Page 231 -
P. 231
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
(2) ช่วยให้คุณภ�พดินและนำ้�ดีขึ้น เนื่องจ�กเศษซ�กพืชที่สล�ยตัว กล�ยเป็น
อินทรียวัตถุในดิน ช่วยให้โครงสร้�งดินดีขึ้น เพิ่มก�รซ�บซึมนำ้�ลงไปในชั้นดินล่�งและลดปริม�ณนำ้�ที่ไหล
บ่� ห�กมีนำ้�ส่วนเกินไหลลงไปถึงชั้นนำ้�ใต้ดิน ก็เป็นนำ้�ที่ไม่ปนเปื้อน จึงไม่กระทบต่อคุณภ�พของนำ้�ใต้ดิน
(3) ช่วยอนุรักษ์นำ้� เนื่องจ�กซ�กพืชที่ปกคลุมดินช่วยลดก�รระเหยนำ้�จ�กผิวดิน
(4) ลดคว�มสิ้นเปลืองพลังง�นในก�รไถพรวน
(5) ลดมลพิษท�งอ�ก�ศ เนื่องจ�กผิวดินที่มีเศษซ�กพืชปกคลุมจะชื้นน�นกว่� เมื่อ
ลมพัดผ่�นจึงมีฝุ่นน้อย ค�ร์บอนไดออกไซด์และเขม่�ที่เกิดจ�กก�รเผ�ไหม้นำ้�มันเชื้อเพลิงก็ลดลง
(6) เพิ่มคว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พของระบบนิเวศดิน เนื่องเศษซ�กพืชเป็น
อ�ห�รของสิ่งมีชีวิตหล�ยชนิด และดินที่ร่มเย็นเป็นถิ่นที่อยู่อันเหม�ะสมของสิ่งมีชีวิตขน�ดเล็กน�น�ชนิด
ก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ที่ใช้ร่วมกับม�ตรก�รอื่นๆในกระบวนก�รจัดก�รคุณภ�พดิน
ทำ�ให้ร�ยได้จ�กก�รผลิตพืชสูงขึ้นเนื่องจ�กส�เหตุ 2 ประก�ร คือ
(1) ประหยัดเวล�และค่�ใช้จ่�ยด้�นค่�เชื้อเพลิงและค่�บำ�รุงรักษ�เครื่องจักรกลที่ใช้
ในก�รไถพรวนจ�กก�รลดภ�ระง�นดังกล่�ว และไม่ต้องเสียเวล�และค่�ใช้จ่�ยในก�รแก้ปัญห�ก�รอัดตัว
แน่นของดินหรือชั้นดินด�นในภ�ยหลัง
(2) คุณภ�พของดินดีขึ้น ช่วยให้พืชเจริญเติบโตและผลผลิตสูงขึ้นอย่�งยั่งยืน
2) ข้อด้อยของก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์
อย่�งไรก็ต�มก�ร เตรียมดินด้วยก�รไถพรวนแบบอนุรักษ์ มีผลกระทบด้�นคว�ม
อุดมสมบูรณ์และก�รควบคุมวัชพืชในแปลงปลูกพืช ดังนี้
(1) ปัญห�ก�รกระจ�ยของฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในดิน เนื่องจ�กฟอสฟอรัส
และโพแทสเซียมเป็นธ�ตุที่เคลื่อนย้�ยในดินได้ย�กกว่�เมื่อเทียบกับไนโตรเจน ดังนั้นฟอสฟอรัสและ
โพแทสเซียมที่ได้จ�กก�รสล�ยตัวของอินทรียวัตถุ และจ�กปุ๋ยที่ใส่ ส่วนม�กจะสะสมอยู่ในดินบนเพร�ะ
กระจ�ยลงไปในดินล่�งได้ช้� ประสิทธิภ�พก�รดูดใช้ธ�ตุอ�ห�รของระบบร�กจึงตำ่�ลง ควรพิจ�รณ�ให้มี
ก�รไถพรวนเพื่อคลุกเคล้�ดินบ้�ง เพื่อให้ดินบนและดินล่�งมีคว�มอุดมสมบูรณ์สูงอย่�งสมำ่�เสมอ
(2) ปัญห�ก�รควบคุมวัชพืช แม้ว่�เศษซ�กพืชที่คลุมดินจะช่วยลดก�รงอกของเมล็ด
พืช แต่ก็เป็นอุปสรรคทำ�ให้ก�รฉีดพ่นส�รเคมีควบคุมก�รงอกของเมล็ดวัชพืชได้ผลน้อยลง นอกจ�กนั้น
ก�รมีเศษซ�กพืชชิ้นใหญ่ปริม�ณม�ก เครื่องจักรอ�จทำ�ง�นได้ลำ�บ�กขึ้น จึงต้องสังเกตเพื่อป้องกันไม่ให้มี
ปัญห�ดังกล่�ว
2. ก�รจัดก�รท�งชีวภ�พ
ก�รจัดก�รคุณภ�พดินด้�นชีวภ�พ คือ ก�รจัดก�รด้�นก�รปลูกพืชเพื่อให้ดินมีคุณภ�พดี มี 2
แบบ คือ ก�รปลูกพืชคลุม (cover crops) และก�รปลูกพืชหมุนเวียน (cover rotation) (Magdoff and
van Es. 2000)
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 227
