Page 233 -
P. 233
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
ก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ร่วมกับก�รใช้พืชคลุมดิน จะให้ผลเสริมกัน (synergistic effect)
ซึ่งจะเกิดผลดีม�กต่อก�รเสริมสร้�งคุณภ�พดินและก�รผลิตพืช
3) เพิ่มอินทรียวัตถุ: ใบที่ร่วงหล่นตลอดช่วงที่พืชยังมีชีวิต และก�รไถกลบในขั้นสุดท้�ย
ช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ก�รเพิ่มพูนอินทรียวัตถุทีละน้อยอย่�งต่อเนื่อง จะช่วยให้สมบัติท�งฟิสิกส์ เคมี
และชีวภ�พของดินดีขึ้น
4) กระตุ้นวงจรธ�ตุอ�ห�ร: พืชคลุมดินที่เป็นพืชตระกูลถั่ว จะเพิ่มเติมไนโตรเจนให้แก่
ดินจ�กก�รตรึงไนโตรเจนของจุลินทรีย์ในปมร�กถั่ว ร�กพืชคลุมดินดูดธ�ตุอ�ห�รม�จ�กดินล่�งม�สะสม
ไว้ในร�กและส่วนเหนือ ในขณะที่สร้�งมวลชีวภ�พ ทั้งธ�ตุอ�ห�รและมวลชีวภ�พจะคืนกลับสู่ดินเมื่อใบ
พืชร่วงหล่นหรือหลังจ�กพรวนกลบลงไปในดิน
5) ควบคุมวัชพืช: ร่มเง�ของใบพืชคลุมดิน ช่วยยับยั้งก�รงอกของเมล็ดวัชพืช และ
ควบคุมก�รเจริญเติบโตของวัชพืช
6) เกิดคว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พในระบบก�รปลูกพืช
2.1.2 ข้อจำ�กัดของก�รปลูกพืชคลุมดิน
ก�รปลูกพืชคลุมที่ทำ�กันในขณะนี้พบในสวนไม้ผลและสวนย�ง โดยปลูกพืชคลุมในสวน
ไม้ผลและสวนย�งใหม่เพื่อรอเวล�ให้พืชหลักเจริญเติบโตจนมีร่มเง�ของทรงพุ่มคลุมพื้นที่เท่�นั้น ส่วนใน
ระบบก�รปลูกพืชอื่นๆ ไม่นิยมทำ�กัน เนื่องจ�กส�เหตุ 3 ประก�ร คือ สิ้นเปลืองค่�ใช้จ่�ย เสียโอก�ส และ
เห็นผลช้� ดังนี้
1) เพิ่มต้นทุนก�รผลิตในรอบปี เนื่องจ�กต้องเตรียมดินและจัดห�เมล็ดพันธุ์ม�ปลูก
โดยไม่มีผลผลิตที่ข�ยเป็นร�ยได้
2) เสียโอก�สในก�รปลูกพืชเศรษฐกิจที่ส�ม�รถนำ�ผลผลิตไปข�ยได้ นอกจ�กนี้ยังไม่
สะดวกในก�รจัดช่วงเวล�เพื่อก�รปลูกพืชคลุมดิน
3) เห็นผลช้�และผลไม่ชัดเจน เนื่องจ�กก�รปลูกพืชคลุมดินหวังผลด้�นก�รอนุรักษ์ดิน
และนำ้�และก�รฟื้นฟูคุณภ�พดิน ซึ่งไม่ส�ม�รถประเมินเป็นตัวเงินได้ แม้บ�งอย่�งจะประเมินเป็นตัวเงินได้
เช่น ส�ม�รถลดก�รใช้ปุ๋ยไนโตรเจนลงบ�งส่วน แต่อ�จยังไม่เห็นผลชัดเจนในปีแรก เนื่องจ�กก�รปลูกพืช
คลุมดินในระบบก�รปลูกพืช เป็นกิจกรรมที่หวังผลระยะย�วและค่อยเป็นค่อยไป
2.1.3 พืชคลุมดินสำ�หรับไม้ผลและย�งพ�ร�
พืชคลุมดินสำ�หรับไม้ยืนต้นควรเป็นพืชที่ขึ้นง่�ยทั้งในดินดีและดินเลว มีก�รเจริญเติบโต
เร็ว มีกิ่งก้�นส�ข�ม�ก และส่วนยอดอ่อนนุ่มมีนำ้�ม�ก พืชตระกูลถั่วที่จะแนะนำ�ให้เกษตรกรใช้ปลูกเป็น
พืชคลุมดินในสวนไม้ผล-ไม้ยืนต้นมี 4 ชนิด คือ ค�โลโปโกเนียม เซ็นโตรซีม�หรือถั่วล�ย เพอร�เรีย และ
ซีรูเลียม ก�รทำ�สวนผลไม้โดยทั่วไปแล้ว เจ้�ของสวนมิได้ไถพรวนบ่อยๆ ก�รปลูกพืชคลุมดินจึงเป็น
สิ่งจำ�เป็นม�ก แม้ว่�จะมีดินดีอยู่แล้วก็ต�ม เนื่องจ�กพืชคลุมดินจะช่วยให้ต้นไม้ได้รับประโยชน์หล�ย
ประก�ร
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 229
