Page 71 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

43

สงผลตอนโยบายยุทธศาสตรชาติที่สําคัญในการเสริมศักยภาพเกษตรกรที่ไดขึ้นชื่อวาเปนกระดูก
สันหลังของชาติตอไป

งานในอดีตที่ผานมายังไมมีการศึกษาแบบแผนการใชจายของครัวเรือนเกษตรกรไทย
เพื่อใหเกิดสมดุลในการดํารงชีพ โดยการวิเคราะหผลกระทบที่มาจากสภาพโลกาภิวัตน ขอมูลที่

คนพบจากวรรณกรรมปริทัศน คือรายไดหรือคาใชจายจะสะทอนถึงแบบแผนการใชจายในการ
อุปโภคและบริโภคในหมวดคาใชจายตางๆ ของครัวเรือนซึ่งครัวเรือนที่มีระดับรายไดที่แตกตางกัน

ยอมจะมีแบบแผนการบริโภคที่แตกตางกันแตยังไมสามารถตอบโจทยของชาวนาไดในการดํารง
ชีพแบบยั่งยืนเนื่องจากสมดุลในชีวิตเกษตรกรนั้นมีปจจัยเงื่อนไขตางๆ เขามาเกี่ยวของโดยเฉพาะ

วงจรการขูดรีดที่มาจากนโนยายตางๆ ของภาครัฐไดสงผลกระทบทั้งทางตรงและทางออม ซึ่ง
ความหมายของคําวาสมดุลในการดํารงชีพในงานวิจัยนี้ หมายถึงการมีชีวิตที่พอเพียง เปนสุขไม

กดดันจากกระแสโลกาภิวัตนหรือทุนนิยมที่รุกคืบเขามาในระบบการดํารงชีพ
ในงานวิจัยนี้ นอกจากดูแบบแผนการใชจายในลักษณะที่มาของรายไดและรายจายที่จาย

ไปของเกษตรกร วามีความสมดุลกันหรือไมอยางไรนั้น ในงานนี้ยังหมายรวมถึงการนําทุนตางๆ ที่
เปนตนทุนในชีวิตมีหลักบริหารจัดการอยางไรภายใตขอจํากัดของความเปนเกษตรกรที่ไดขึ้นชื่อ

วายังไม “หลุดพนจากความยากจน” ดังนั้นงานวิจัยเรื่องนี้จึงมุงเนนไปที่การศึกษาพฤติกรรม การ
ปรับตัว ของเกษตรกรที่พยายามแสวงหาแนวทางอยูรอดจากการเกิดวิกฤตการณในรูปแบบตางๆ

เชน การหารายไดเพิ่มทั้งในภาคการเกษตรและนอกภาคการเกษตร การใชจายของครัวเรือนใน
ยุคที่เศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ปจจัยการผลิตทางการเกษตรมีราคาสูง ในขณะที่

ราคาผลผลิตไมเพิ่มขึ้นมากนัก เพื่อลดความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงอยางตอเนื่องทางดาน
เศรษฐกิจและสังคมดวยการปรับสมดุลในการดํารงชีพโดยใชกรอบแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจ

พอเพียงในระดับขั้นตนคือกลุมบุคคลและครัวเรือน