Page 135 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

ต�ร�งที่ 4.3 ดรรชนีสเกลกว้�งของคุณภ�พดินและสุขภ�พระบบนิเวศ

สิ่งที่พึงประสงค์เพื่อให้มีสุขภ�พที่พึงประสงค์
ดรรชนีของระบบนิเวศ
หรือคุณภ�พสูง

แนวท�งที่ 1
1. ผลผลิตปฐมภูมิสุทธิ-ได้รับพลังง�นจ�กภ�ยนอก สูง ภ�ยใต้สภ�พปัญห�ด้�นสภ�พแวดล้อมอย่�งใดอย่�งหนึ่ง
2. อินทรียวัตถุในดิน ปริม�ณคงที่
3. สมดุลของมวลเชิงชีว-ธรณี-เคมี ปริม�ณสิ่งเข้�มีม�กกว่�ปริม�ณที่สูญเสีย
4. วัฏจักรธ�ตุอ�ห�รภ�ยในระบบนิเวศ ก�รหมุนเวียนภ�ยใน มีม�กกว่�สิ่งเข้�

แนวท�งที่ 2
1. เสถียรภ�พของดินและก�รทำ�หน้�ที่ของลุ่มนำ้� ทนท�นต่อก�รกร่อนและต่อผลของนำ้�ไหลบ่�
2. วัฏจักรธ�ตุอ�ห�ร และก�รไหลของพลังง�น สูงทั้งก�รกักเก็บธ�ตุอ�ห�รและพลังง�น
3. กลไกก�รฟื้นคืนสภ�พเดิม มีกลไกก�รฟื้นคืนสภ�พเดิมอย่�งน้อย 1 กลไก

แนวท�งที่ 3
เน้นก�รพิจ�รณ�เรื่องก�รกระจ�ยของพลังง�น สูง
1. ก�รเก็บหลังง�นและก�รไหลภ�ยในระบบ สูง และศักยภ�พของก�รกระจ�ยสูง
2. ก�รหมุนเวียนธ�ตุอ�ห�ร มีก�รหมุนเวียนม�ก วัฏจักรย�วกว่�และอัตร�ตำ่�กว่�
3. โครงสร้�งของก�รมีและบริโภคอ�ห�ร ย�วกว่� ประสิทธิภ�พของโซ่อ�ห�รสูงกว่�
4. ก�รห�ยใจและก�รค�ยนำ้� สูง
5. มวลชีวภ�พในระบบนิเวศ ม�ก
6. คว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พ สูง มีวิถีก�รกระจ�ยที่หล�กหล�ย

บริก�รของระบบนิเวศ คือ ผลประโยชน์ทั้งปวงที่สิ่งมีชีวิตได้รับจ�กทรัพย�กร และกระบวนก�ร
ของระบบนิเวศ บริก�รเหล่�นี้ได้แก่นำ้�ดื่มที่สะอ�ดและคว�มส�ม�รถในก�รกำ�จัดของเสีย อ�จแบ่งบริก�ร

ของระบบนิเวศออกเป็น 4 ประเภท คือ
1) บริก�รให้สส�ร (provisioning service) เช่น อ�ห�รและนำ้�
2) บริก�รด้�นก�รควบคุม (regulating service) เช่น ก�รควบคุมภูมิอ�ก�ศจุลภ�ค

(microclimate) และก�รควบคุมโรคพืช
3) บริก�รเชิงสนับสนุน (supporting service) เช่น ก�รหมุนเวียนธ�ตุอ�ห�ร และก�รถ่�ย

เรณู (pollination) ของพืชปลูก
4) บริก�รด้�นวัฒนธรรม (cultural service) คือ ประโยชน์ที่ได้ด้�นจิตวิญญ�ณ (spiritual)
และนันทน�ก�ร (recreation)

สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 131