Page 16 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ครัวเรือนจะมีการปรับขนาดฟารมที่แทจริงใหเทากับขนาดฟารมที่ตองการไดอยางเต็มที่หาก

∗
ตลาดการเชาที่ดินมีประสิทธิภาพถา A < A ครัวเรือนจะเชาที่ดินเพิ่มเพื่อขยายขนาดฟารมจนได

∗
ขนาดที่ตองการซึ่งหมายความวาในกรณีนี้ δ → 1 ในทางตรงกันขาม ถา A > A ครัวเรือนจะใหเชา

ที่ดินเพื่อลดขนาดฟารมจนไดขนาดฟารมที่ตองการซึ่งหมายความวาในกรณีนี้ δ → −1 แตหากปรากฏ
วาตลาดการเชาที่ดินขาดประสิทธิภาพ (มีตนทุนทางธุรกรรม) ครัวเรือนจะไมสามารถปรับขนาดฟารมได
ตามที่ตองการ นั่นหมายความวา 0 < δ < 1 ในกรณีที่ครัวเรือนเปนผูเชาที่ดิน และ −1 < δ < 0
ในกรณีที่ครัวเรือนเปนผูใหเชาที่ดิน สังเกตไดวายิ่ง δ มีคาใกล 1 (กรณีเปนผูเชา) หรือ -1 (กรณีเปนผูให

เชา) ก็แสดงวาตลาดการเชาที่ดินมีประสิทธิภาพมากขึ้น

3.2 ขอมูลที่ใชในการศึกษา

งานวิจัยนี้ใชขอมูลครัวเรือนแบบตอเนื่อง (balanced panel data) จากการสํารวจครัวเรือน

ชนบทในประเทศไทยของ Townsend Thai Project ตั้งแตป ค.ศ.2000-2013 โดยเลือกศึกษาเฉพาะ

ครัวเรือนเกษตรที่มีการทําการเกษตรตอเนื่องทุกปในชวงเวลาดังกลาวจํานวนทั้งสิ้น 384 ครัวเรือน (ในแต
ละป) รวม 4,992 ตัวอยาง ในพื้นที่ 4 จังหวัด ไดแก ลพบุรี ฉะเชิงเทรา บุรีรัมย ศรีสะเกษ การสุมเลือก

กลุมตัวอยางทําโดยการเลือก 12 ตําบลจากแตละจังหวัด จากนั้นจึงสุมเลือกเอา 4 หมูบานจากแตละ

ตําบลที่เลือกมา ถึงแมวาขอมูลจาก Townsend Thai Project จะไมไดเก็บจากทุกจังหวัดในประเทศไทย
แตความแตกตางของครัวเรือนในแตละพื้นที่ที่มีการเก็บแบบสอบถามนั้นคอนขางชัดเจน กลาวคือ พื้นที่

บริเวณภาคกลางและภาคอีสานมีความแตกตางของครัวเรือนอยางชัดเจนไมเฉพาะแคในดานทรัพยสินและ

รายไดแตยังรวมถืงคุณภาพของดินที่ใชทําการเกษตรและสภาพสิ่งแวดลอมอื่นๆ นอกจากนี้ ในทุกๆ
จังหวัดที่มีการเก็บขอมูลนั้นจะตองมีหนึ่งอําเภอซึ่งเปนอําเภอเดียวกับที่ทางสํานักงานสถิติแหงชาติใชใน

การเก็บขอมูลเศรษฐกิจและสังคมครัวเรือนเปนประจําทุกป (Thai Household Socio-Economic

Survey) ดังนั้นขอมูลของ Townsend จึงนาจะสะทอนถึงขอมูลครัวเรือนของไทยไดในภาพรวมไดดีใน
ระดับหนึ่ง

ครัวเรือนจะถูกแบงเปน 3 ประเภทตามสถานะของแตละครัวเรือนในตลาดเชาที่ดิน ไดแก
ครัวเรือนที่มีการเชาที่ดินทําการเกษตร (Renting-in) ครัวเรือนที่ใหผูอื่นเชาที่ดินของตนเองทําการเกษตร

(Renting-out) และครัวเรือนที่ไมไดเชาที่ดินหรือปลอยเชาที่ดิน (Autarky) ในกรณีที่ครัวเรือนมีทั้งเชา

ที่ดินและปลอยเชาที่ดิน จะทําการพิจารณาวาพื้นที่เชาที่ดินหรือพื้นที่ปลอยเชาที่ดินอันไหนที่มากกวากัน
ถาพื้นที่เชาที่ดินมากกวาพื้นที่ปลอยใหคนอื่นเชา ใหถือวาครัวเรือนนั้นเปนครัวเรือนที่มีการเชาที่ดินใน

ฐานะผูเชา (Tenants) แตถาพื้นที่เชาที่ดินนอยกวาพื้นที่ปลอยใหคนอื่นเชา ใหถือวาครัวเรือนนั้นเปน

ครัวเรือนที่เปนเจาของที่ดินปลอยใหคนอื่นเชาในฐานะเจาของที่ดิน (Landlords)

นอกจากนี้ จะมีการนําขอมูลเชิงลึกที่ไดจากการสัมภาษณรายบุคคลและจากการจัดสัมมนาระดม

ความคิดเห็นซึ่งไดเชิญนักวิชาการขาราชการ ตลอดจนตัวแทนภาคเอกชนที่มีความรูความชํานาญเกี่ยวกับ

3-3