Page 162 -

156
156
พันธุศำสตร์ประชำกรกับกำรปรับปรุงพันธุ์ พันธุศำสตร์ประชำกรกับกำรปรับปรุงพันธุ์

156
พันธุศำสตร์ประชำกรกับกำรปรับปรุงพันธุ์
ไปจำกค่ำเฉลี่ยของประชำกร ซึ่งถ้ำพิจำรณำถึงเซลล์สืบพันธุ์ A และ a ก็จะได้อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนจ ำนวน 2 ไปจำกค่ำเฉลี่ยของประชำกร ซึ่งถ้ำพิจำรณำถึงเซลล์สืบพันธุ์ A และ a ก็จะได้อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนจ ำนวน 2

ค่ำ ให้สัญลักษณ์เป็น  และ  ค่ำ ให้สัญลักษณ์เป็น  และ 
ไปจำกค่ำเฉลี่ยของประชำกร ซึ่งถ้ำพิจำรณำถึงเซลล์สืบพันธุ์ A และ a ก็จะได้อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนจ ำนวน 2
156
พันธุศำสตร์ประชำกรกับกำรปรับปรุงพันธุ์
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ค่ำ ให้สัญลักษณ์เป็น  และ  1 21 2 = pa+qd- [a(p-q) +2pqd] = pa+qd- [a(p-q) +2pqd]
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน A ( ) ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน A ( )
1
2
1 1
= pa+qd- [a(p-q) +2pqd]
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน A ( )
ไปจำกค่ำเฉลี่ยของประชำกร ซึ่งถ้ำพิจำรณำถึงเซลล์สืบพันธุ์ A และ a ก็จะได้อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนจ ำนวน 2 155

= q[a+d(q-p)] = q[a+d(q-p)]
บทที่ 6 ลักษณะเชิงปริมาณ
1
ค่ำ ให้สัญลักษณ์เป็น  และ  ที่เกี่ยวข้องกับการปรับปรุงพันธุ์
= q[a+d(q-p)]
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน a ( ) ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน a ( ) = -qa+pd- [a(p-q) +2pqd] = -qa+pd- [a(p-q) +2pqd]
2
1
2
2

จากประชากรที่มี genotype เกิดขึ้นทั้งหมด AA, Aa และ aa มีความถี่เท่ากับ p , 2pq และ
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน A ( ) = pa+qd- [a(p-q) +2pqd] 2
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน a ( )
= -qa+pd- [a(p-q) +2pqd]
= -p[a+d(q-p)] = -p[a+d(q-p)]
2

1
q มีค่า genotypic value เท่ากับ +a, d และ –a เมื่อแทนค่าในสูตรจะได้
2
4. M อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนตัวหนึ่งถูกแทนที่ด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง (average effect of gene 4. อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนตัวหนึ่งถูกแทนที่ด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง (average effect of gene
= q[a+d(q-p)]
2 -p[a+d(q-p)]
=
2
=

[p a + 2pqd + (–aq )]/[p + 2pq + q ] = a(p - q) + 2pqd
2
2
ซึ่งจะได้ค่ำอิทธิโดยเฉลี่ยของยีน a ( ) = -qa+pd- [a(p-q) +2pqd]
substitution) substitution)
4. อิทธิพล โดยเฉลี่ยของยีนตัวหนึ่งถูกแทนที่ด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง (average effect of gene
คือ
genotypic value ของ genotype AA และ aa
a(p - q)
2
เมื่อพิจำรณำในประชำกรที่มีกำรแทนที่ยีนตัวหนึ่งด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง ซึ่งส่งผลให้ค่ำ genotypic เมื่อพิจำรณำในประชำกรที่มีกำรแทนที่ยีนตัวหนึ่งด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง ซึ่งส่งผลให้ค่ำ genotypic
substitution) 2pqd คือ = -p[a+d(q-p)]
genotypic value ของ genotype Aa

value เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งค่ำที่เปลี่ยนแปลงไปจะเป็นผลต่ำงของค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน () มีค่ำเท่ำกับ value เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งค่ำที่เปลี่ยนแปลงไปจะเป็นผลต่ำงของค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน () มีค่ำเท่ำกับ
เมื่อพิจำรณำในประชำกรที่มีกำรแทนที่ยีนตัวหนึ่งด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง ซึ่งส่งผลให้ค่ำ genotypic
เมื่อค่า d = 0 จะได้ค่า M = a(p - q) อีกตัวหนึ่ง (average effect of gene
4. อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนตัวหนึ่งถูกแทนที่ด้วยยีน
 -  = a+d(q-p) เพรำะฉะนั้นจำกข้อที่ 3 จะได้  -  = a+d(q-p) เพรำะฉะนั้นจำกข้อที่ 3 จะได้
value เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งค่ำที่เปลี่ยนแปลงไปจะเป็นผลต่ำงของค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน () มีค่ำเท่ำกับ
2
1
2
1
substitution) 2
เมื่อค่า d = +a จะได้ค่า M = a(1 - 2q )
 -  = a+d(q-p) เพรำะฉะนั้นจำกข้อที่ 3 จะได้ q[a+d(q-p)] q[a+d(q-p)] = q q


=
=
=
เมื่อพิจำรณำในประชำกรที่มีกำรแทนที่ยีนตัวหนึ่งด้วยยีนอีกตัวหนึ่ง ซึ่งส่งผลให้ค่ำ genotypic
2
1
1
1
กรณี การข่มเป็นแบบเกิน จะได้ค่า M ที่มีค่าไม่อยู่ใน +a และ –a

q[a+d(q-p)]
=
value เปลี่ยนแปลงไป = ซึ่งค่ำที่เปลี่ยนแปลงไปจะเป็นผลต่ำงของค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน () มีค่ำเท่ำกับ


q
-p[a+d(q-p)] -p[a+d(q-p)]
=
=
=
=
1
กรณี ค่า p = 1, q = 0 จะได้ค่า M = a -p -p
2
2
 -  = a+d(q-p) เพรำะฉะนั้นจำกข้อที่ 3 จะได้
1 2  = -p[a+d(q-p)] =
กรณี ค่า p = 0, q = 1 จะได้ค่า M = –a 4 ท ำกำรแทนที่และค ำนวนหำค่ำ  จำกข้อมูล p = 0.9, q = 0.1, a = 8 และ d =4 ท ำกำรแทนที่และค ำนวนหำค่ำ 
2 จำกข้อมูล p = 0.9, q = 0.1, a = 8 และ d = -p
 = q[a+d(q-p)] =
1 q
จากโจทย์เรื่องเปอร์เซ็นต์น�้ามันของสบู่ด�า จะได้ จุดกึ่งกลางของข้อมูลมีค่าเท่ากับ (28+12)/2 = 20
จำกข้อมูล p = 0.9, q = 0.1, a = 8 และ d =4 ท ำกำรแทนที่และค ำนวนหำค่ำ  = 0.48 q q

0.1[8+4(0.1-0.9)]
0.1[8+4(0.1-0.9)] =
= 0.48
=

1
1
 ส่วนค่า a = 8 และ d = 4 มีความถี่ของยีน A เท่ากับ 0.9 และ a เท่ากับ 0.1 (ค�านวณจากสูตร
-p[a+d(q-p)]
=
=
-p
2
= 0.48
0.1[8+4(0.1-0.9)]
=
q
 การหาความถี่ของยีน) = -0.9[8+4(0.1-0.9)] -0.9[8+4(0.1-0.9)] -4.32 -4.32 -p -p
=
=
=
1


2
2
จำกข้อมูล p = 0.9, q = 0.1, a = 8 และ d =4 ท ำกำรแทนที่และค ำนวนหำค่ำ 
-0.9[8+4(0.1-0.9)]
-4.32
=
=
 จะได้ ค่า M = 8(0.9 - 0.1) + 2(0.9 x 0.1 x 4) = 7.12 เปอร์เซ็นต์ -p
 มีค่ำเท่ำกับ  -  = 0.48 - (-4.32) = 4.8  มีค่ำเท่ำกับ  -  = 0.48 - (-4.32) = 4.8
2
1
2
 = 0.1[8+4(0.1-0.9)] 2 1 = 0.48 q
5. ค่ำพันธุกรรม (breeding value) 5. ค่ำพันธุกรรม (breeding value)
ค่าเฉลี่ยของประชากร = 20 + 7.12 = 27.12 เปอร์เซ็นต์
1
 มีค่ำเท่ำกับ  -  = 0.48 - (-4.32) = 4.8
1
2
ค่ำพันธุกรรมเป็นกำรน ำเอำค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนมำค ำนวณ ซึ่งจะเป็นกำรค ำนวณทำงอ้อมค่ำพันธุกรรมเป็นกำรน ำเอำค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนมำค ำนวณ ซึ่งจะเป็นกำรค ำนวณทำงอ้อม
-0.9[8+4(0.1-0.9)]

3. อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน (average effect of gene) -p
5. ค่ำพันธุกรรม (breeding value) = -4.32
=

2
จำกประชำกรรุ่นลูกอีกที ไม่ได้วัดจำกพ่อแม่โดยตรง ดังนั้น เมื่อพิจำรณำ จำกประชำกรรุ่นลูกอีกที ไม่ได้วัดจำกพ่อแม่โดยตรง ดังนั้น เมื่อพิจำรณำ
ค่ำพันธุกรรมเป็นกำรน ำเอำค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนมำค ำนวณ ซึ่งจะเป็นกำรค ำนวณทำงอ้อม
โดยปกติยีนจะอยู่เป็นคู่ AA, Aa, aa การหาค่าจะท�าในประชากรรุ่นลูก ถ้ายีนคู่นั้นเป็น Aa

 มีค่ำเท่ำกับ  -  = 0.48 - (-4.32) = 4.8
- จำกจีโนไทป์ที่เป็น AA พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ- จำกจีโนไทป์ที่เป็น AA พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
1
2
จำกประชำกรรุ่นลูกอีกที ไม่ได้วัดจำกพ่อแม่โดยตรง ดังนั้น เมื่อพิจำรณำ
พบว่า มีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ คือ A และ a ซึ่งอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน จะพิจารณาจากการที่ยีน
5. ค่ำพันธุกรรม (breeding value)
ยีน A จึงมีค่ำเท่ำกับ 2
ยีน A จึงมีค่ำเท่ำกับ 2 หรือ 2q หรือ 2q
- จำกจีโนไทป์ที่เป็น AA พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
ตัวหนึ่ง เข้าไปจับกับยีนอีกตัวหนึ่งในประชากรแล้วท�าการหาค่าเฉลี่ยของลูกที่เกิดเป็นจีโนไทป์นั้นๆ แล้ว
1
1
ค่ำพันธุกรรมเป็นกำรน ำเอำค่ำอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนมำค ำนวณ ซึ่งจะเป็นกำรค ำนวณทำงอ้อม
- จำกจีโนไทป์ที่เป็น Aa พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ- จำกจีโนไทป์ที่เป็น Aa พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
ท�าการหาค่าเบี่ยงเบนไปจากค่าเฉลี่ยของประชากร ซึ่งถ้าพิจารณาถึงเซลล์สืบพันธุ์ A และ a ก็จะได้
ยีน A จึงมีค่ำเท่ำกับ 2 หรือ 2q
จำกประชำกรรุ่นลูกอีกที ไม่ได้วัดจำกพ่อแม่โดยตรง ดังนั้น เมื่อพิจำรณำ
1
ยีน a จึงมีค่ำเท่ำกับ  +  หรือ (q-p)  ยีน a จึงมีค่ำเท่ำกับ  +  หรือ (q-p) 
อิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีนจ�านวน 2 ค่า ให้สัญลักษณ์เป็น และ
- จำกจีโนไทป์ที่เป็น Aa พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
- จำกจีโนไทป์ที่เป็น AA พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
2
2 1
1
1
2
ค่าอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A ( ) = pa + qd - [a(p - q) + 2pqd]
ยีน a จึงมีค่ำเท่ำกับ  +  หรือ (q-p) 
ยีน A จึงมีค่ำเท่ำกับ 2 หรือ 2q 1
1
2
1
= q[a + d(q - p)]

- จำกจีโนไทป์ที่เป็น Aa พบว่ำ เกิดจำกอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน A รวมกับอิทธิพลโดยเฉลี่ยของ
ค่าอิทธิพลโดยเฉลี่ยของยีน a ( )
ยีน a จึงมีค่ำเท่ำกับ  +  หรือ (q-p)  = –qa + pd - [a(p - q) + 2pqd]
1 2 2
= –p[a + d(q - p)]