คุณค่�และประโยชน์ต่อมนุษย์
หน้�ที่ของดิน
ในพื้นที่ นอกพื้นที่
ขับเคลื่อนวัฏจักรธ�ตุอ�ห�ร 1. ปลดปล่อยธ�ตุอ�ห�รให้พืชใช้ 1. ช่วยให้คุณภ�พของนำ้�และอ�ก�ศดี
ประโยชน์ 2. ก�รกักเก็บ N และ C ไว้ในดิน ช่วย
2. ค�ร์บอนที่กักเก็บไว้ ช่วยให้ก�รทำ� ลดก�รปลดปล่อยแก๊สเรือนกระจก
หน้�ที่ต่�งๆ ของดินดีขึ้น
ช่วยให้มีคว�มหล�กหล�ย 1. ช่วยในก�รเจริญเติบโตของพืชชนิด 1. ช่วยให้มีคว�มหล�กหล�ยท�ง
ท�งชีวภ�พและก�รดำ�รง ต่�งๆ พันธุกรรม
ถิ่นที่อยู่ 2. ช่วยเพิ่มคว�มต้�นท�นและคว�ม 2. ช่วยให้มีพืชป่�ในระบบนิเวศและลด
ยืดหยุ่นต่อคว�มเครียด อัตร�ก�รสูญพันธุ์ของพืชและสัตว์
3. ลดส�รฆ่�ศัตรูพืชที่ตกค้�ง 3. ช่วยเพิ่มคว�มงดง�มของภูมิทัศน์
ควบคุมคว�มสัมพันธ์ของ 1. ช่วยควบคุมก�รกร่อนดิน 1. ลดก�รทับถมของตะกอนดิน
นำ้�ในดินและพืช 2. ช่วยเพิ่มเติมนำ้�เข้�ไปในลำ�ธ�รและ 2. ควบคุมภ�วะนำ้�ท่วมและก�รทับถม
อ่�งเก็บนำ้� ของตะกอน
3. ช่วยเพิ่มปริม�ณนำ้�ที่เป็นประโยชน์ 3. เพิ่มปริม�ณนำ้�ในแหล่งนำ้�ใต้ดิน
ต่อพืชและสัตว์
ก�รกรองและภ�วะบัฟเฟอร์ ช่วยให้ดินมีเกลือ โลหะ และจุลธ�ตุ ช่วยให้คุณภ�พนำ้�และอ�ก�ศดีขึ้น
ในพิสัยที่พืชและสัตว์ส�ม�รถทนได้
ช่วยสร้�งเสถียรภ�พท�ง 1. เป็นตัวกล�งให้พืชเจริญเติบโต 1. เป็นที่เก็บต�มธรรมช�ติของวัตถุ
ก�ยภ�พและก�รคำ้�จุน 2. เป็นร�กฐ�นที่มั่นคงของอ�ค�ร และ ต่�งๆ ท�งโบร�ณคดี
ถนน 2. เป็นที่ฝังกลบขยะมูลฝอย
หน้�ที่อื่นๆ ช่วยให้ผลิตภ�พคงอยู่อย่�งยั่งยืน รักษ�ไว้ หรือช่วยให้คุณภ�พนำ้�และ
อ�ก�ศดี
2. ร�ยละเอียดหน้�ที่ของดิน
หน้�ที่แต่ละข้อของดินมีร�ยละเอียดดังต่อไปนี้ (Brady and Weil, 2010)
2.1 ขับเคลื่อนวัฏจักรธ�ตุอ�ห�ร
ดินทำ�หน้�ที่เก็บธ�ตุอ�ห�รและปลดปล่อยออกม�แต่พอประม�ณ หมุนเวียนธ�ตุอ�ห�รและ
ธ�ตุอื่นๆ โดยกระบวนก�รท�งเคมีหรือชีวเคมี ทำ�ให้ธ�ตุอ�ห�รแปรสภ�พจ�กรูปที่ไม่เป็นประโยชน์ม�อยู่
ในรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืช ธ�ตุอ�ห�รพืชส่วนใหญ่จึงคงอยู่ในดิน แม้ว่�บ�งส่วนจะถูกนำ้�ชะละล�ยและ
บ�งส่วนของไนโตรเจนและกำ�มะถันระเหยไปในอ�ก�ศ สำ�หรับอินทรียวัตถุเป็นทั้งแหล่งค�ร์บอนและ
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 89
