Page 33 -
P. 33
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
6) เชื้อร�ไมคอร์ไรซ�ที่อยู่ร่วมกับร�กพืช ช่วยเพิ่มประสิทธิภ�พในก�รดูดนำ้�และฟอสฟอรัสจ�ก
ดิน พืชที่เริ่มข�ดฟอสฟอรัสจะขับเอ็กซูเดตที่มีส�รอินทรีย์ ซึ่งส�ม�รถดึงดูดให้เชื้อร�ไมคอร์ไรซ�เข้�ม�
อยู่ร่วมกับร�ก เพื่อบรรเท�ปัญห�ก�รข�ดฟอสฟอรัส
7) จุลินทรีย์บ�งชนิดผลิตกรดอินทรีย์ออกม�ช่วยละล�ยส�รประกอบของธ�ตุอ�ห�รที่ละล�ยย�ก
เช่น แร่อะพ�ไทต์ และฟอสเฟตที่ถูกตรึงซึ่งไม่ละล�ยนำ้� ให้เป็นฟอสเฟตที่เป็นประโยชน์ต่อพืช
8) จุลินทรีย์บ�งชนิดผลิตส�รคีเลต (chelating agent) ซึ่งช่วยเพิ่มคว�มเป็นประโยชน์ของเหล็ก
แมงก�นีส ทองแดงและสังกะสีในดิน
ก�รศึกษ�ระบบนิเวศดินในด้�นคุณภ�พดิน จะให้คว�มสำ�คัญกับก�รศึกษ�องค์ประกอบและ
กระบวนก�รในเชิงพื้นที่และเวล�ด้วย ในเชิงพื้นที่นั้นให้คว�มสนใจตั้งแต่สิ่งที่มีขน�ดวัดด้วยหน่วยมิลลิเมตร
เช่น ไรโซสเฟียร์ ซึ่งเป็นดินบริเวณรอบๆ ผิวร�กพืชมีคว�มหน�ประม�ณ 5 มิลลิเมตร ไปจนระบบร�ก
ของพืชซึ่งครอบครองปริม�ตรดินเพียงไม่กี่ลูกบ�ศก์เซ็นติเมตรสำ�หรับพืชต้นเล็กๆ จนถึงหล�ยลูกบ�ศก์
เมตรสำ�หรับร�กของไม้ยืนต้น ส่วนมิติของเวล�ก็สนใจในสิ่งที่แตกต่�งกันม�ก เช่น ก�รแลกเปลี่ยนไอออน
ซึ่งใช้เวล�ในหน่วยของวิน�ที หรือย�วน�นหล�ยศตวรรษหรือยุค (epochs) เช่น ก�รกำ�เนิดดิน (soil
genesis) สำ�หรับบ�งกระบวนก�ร เช่น ก�รดูดซับฟอสเฟตไอออนบนผิวของคอลลอยด์ดิน เกิดขึ้นในมิติ
ของสเกลเวล�และพื้นที่เพียงน้อยนิด เมื่อเทียบกับกระบวนก�รเกิดดินจ�กวัตถุต้นกำ�เนิดแบบต่�งๆ
ภ�พที่ 1.8 ดินในไรโซสเฟียร์ได้รับอิทธิพลจ�กกิจกรรมของร�กม�ก มีชนิด ประช�กร
และกิจกรรมของจุลินทรีย์ม�กกว่�ดินส่วนที่ห่�งออกไป (ที่ม� http://biology.kenyon.edu)
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 29
