Page 236 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

ภ�พที่ 10.10 ระบบก�รปลูกพืชเดี่ยว (monoculture)

ก�รปลูกพืชเดี่ยวอย่�งต่อเนื่อง จะมีปัญห�ต�มม� 2 ประก�ร คือ

(1) ก�รดูดใช้ธ�ตุอ�ห�รของพืชจ�กดินเป็นแบบเดิมตลอดเวล� ในแง่คว�มลึกของชั้น
ดินซึ่งเป็นแหล่งธ�ตุอ�ห�ร ปริม�ณและสัดส่วนของธ�ตุอ�ห�รแต่ละชนิดที่พืชดูดไปใช้ ไม่มีโอก�สสลับ

สับเปลี่ยนรูปแบบก�รใช้ธ�ตุอ�ห�รของพืชจ�กดินเป็นแบบอื่น
(2) ก�รมีพืชหลักเพียงชนิดเดียวเป็นแหล่งอ�ห�รของสัตว์และจุลินทรีย์ในระบบนิเวศ
อ�จทำ�ให้ปัญห�โรคและแมลงศัตรูพืชทวีคว�มรุนแรงม�กขึ้น

อย่�งไรก็ต�ม ก�รขับเคลื่อนระบบก�รปลูกพืชเชิงเดี่ยวให้ได้ผลผลิตสูงและส�ม�รถ
ดำ�เนินก�รอย่�งยั่งยืน ก็ด้วยอ�ศัยชนิดของปัจจัยก�รผลิตที่เหม�ะสม ปริม�ณเพียงพอและใช้ตรงต�ม

ระยะเวล�ที่ต้องก�ร มิฉะนั้นจะไม่ส�ม�รถขับเคลื่อนระบบก�รปลูกพืชเชิงเดี่ยวให้ร�บรื่นได้
2.2.1 ระบบก�รปลูกพืชหล�ยชนิด (multiple cropping system)
ระบบก�รปลูกพืชหล�ยชนิด หม�ยถึงระบบก�รเพ�ะปลูกพืชม�กกว่�หนึ่งชนิดในพื้นที่

เดียวกัน ซึ่งอ�จปลูกร่วมในเวล�เดียวกันหรือต่�งระยะเวล�กันก็ได้
วัตถุประสงค์ของระบบก�รปลูกพืชหล�ยชนิดมี 3 ประก�ร คือ

1) เพิ่มประสิทธิภ�พก�รผลิต โดยเพิ่มผลผลิตและร�ยได้จ�กก�รปลูกพืชในพื้นที่
2) กระจ�ยคว�มเสี่ยงด้�นร�ยได้
3) คว�มหล�กหล�ยของชนิดพืชปลูก ช่วยลดปัญห�คว�มรุนแรงของศัตรูพืช

232 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย