Page 73 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

45

(อารี วิบูลยพงศ 2549 : 1-2) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative) เก็บรวบรวมขอมูลที่ละเอียด
ลึกจากกลุมตัวอยางขนาดเล็ก ซึ่งในงานวิจัยนี้จํานวนกลุมตัวอยาง 12 รายเพื่อเจาะลึกบรรยาย

เหตุการณที่เปนเหตุเปนผลสนับสนุนการดําเนินงานซึ่งจะทําใหไดคําตอบที่ลึกซึ้งกวาขอมูลเชิง
ปริมาณแตเพียงอยางเดียว (นราศรี ไววนิชกุล และชูศักดิ์ อุดมศรี 2547 : 179)

ดังนั้นจึงอาจกลาวไดวางานวิจัยเชิงปริมาณสวนหนึ่งชี้ใหเห็นวามีเหตุการณบางอยาง
เกิดขึ้น ซึ่งเหตุการณนั้นสามารถอธิบายไดดวยการเก็บขอมูลเชิงคุณภาพ แตวิธีการทั้งสองคือ

ศึกษาปญหาเดียวกัน การผสานกันระหวางวิธีการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพจะทําใหไดผล
ผลิตสุดทายที่สามารถแสดงใหเห็นประโยชนอยางสําคัญของวิธีการวิจัยทั้งสองแบบ ในงานวิจัย

เรื่องนี้จึงมีลําดับขั้นตอนของการวิจัยแบงออกเปนสองขั้นตอนในสวนของเชิงปริมาณและเชิง
คุณภาพ ดังนี้

มีพื้นที่เปาหมายของการศึกษาคือ จังหวัดอุบลราชธานี 25 อําเภอประกอบดวย อําเภอ
เมืองอุบลราชธานี วารินชําราบ เดชอุดม พิบูลมังสาหาร เขมราฐ เขื่องใน ตระการพืชผล มวง

สามสิบ น้ํายืน บุณฑริก ศรีเมืองใหม โขงเจียม กุดขาวปุนนา จะหลวย ตาลสุม โพธิ์ไทร สําโรง สิ
รินธร ดอนมดแดง ทุงศรีอุดม นาเยีย นาตาล เหลาเสือโกก สวางวีระวงศ และน้ําขุน

ตัวแปรที่ใชในการศึกษา ปจจัยที่มีอิทธิพลตอการปรับตัวของเกษตรกร ตัวแปรตนคือ
เพศ อายุ จํานวนสมาชิกในครัวเรือน ระดับการศึกษาของหัวหนาครัวเรือน การรวมกลุมเปน

สมาชิกของครัวเรือน รายไดรวมของครัวเรือน การออมของครัวเรือน หนี้สินของครัวเรือน ตัวแปร
ตามคือ การปรับตัวของเกษตรกร ดานการหารายได และการปรับตัวของเกษตรกรดานการลด

รายจาย
ตัวแปรที่ใชในการศึกษาปจจัยที่มีอิทธิพลตอแบบแผนการใชจายของครัวเรือนเกษตรกร

ผูปลูกขาวตัวแปรตนคือ เพศ อายุ จํานวนสมาชิกของครัวเรือน ระดับการศึกษาของหัวหนา
ครัวเรือน รวมกลุมเปนสมาชิกของครัวเรือน การจัดทําบัญชีครัวเรือน รายไดรวมของครัวเรือน

การออมของครัวเรือน หนี้สินของครัวเรือน แปรตามคือ แบบแผนการใชจายของครัวเรือน

3.3 ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรไดแก เกษตรกรผูปลูกขาวนาปและนาปรัง จังหวัดอุบลราชธานี ที่ขึ้นทะเบียน

กับสํานักงานเกษตรจังหวัดอุบลราชธานี จํานวน 198,187 ครัวเรือน (สํานักงานเกษตรจังหวัด
อุบลราชธานี 2556)

กลุมตัวอยางแบงออกเปน 2 กลุมตามวิธีการศึกษากลุมแรกเปนการศึกษาเชิงปริมาณ
กลุมที่สองเปนการศึกษาเชิงคุณภาพ

กลุมตัวอยางกลุมแรกที่ใชในการวิจัยเชิงปริมาณตามวัตถุประสงคขอที่ 1-3 ไดแก
เกษตรกร ผูปลูกขาวจังหวัดอุบลราชธานีกําหนดขนาดตัวอยางจากตารางของ krejcie และ

Morgan (1970) ที่ระดับความคลาดเคลื่อน .05 ไดขนาดตัวอยางจํานวน 384 ครัวเรือน สุม
ตัวอยางโดยอาศัยความนาจะเปน โดยวิธีการสุมอยางงาย (simple random sampling) ใชการ