Page 14 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 3

ระเบียบวิธีวิจัย

3.1 กรอบแนวคิดการวิจัย

กรอบแนวคิดที่นํามาประยุกตใชในการศึกษานี้มาจากงานวิจัยหลายชิ้นที่ศึกษาเกี่ยวกับบทบาท

ของตลาดเชาที่ดินตอเศรษฐกิจครัวเรือน เชน Deininger, Jin, and Nagarajan (2008) และ Jin and
Deininger (2009) และ Jin and Jayne (2013) และ Chamberlin and Ricker-Gilbert (2016)

งานวิจัยเหลานี้ตางก็มีพื้นฐานมาจากงานของ Skoufias (1995) ซึ่งมีสมมติฐานวาครัวเรือนสามารถมี

อรรถประโยชนสูงสุด (utility maximization) ไดจากการใชประโยชนที่ดิน (เชาปลอยเชา และทํากิน
เฉพาะบนที่ดินตนเอง) เพื่อใหขนาดฟารมที่แทจริง (actual farm size) กับขนาดฟารมที่ตองการ

(desired farm size) มีความแตกตางกันนอยที่สุด เมื่อใดก็ตามที่ขนาดฟารมที่แทจริงเทากับขนาดฟารมที่

ตองการถือวาครัวเรือนมีการใชที่ดินใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด แตในความเปนจริงพบวาการเชาหรือใหเชา
ที่ดินนั้นมีตนทุนแฝงและตนทุนทางธุรกรรม (transaction cost) ซึ่งสงผลใหสวนตางระหวางขนาดฟารมที่

ตองการกับขนาดฟารมที่แทจริงไมเทากับศูนย ขนาดฟารมที่ตองการและการตัดสินใจเชาหรือใหเชาที่ดิน

ไมไดขึ้นอยูกับขนาดการถือครองที่ดินเพียงอยางเดียวแตยังขึ้นอยูกับปริมาณทรัพยสินนอกเหนือจากที่ดิน
เชน ความสามารถในการผลิต แรงงานในครัวเรือน และคุณลักษณะทางเศรษฐกิจ สังคม และ

ประชากรศาสตรของครัวเรือน เปนตน

ในการศึกษานี้กําหนดใหการตัดสินใจเขารวมตลาดเชาที่ดินมีอยู 3 รูปแบบ ตามการนิยามของ

Jin and Jayne (2013) คือ การเชาที่ดิน (Rent-in regime) การทํากินเฉพาะบนที่ดินตนเองซึ่ง

หมายความวาครัวเรือนไมเชาหรือปลอยเชาที่ดิน (Autarky regime) และการปลอยเชาที่ดิน (Rent-out
regime) เงื่อนไขในการตัดสินใจเขารวมตลาดเชาที่ดินของครัวเรือนสามารถแสดงไดดังนี้

∗
รูปแบบที่ 1: เชาที่ดิน (A >A ):

MP(A ) + ε ≥ r + T

∗
รูปแบบที่ 2: ทํากินเฉพาะบนที่ดินตนเอง (A =A ):

r − T < MP(A ) + ε ≤ r + T [1]

∗
รูปแบบที่ 3: ปลอยเชาที่ดิน (A <A )

MP(A ) + ε ≤ r − T

∗
โดย A คือขนาดฟารมที่เหมาะสมที่สุดหรือขนาดฟารมที่ไดดุลยภาพของครัวเรือน i ในจังหวัด j

(Optimal operational land size) A คือขนาดที่ดินถือครองของครัวเรือนเกษตร (household's

land endowment) ซึ่งก็คือขนาดฟารมกอนมีการเชาหรือใหเชาที่ดิน คืออัตราคาเชาที่ดินในตลาดเชา
3-1