Page 115 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

87

ลักษณะการปรับตัวของเกษตรกรผูปลูกขาว มีวิธีการที่สําคัญอยู 2 ประการ ดูเหมือนเปน
ประเด็นที่พบโดยทั่วไปในกลุมเกษตรกรผูปลูกขาว ประการที่หนึ่งคือการลดรายจายคือการตัด

รายจายที่ไมจําเปนออก และการลดรายจายที่จําเปนลง และประการที่สองคือหารายไดเพิ่ม ใน
งานวิจัยนี้การลดรายจายที่พบคือการตัดรายจายที่ไมจําเปนออก เพื่อลดภาระการจายเงินออกจาก

ครอบครัวโดยการปรับพฤติกรรมรายจายฟุมเฟอย การลดรายจายที่จําเปนลงถึงแมจะเปนรายจาย
ที่จําเปน แตเพื่อสรางนิสัยการใชทรัพยากรใหคุมคา โดยการปลูกผักผลไมตามฤดูกาลไว

รับประทานเองชวยลดภาระคาอาหารและคาเดินทางไปตลาด อีกทั้งยังสงผลตอสุขภาพอีกดวย
และ การเพิ่มรายไดคือการทําอาชีพอื่นควบคูกับการปลูกขาว การหารายไดเสริมนอกเวลาทํางาน

ปกติ การใชเวลาวางในการรับจางทั่วไป สิ่งเหลานี้ทําใหเกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองไดในระดับ
หนึ่ง แตการปรับตัวของเกษตรกรตองพึ่งพาตนเองไดในระยะยาวดวยการสรางสมดุลใหรายได

มากกวารายจาย ลดการเขารวมนโยบายที่ทําใหเกิดหนี้สินขึ้นในระยะยาว จึงจะทําใหการ
ดํารงชีวิตมีแนวทางในการสรางสมดุลไดในดานเศรษฐกิจ พบวาเงื่อนไขสําคัญที่ทําใหเกษตรกร

ปรับตัวไดดีคือ เกษตรกรสามารถใชจายเงินที่หามาไดใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดคือใชใหนอยกวา
ที่หามาได และขยันหมั่นเพียรในการหารายไดเพิ่มมากขึ้นดวยการทํางานที่หลากหลาย มีอาชีพ

หลักมากกวา 1 อาชีพ นอกจากนี้เกษตรกรสามารถลดตนทุนการผลิตไดจะทําใหรายจายลดลง
และรัฐบาลควรมีนโยบายสนับสนุนใหเหมาะสมโดยนโยบายนั้นจะตองไมทําใหเกษตรกรมีหนี้สิน

หรือภาระผูกพันในอนาคต หรือหากเปนหนี้สินก็ตองเปนหนี้สินที่กอใหเกิดรายได