Page 123 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

95

ทักษะทางดานการผลิตและความรูดานการผลิต รวมทั้งเทคโนโลยีที่ถูกหลักวิชาการเหมาะสมใน
การผลิตในแตละพื้นที่และพื้นฐานความรูของเกษตรกร

5.4.4 ทรัพยากรทางการเงินถึงแมจะเปนปจจัยสําคัญในการดํารงชีวิต แตหากรูจักบริหาร
จัดการรายจายใหพอกับรายได เกษตรกรก็ยังคงมีทางเลือกในการไมเปนหนี้ได เพราะปญหาหนี้

ของเกษตรกรมาจากการมีรายไดนอยหรือการไมมีเงิน จําเปนตองกูยืมซึ่งสงผลผูกพันตออนาคต
เพราะตองสงทั้งเงินตนและดอกเบี้ย นอกจากนี้หนี้สินที่พบสวนใหญเปนหนี้เพื่อการใชจายใน

ชีวิตประจําวัน โดยนําเงินในอนาคตมาใชจายลวงหนา หากพิจารณาจากปญหายอย การที่
เกษตรกรมีรายไดนอย มีรายจายมากกวารายได นั้นสาเหตุจากการขาดทุนทางปญญาที่จะ

นําไปใชในการประกอบอาชีพ และสาเหตุของการขาดทุนทางปญญาคือการขาดโอกาสทาง
การศึกษาและการเรียนรู ซึ่งเปนวัฏจักรที่หมุนวนไมรูจบสิ้น การตัดวงจรนี้ ตองมาจากนโยบาย

ของรัฐที่จะจัดการแกปญหาหนี้สินตองแกปญหาในระยะยาว จึงจะหลุดวงโคจรหนี้ มีระบบการ
ติดตามตรวจสอบใหคําแนะนําในการปลดหนี้ เชนจัดโครงการคนหาเกษตรกรที่มีแนวทางในการ

ลดหนี้เพื่อเปนตัวอยางที่ดีหรือ (best practices) ในการบริหารจัดการหนี้ ใหกับเกษตรกรรายอื่นๆ
การเสริมสรางยุทธวิธีในการปรับตัวเพื่อการอยูรอดจากภาครัฐและหนวยงานที่เกี่ยวของ

โดยการสรางงาน สรางอาชีพ กิจกรรม หรือสรางรูปแบบวิธีการตาง ๆ อันหลากหลายโดยอาศัย
ทรัพยสินหรือทุนที่มีอยูนั้น มาสนับสนุนในการประกอบอาชีพ ซึ่งยุทธศาสตรการดํารงชีพของ

ครัวเรือนเกษตรกรหรือชุมชนนี้ จะกอใหเกิดผลลัพธในการดํารงชีพตาง ๆ ตามมา คือ การมี
รายไดเพิ่มขึ้น การมีความเปนอยูที่ดีขึ้น การลดความออนแอลง การเพิ่มความมั่นคงดานอาหาร

และการเกิดความยั่งยืนในการใชทรัพยากรธรรมชาติ อันกอใหเกิดความอยูรอดและความยั่งยืน
ของเกษตรกรผูปลูกขาว ที่ผานมาพบแลววาการใหเงินกูลวงหนาแกเกษตรกรมาทําการเกษตรนั้น

ยังไมสามารถแกไขปญหาไดตรงจุด เกษตรกรตองปรับตัวเองใหมากโดยเฉพาะการปรับ
พฤติกรรมการใชเงินเปนตัวตั้งในระบบการผลิตและการบริโภค แตควรใชเงินเปนเครื่องมือเพื่อให

การผลิตและการบริโภคอยูในระดับที่พอดี ไมเกิดความกดดันกับตนเองและคนรอบขาง
การพัฒนาครัวเรือนแรงงานในภาคการเกษตรที่อยูในพื้นที่เศรษฐกิจหลักการปลูกขาว

การพัฒนาแรงงานที่อยูในภาคการผลิตโดยเฉพาะการเกษตรกรรมที่เชื่อมโยงกับอุตสาหกรรม
หากสงเสริมใหเกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองโดยใชทุนที่มีอยูอยางจํากัดใหเกิดประโยชนสูงสุด ก็

จะแขงขันไดภายใตความเสี่ยงในวิถีชีวิตและวิถีการผลิตที่ลดลง แตการพึ่งพาตนเองไดของ
เกษตรกรภายใตการมีทรัพยากรจํากัด มีปจจัยหลายอยางเขามาเกี่ยวของเชน ความสามารถใน

การหารายได อยางไรก็ตามถึงแมระบบการสนับสนุนจากรัฐจะดีเพียงไร หากเกษตรกรมีนิสัยหรือ
พฤติกรรม ทัศนคติ ความเชื่อ คานิยม หรือแมแตบุคลิกภาพ ที่อยูในตัวเกษตรกรเองก็อาจจะเปน

เงื่อนไขที่เปนขอจํากัดในการปรับตัวเพราะสภาพแวดลอมที่อยูภายในและรอบ ๆ เกษตรกรเอง
จําเปนตองดูแลตนเอง ความสําเร็จหรือความลมเหลวในการปรับตัวมาจากพฤติกรรมของ

เกษตรกรเปนสําคัญ ถึงแมจะมีความซับซอนในหลายมิติที่เกษตรกรไมสามารถรับมือไดเพราะมี
ขอจํากัดหลายดานนั้น หนวยงานที่เกี่ยวของจะตองเปนพี่เลี้ยงใหคําปรึกษาโดยเฉพาะเกษตร