Page 230 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

4) ก�รเตรียมดินด้วยวิธีก�รไถพรวนน้อยที่สุด (minimum tillage) เป็นก�รไถพรวน
เท่�ที่จำ�เป็น ไม่รบกวนผิวดินทั้งหมดทำ�เพียงเพื่อให้ปลูกพืชได้และพืชเจริญเติบโตได้เท่�นั้น พื้นที่ส่วน

ม�กยังมีเศษซ�กพืชปกคลุม
5) ก�รไถพรวนที่ลดจำ�นวนครั้งและเครื่องมือ (reduced tillage) มีก�รใช้เครื่องมือ
ในก�รเตรียมดินน้อยครั้งและน้อยชนิดกว่�ก�รไถพรวนแบบร่วมสมัย เพื่อลดต้นทุนในก�รผลิต

6) ก�รไถพรวนย่อยดินบนเพื่อลดก�รระเหยนำ้� (mulch tillage) เป็นก�รไถพรวนที่
คงเศษซ�กพืชไว้บนผิวดิน และปกคลุมดินไม่น้อยกว่� 30% ของพื้นที่ โดยกระทำ�เพียงย่อยหน้�ดินเพื่อ

ลดก�รระเหยนำ้�ที่ผิวดิน
7) ไม่ไถพรวน (no tillage) และไถพรวนแนวแคบ (strip tillage) เป็นก�รปลูกพืช
ลงไปในดินโดยไม่ไถพรวน หรือไถพรวนเป็นแถบแคบเฉพ�ะที่ต้องก�รปลูกพืช ส่วนผิวดินที่เหลือไม่ถูก

รบกวน
เมื่อพิจ�รณ�กิจกรรมก�รเตรียมดินของวิธีก�รที่ 2 ถึง 7แล้ว อ�จถือได้ว่�วิธีที่ 2 ถึง 7

เป็นก�รเตรียมดินแบบอนุรักษ์ เพร�ะมีวัตถุประสงค์เดียวกัน คือ รบกวนดินน้อยลง มีเศษซ�กพืชคลุมดิน
ม�กขึ้น ซึ่งเป็นม�ตรก�รที่ช่วยลดก�รกร่อนดิน เพียงแต่มีร�ยละเอียดของกิจกรรมแตกต่�งกันบ�งส่วน
จึงเรียกชื่อต่�งกัน

1.2.5 ก�รจัดก�รคุณภ�พดินด้วยก�รเตรียมดิน
ในแง่ของก�รจัดก�รคุณภ�พดิน ห�กเป็นไปได้ควรใช้วิธีก�รเตรียมดินด้วยก�รไถพรวน

น้อยที่สุด (minimum tillage) และก�รเตรียมดินด้วยก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ (conservation tillage)
ซึ่งจะช่วยลดก�รกร่อนดินลงได้ม�กในพื้นที่ซึ่งมีคว�มเสี่ยงต่อก�รกร่อนดิน
เนื่องจ�กตัวชี้บอกที่สำ�คัญของคุณภ�พดิน คือ ปริม�ณอินทรียวัตถุและคว�มหน�แน่น

รวมซึ่งบ่งชี้ถึงก�รอัดแน่นของดิน ก�รปฏิบัติในแปลงปลูกพืชที่คงเศษซ�กพืชไว้ในดิน และป้องกันก�ร
อัดตัวแน่นของดิน จึงเป็นสิ่งที่พึงประสงค์ ก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์และก�รไถพรวนน้อยที่สุด จึงเป็นวิธี

ที่ช่วยให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่�ว
1.2.6 ผลของก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์
ก�รเตรียมดินด้วยก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ มีก�รรบกวนดินน้อยกว่�ก�รไถพรวนแบบ

ร่วมสมัย แต่สภ�พพื้นที่ดูจะไม่ค่อยเรียบร้อยและเกษตรกรไม่คุ้นเคย แต่ก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ก็มีทั้ง
ข้อดีและข้อด้อย

1) ข้อดีของก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์
(1) ลดก�รกร่อนดินลง 60-90% ขึ้นอยู่กับวิธีก�รที่ใช้ เศษซ�กพืชที่ปกคลุมผิวดิน
ทำ�หน้�ที่เป็นลดแรงกระแทกของเม็ดฝนต่อผิวดิน จนกระทั่งพืชเจริญเติบโตและทรงพุ่มปกคลุมผิวดินอีก

ชั้นหนึ่ง

226 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย