Page 79 -
P. 79

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว



           72   พันธุศาสตร์ประชากร
                  สำาหรับการปรับปรุงพันธุ์


           เท่านั้น น้อยครอบครัวที่จะมีจ�านวนลูกมากกว่า 3 คน และถ้าคนที่เป็นหมันแต่งงานกัน พบว่า ยีนที่
           กลายพันธุ์ก็จะหายไปในรุ่นถัดไป ถ้าครอบครัวนี้มีลูกคนเดียว โอกาสที่ยีน a หายไปจากประชากรเท่ากับ ½

           ในขณะที่ครอบครัวที่มีลูก 2 คน พบว่า โอกาสที่ยีน a จะหายไปเป็น (½) หรือ ¼ และมีโอกาสที่ยีน a
                                                                       2
           จะคงอยู่ในประชากรเท่ากับ ¾ ถ้าให้ลูกเกิดในประชากรเท่ากับ n พบว่า มีโอกาสที่ยีน a หายไป

           เท่ากับ (½)  ซึ่งโอกาสที่ยีน a จะคงอยู่ในประชากรเท่ากับ 1 - (½)   จะเห็นได้ว่า การเกิดการกลายยีนแบบนี้
                    n
                                                              n
           มีโอกาสที่ยีน a จะคงอยู่ในประชากรได้เมื่อมีลูกที่เกิดขึ้นหลายคน และถ้าประชากรมีขนาดเล็ก
           โอกาสการหายไปของยีน a จะเกิดได้มากขึ้น
                  2.  กำรเปลี่ยนแปลงของยีนที่เกิดขึ้นตลอดเวลำ (recurrent mutation) การเปลี่ยนแปลง

           แบบนี้ ถ้ามีค่าคงที่แล้วก็จะสามารถหาความถี่ของยีนและจีโนไทป์ที่อยู่ในสภาพสมดุล ได้เป็น 2 แบบ คือ
                     2.1  กำรเปลี่ยนแปลงที่มีทิศทำงเดียว (irreversible mutation) เป็นการกลายพันธุ์ที่เกิด

           การเปลี่ยนแปลงจากยีน A เป็น a เท่านั้น ไม่มีการเปลี่ยนแปลงยีนจาก a เป็น A โดยก�าหนดให้ u เป็นอัตรา
           การกลายพันธุ์ของยีนจาก A เป็น a ในแต่ละชั่ว จะเห็นได้ว่าความถี่ของยีน a ในชั่วถัดไป มีค่าเพิ่มขึ้น

           จนกระทั่ง ประชากรที่คงอยู่เหลือแต่ยีน a เท่านั้น ซึ่งมีค่า q = 1 นั่นเอง สามารถท�าความเข้าใจได้ 2 แบบ คือ
           แบบที่ 1 ก�าหนดให้ ความถี่ของยีน A เท่ากับ p  และความถี่ของยีน a เท่ากับ q
                                                  n                          n
                  เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงยีน A เป็น a จากที่มี u เป็นอัตราการกลายของยีน A เป็น a ก็จะได้ความถี่
           ของยีน A ที่เกิดขึ้นหลังการกลายยีน เท่ากับ up เพราะฉะนั้น ความถี่ของยีน A ในรุ่นถัดไป คือ p
                                                  0                                        1
                  p       =      p - up
                    1             0    0
                          =      (1 - u)p
                                        0
           ในรุ่นถัดไปการกลายพันธุ์ของยีน A จะเป็น up ท�าให้ความถี่ของยีน A มีค่าเท่ากับ
                                                  1
                  p       =      (1 - u)p - u(1 - u)p
                    2                   0         0
                          =      (1 - u)p (1 - u)
                                        0
                                       2
                  p       =      (1 - u) p
                    2                   0
           เมื่อมีการกลายพันธุ์อีก n ชั่ว

                  p       =      (1 - u) p
                                       n
                    n                    0
                  จะเห็นได้ว่า เมื่อมีการเกิด n หลายชั่วหรือหลายรุ่นส่งผลต่อค่า (1 - u)  มีค่าเข้าใกล้ศูนย์ ท�าให้ q
                                                                          n
                                                                                               n
           มีค่าเท่ากับ 1 หมายถึง ประชากรนี้จะมีแต่ยีน a หรือมีจีโนไทป์ aa ซึ่งประชากรมีสมดุลแบบถาวร
           (stable equilibrium)
   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84