Page 44 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

แบบจําลอง EPIC นี้จะตอบสนองกับขอมูลนําเขา 3 ชุด คือ ขอมูลอากาศ ขอมูลดิน และขอมูลการ

จัดการพืช ซึ่งมีผลตอปริมาณผลผลิต ในการศึกษาของ Roloff el al. (1998) ไดพิจารณาถึงปจจัยของดินที่มี

ผลตอการปลูกขาวโพด และถั่วเหลือง โดยไดพิจารณาถึง Bulk density, Field capacity, Sand content,

Silt content และ อุณหภูมิของดิน (soil temperature) ซึ่งเปนสวนสําคัญในการเจริญเติบโตของรากพืช

และความสมดุลของไนโตรเจน และคารบอนในดิน รวมถึงปจจัยดานการจัดการพืช คือ อัตราการใสปุย

โดยเฉพาะไนโตรเจน ก็เปนปจจัยสําคัญเชนกัน Ramanarayanan et al. (1997) ศึกษาการเคลื่อนยาย

ไนโตรเจน (Nitrogen transport) ของระบบน้ําในดินซึ่งเกี่ยวของกับพลวัตของไนโตรเจนและพลวัตของน้ําใน

ดิน ซึ่งเปนเครื่องมือที่มีประโยชนสําหรับการจัดการดานการเกษตรเกี่ยวกับสมดุลของน้ําและคุณภาพน้ํา

McLaughlin (2006) พบวา EPIC มีประสิทธิภาพสูงในการประเมิน water and nitrogen budgetsในชวง

เวลาระยะยาว (หลายป) สําหรับในชวงเวลาระยะสั้น ๆ (เดือน) และชวงที่มีอัตราการไหลสูงสุด ความถูกตอง

จะลดลง ซึ่งขึ้นอยูกับความผันแปรของวัฏจักรไนโตรเจนและความชื้นในดินดวย

2.4 การประเมินสมดุลน้ําในพื้นที่ลุมน้ํา

ปริมาณน้ําในพื้นที่ลุมน้ําเปนตัวแปรสําคัญที่มีผลตอการผลิตทางการเกษตรในพื้นที่ ซึ่งสามารถใชเปน

แนวทางในการจัดการน้ําอยางมีประสิทธิภาพ วิธีการประเมินปริมาณน้ํามีหลากหลายวิธี (สมดุลน้ํา) อยางไรก็

ตาม Arnold et al., (1998) ไดพัฒนาเครื่องมือ Soil and Water Assessment Tool (SWAT) ซึ่งใชแนว

ทางการจําลองอุทกวิทยา ที่อาศัยพื้นฐานของขอมูลทางดานกายภาพ ในการคํานวณแบบตอเนื่องตามชวงเวลา

เพื่อทํานายผลกระทบของการจัดการที่ดินตอปริมาณน้ําทา ตะกอน และปริมาณสารเคมีในพื้นที่ลุมน้ําที่

เปลี่ยนแปลงในเชิงเวลา โดยองคประกอบของแบบจําลอง SWAT จะประกอบดวย ขอมูลอุทกวิทยา ภูมิอากาศ
ตะกอน อุณหภูมิดิน การเจริญเติบโตของพืช การจัดการธตุอาหารพืช สารเคมีปองกันและกําจัดศัตรูพืช และ

การจัดการดานการเกษตร (Neitsch et al., 2004)

แบบจําลอง SWAT ถูกออกแบบใหสามารถใชงานรวมกับโปรแกรม ArcGIS โดยทํางานผานโปรแกรม

ArcSWAT เพื่อใชเปนระบบติดตอกับผูใชงานผานระบบภูมิสารสนเทศ โดยโปรแกรม ArcSWAT เปนโปรแกรม

เสริม (Extension) ของโปรแกรม ArcGIS SWAT พัฒนาขึ้นโดย Blackland Research Center, TAES และ

United States Department of Agriculture-Agriculture Research Service (USDA-ARS) เป น

แบบจําลองที่มีการพัฒนาตอเนื่องมาตั้งแต ป พ.ศ. 2533 จนกระทั่งมาเปนเวอชั่นลาสุด คือ SWAT2012 และ

ArcSWAT ซึ่งมีลักษณะเปน Public Domain Model กลาวคือ สามารถนําไปใชงานไดโดยไมตองจัดซื้อ หรือ

เสียคาลิขสิทธิ์แตอยางใด ผูใชสามารถดาวนโหลดโปรแกรม และคูมือการใชโปรแกรมไดฟรี (บัณฑิตา ขันติสิทธิ์

และ อรอนงค วรรณราช, 2557)

13