Page 121 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

93

รายไดและการใชจายในครัวเรือนที่ไมสมดุล ภาครัฐควรสรางกลไกสนับสนุนใหเกษตรกรตระหนัก
ในการพึ่งพาตนเอง เชน ความรูและเทคนิควิธีการผลิต โครงสรางพื้นฐานที่สําคัญในดานน้ํา การ

ใชเทคโนโลยีที่เหมาะสมในการผลิต การใชแรงงานแลกเปลี่ยนระหวางครัวเรือนของเกษตรกร ซึ่ง
จะชวยลดการพึ่งพาจากภาครัฐ การชวยเหลือควรเนนใหเกษตรกรปรับพฤติกรรม รูจักวิธีการนํา

ทรัพยากรไปใชในการสรางอาชีพ สรางทักษะในการพึ่งตนเองใหได

5.3 ขอเสนอแนะในการวิจัยตอไป
การมีแบบแผนรายไดและการใชจายที่ดี การวิจัยทางดานพฤติกรรมของเกษตรกรเพื่อให

กับเกษตรกรไดปรับแนวคิด ควรดําเนินการ เนื่องจากการวิจัยนี้เพื่อหาแนวทางการเพิ่ม
ประสิทธิภาพการผลิตขาวในลักษณะการลดตนทุนและการใชประโยชนจากแรงงานที่มีอยูใน

ครัวเรือนใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดเพื่อลดขอจํากัดในการขาดแคลนแรงงาน ตลอดจนการปลูก
พืชผักเศรษฐกิจในวงรอบการผลิตเพื่อใหเกษตรกรมีรายไดอยางตอเนื่องทั้งป เพื่อสรางความ

เขมแข็งใหกับเกษตรกรในลักษณะที่ใหเกิดผลิตภาพที่มากขึ้นไปไปในแนวทางการลดตนทุนแตยัง
คงไวซึ่งคุณภาพขาว โดยศึกษาเกษตรกรเปนรายกรณี ที่เนนการปรับพฤติกรรมที่สอดคลองกับ

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อนํามาเปนแบบอยางและถายทอดความรูใหกับเกษตรกรราย
อื่นๆ

5.4 ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย

ตนเหตุของปญหาคือขอจํากัดในดานคุณวุฒิของเกษตรกรผูปลูกขาว ที่ต่ํากวาอาชีพทั่วไป
สิ่งนี้จะสงผลตอวิธีคิด แลวนําไปสูพฤติกรรมที่เปนปญหาตอเนื่องกันไดแก การวางแผน ภาระ

หนี้สิน ความสามารถในการพึ่งพาตนเองลดนอยลง อันจะเปนอุปสรรคตอแบบแผนในการ
ดํารงชีวิต โดยเฉพาะแบบแผนการใชจาย การนําเสนอขอเสนอแนะในเชิงนโยบายนี้ผูวิจัย จึง

เสนอในลักษณะของตอบคําถามวา ทําอยางไรจะทําใหเกษตรกรสามารถบริหารจัดการรายไดที่หา
มาไดใหเกิดสมดุลในการดํารงชีพ ใหมีศักยภาพในการทํางานไดหลากหลายและเกิดเปนรายได

เพื่อดํารงชีพภายใตปจจัยแวดลอมที่มาจากสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมเพื่อลดการพึ่งพาของรัฐ
การศึกษาของเกษตรกรตลอดชีวิตเพื่อเปนทักษะในการประกอบอาชีพเพื่อชวยใหเกษตรกรมีผลิต

ภาพแรงงานเพิ่มขึ้น สามารถทํางานทางดานการเกษตรใหมีคุณภาพควรจะไดรับการสงเสริมและ
ชวยเหลืออยางตอเนื่อง สวนการดํารงชีวิตนั้นมุงใหเกษตรกรปรับพฤติกรรมของเกษตรกรเอง ให

สามารถปรับตัวไดมากขึ้นเพื่อรองรับกระแสการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในปจจุบันและในอนาคตที่
ไมมีแนวโนมวาจะลดลงได

สภาพสังคมของเกษตรกรที่ไดขึ้นชื่อวาเปนกระดูกสันหลังของชาติ แตเต็มไปดวยปจจัย
เสี่ยงตางๆ ทั้งทางเศรษฐกิจคือกระแสทุนนิยม การบริโภคจนเกินตัว การมีอุปกรณเครื่องใชที่

ทันสมัยแตไมจําเปน และทางธรรมชาติคือความเสี่ยงในการผลิต ขาดปจจัยการผลิต กระดูกสัน
หลังของชาติก็ยอมจะผุพังไดหากไมมีภูมิตานทานที่เพียงพอตอสิ่งตางๆ ที่เขามากระทบทั้ง