Page 119 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

91

ตางๆ ที่ไมปกติจะมีการกักตุนอาหารและสิ่งจําเปนไวใชในยามฉุกเฉิน แตการที่ประเทศไทยจะมี
ความมั่นคงไดนั้นมีองคประกอบของปจจัยตางๆ เขามาเกี่ยวของมากมายโดยเฉพาะการพัฒนา

เกษตรกรที่อยูในภาคการผลิตใหเกษตรกรมีพื้นฐานที่แข็งแรง ดวยวิธีการที่เกษตรกรอยูในขายที่
สามารถทําไดดวยหลักการพึ่งพาตนเอง ลดการพึ่งพาบุคคลหรือหนวยงานอื่น ไดแก

1) การมีความพรอมในการประกอบอาชีพหลายอยางในเวลาเดียวกันภายใตขอจํากัดของ
เกษตรกรเอง คืออายุเฉลี่ยที่มากขึ้น จํานวนแรงงานในครัวเรือนลดลง ระดับการศึกษาที่มีเพียง

ประถมศึกษา ขาดทุนทางปญญาที่จะใชตอยอดในการประกอบอาชีพ สิ่งเหลานี้ลวนนําความ
เปราะบางมาใหเกษตรกรทั้งสิ้น การเขารับการอบรมถายทอดความรูจะชวยลดความเปราะบางได

บาง
2) การเรียนรูดวยการสะสมประสบการณ ในการดํารงชีวิต และการผลิต ภายใตขอจํากัด

ของการมีความรู ในระดับการศึกษาประถมศึกษา ทําใหการรับขอมูลขาวสารที่เปนประโยชน
เปนไปไดอยางมีขอจํากัด ซึ่งสิ่งเหลานี้เกษตรกรจะสามารถรวมกลุมกันทางสังคมในแตละหมูบาน

เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรูรวมกัน
3) การพยามยามเสาะแสวงหาแหลงที่มาของรายไดใหตนเอง เพื่อใหมีทางเลือกมากกวา

1-2 แหลงรายไดเพื่อสรางรายไดใหตอเนื่องตลอดทั้งป โดยเฉพาะในงานที่ไมตองใชคุณวุฒิสูงมาก
นัก กรณีที่ไมสามารถหารายไดตอเนื่องทั้งป เกษตรกรตองวางแผนการใชจายเงินดวยวิธีการถัว

เฉลี่ยในระยะเวลาที่มีรายไดกับระยะเวลาที่ไมมีรายได ตองรูจักการวางแผนทางการเงินโดยการ
จัดทําบัญชีครัวเรือนมาใชในการวางแผนหากเกษตรกรไมสามารถทําบัญชีดวยตนเองได อาจจะให

บุตรหลานที่ไดเรียนหนังสือชวยทําได
อยางไรก็ตามกระบวนการปรับตัวของเกษตรกรทั้งในระบบการผลิตและการดํารงชีพให

เขากับสภาพใหมที่เกิดขึ้นทางดานเศรษฐกิจและสังคมมีปจจัยที่เขามาเกี่ยวของมากมายแตสิ่งหนึ่ง
ที่จะชวยใหกระบวนการปรับตัวประสบผลสําเร็จคือการปรับพฤติกรรมของเกษตรกรเองเพราะ

พฤติกรรมเปนตัวควบคุมใหทําสิ่งตางๆ โดยเฉพาะพฤติกรรมเกษตรกรยอมสงผลตอแบบแผน
รายไดและการใชจายอยางสมเหตุสมผลของเกษตรกรเอง เพราะการที่จะหวังพึ่งพาจากรัฐอยาง

เดียวเหมือนที่ผานมาก็ชวยบรรเทาปญหาไดเพียงระดับหนึ่งเทานั้น
กลาวไดวา การมีแบบแผนรายไดและการใชจายจะสงผลตอการสรางสมดุลในการดํารงชีพ

ที่มาจากพฤติกรรมของเกษตรกรผูปลูกขาว เนื่องจากระบบเศรษฐกิจเปนพื้นฐานทางสังคมที่
สําคัญ เกษตรกรผูปลูกขาวตองแสวงหาเครื่องอุปโภคเชน เครื่องมือเครื่องใชในการปลูกขาว และ

เครื่องบริโภคในระบบการดํารงชีพ เมื่อเกษตรกรผูปลูกขาวมีความตองการในการบริโภคมากขึ้น
ทําใหตองเสียคาใชจายมากขึ้นเกษตรกรก็ตองแสวงหารายไดที่เพิ่มขึ้นเพื่อจายคาจางและการ

ลงทุนในการปลูกขาว