Page 39 -
P. 39
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
2.2 การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ในระยะ 10 ปที่ผานมา การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีความชัดเจนขึ้นทั่วโลก กิจกรรมของมนุษย
เปนสาเหตุหลักที่ทําใหสภาพอากาศโลกเกิดการเปลี่ยนแปลงจากการปลดปลอยกาซเรือนกระจกสูชั้น
บรรยากาศเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งผลของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศนี้สงผลกระทบตอกระบวนการธรรมชาติและ
ระบบตางๆของโลกรวมทั้งภาคการเกษตรซึ่งขับเคลื่อนโดยตรงจากสภาพภูมิอากาศ
สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงสามารถรบกวนกระบวนการดินเชน การแยกสลายดวยน้ํา การซึมผาน
ของสารละลายหรือการปนเปอนโลหะหนัก กระบวนการเฟอรโรไลซิส หรือกระบวนการเกิดดินเหนียวซึ่ง
เหลานี้มีผลตอเนื่องถึงคุณสมบัติดิน (Lai 1996) นอกจากนี้ การทําลายดินซึ่งรวมทั้งการพังทลายของดิน
สาเหตุมาจากลม และน้ํา สิ่งเหลานี้มีผลตออินทรียวัตถุในดิน อุณหภูมิที่สูงขึ้นเปนตัวกระตุนใหการคายระเหย
น้ําสูงขึ้นและเพิ่มความแหงแลงในพื้นที่แหงแลง พื้นที่กึ่งแหงแลง และในกรณีที่เลวรายที่สุด ในเขตที่แหงแลง
ดังนั้น การเสื่อมสภาพดินและการจัดการที่ดินที่ผิดพลาดสงผลคุกคามตอความมั่นคงดานอาหาร มีกลยุทธ
มากมายที่พัฒนาขึ้นที่จะปรับปรุงคุณสมบัติดิน เชนการจัดการการขยายพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ ปลูกพืชชนิดที่
เหมาะสม และการใชน้ําใหมีประสิทธิภาพสูงสุด (Koohafkan et al. 2005) ทรัพยากรน้ําไดรับผลกระทบจาก
การที่สภาพอากาศผันแปรและตอเนื่องไปถึงระบบอาหารระบบการใหน้ําของชลประทานอาจเกิดการขัดแยง
จากระบบอุตสาหกรรมและการใชน้ําในครัวเรือน จากการรายงานของคณะทํางานการเปลี่ยนแปลงสภาพ
ภูมิอากาศ คาดการณวาในป 2080 ประชากรโลกจะมีถึง 1.1-3.2 ลานลานคน จะประสบกับเรื่องความขาด
แคลนน้ําและจะมีประชากรจํานวนมากที่จะหิวโหยและปญหาของน้ําทวมบริเวณชายฝงทะเล (Yohe et al.
2007) แหลงของน้ําจืดสามารถพบไดในแหลงน้ําไหล แองเก็บกักน้ํา ลุมน้ํา และน้ําใตดิน ความตองการการใช
น้ําเพิ่มมากขึ้นอยางตอเนื่องและเปนสาเหตุใหเกิดการเปลี่ยนแปลงการไหลของน้ําการเปดโลงพื้นที่ การทําลาย
คุณภาพน้ํา (Hanjra and Qureshi 2010) ความตองการน้ําทั้งโลกจากแหลงที่สามารถจัดสรรไดเพิ่มขึ้นเปน 3
เทา ตั้งแตในชวงทศวรรษที่ 1950 ทําใหแหลงอํานวยน้ําลดลง (Gleick 2003) ระบบเกษตรกรรมที่ใชน้ําจาก
ระบบชลประทานมีประมาณ 80% ของการใชน้ําทั้งโลก (Molden et al. 2007) ปจจัยเหลานี้สงผลตอการใช
น้ําและคุณภาพน้ํา ซึ่งรวมถึงน้ําใตดินที่ลดต่ําลง (Shan et al. 2008) มลพิษทางน้ํา การเสื่อมสภาพดินใน
บริเวณเขตชลประทาน (Khan and Hanjra 2008) และระบบนิเวศที่เสื่อมโทรม (Dudgeon 2000) ยิ่งกวานั้น
ความงายตอการเขาถึงทรัพยากรน้ําไดรับผลกระทบมาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศโดยการคอยๆ
เปลี่ยนแปลงในระดับพื้นที่และเวลาจากการกระจายของปริมาณฝน (Hanjra and Qureshi 2010) หลายๆ
สวนบนโลกนี้ นักวิทยาศาสตรไดศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศตอผลผลิตอาหาร ใน
ยุโรปใชโมเดลเพื่อที่จะคาดการณความเปนไปไดที่สภาพอากาศจะสงผลกระทบตอระบบอาหาร ปรากฏวา
8