Page 23 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

16-14

(3) นโยบายน้ําในชวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2515-2519)

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2515-2519) อยูในชวงการบริหาร
ของรัฐบาลรวม 6 คณะ คือรัฐบาลคณะที่ 32 มีจอมพลถนอม กิตติขจร เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 33
และ 34 มีนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 35 มี ม.ร.ว เสนีย ปราโมช เปน
นายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 36 มี ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 37 และ 38
มี ม.ร.ว เสนีย ปราโมช เปนนายกรัฐมนตรี

ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 3 ไดรายงาน “ถึงปญหาน้ําเพื่อการ
อุปโภคและบริโภค โดยเฉพาะการประปานครหลวงที่ไมสามารถรองรับการขยายตัวของชุมชนในเขตนครหลวง
รวมถึงการประปาชนบทที่ปริมาณการผลิตและระบบจําหนายยังไมเพียงพอ ตลอดจนการจัดหาน้ําในชนบทที่

ยังขาดแคลนในเขตสุขาภิบาลตางๆ รวมทั้งการระบายน้ําฝนและน้ําโสโครกในเขตนครหลวง
สวนปญหาในการชลประทานนั้นมีสาเหตุที่การพัฒนาการชลประทานยังไมไดผลสมบูรณ
อาจเปนเพราะปญหาและอุปสรรคตางๆ ทั้งทางดานของรัฐและเกษตรกรซึ่งอาจประมาณไดดังนี้
1. สถิติทางอุทกวิทยามิไดเก็บไวเพียงพอที่จะใชพิจารณากําหนดโครงการไดโดย

ละเอียดพอเปนเหตุใหโครงการบางโครงการไมไดผลเต็มที่ตามที่คาดหมายไว
2. การเปลี่ยนแปลงการเกษตรกรรมใชน้ําฝนมาสูระบบการเกษตรชลประทานนั้น
เกษตรกรสวนใหญยังไมเขาใจวิธีการปฏิบัติเทาที่ควร ทําใหปริมาณน้ําเทาที่ไดมาตองสูญเสียไปเปนอันมาก
3. การสรางโครงการพัฒนาแหลงน้ําในแบบที่เปนเอนกประสงค ซึ่งตองใชน้ําเพื่อ

การชลประทาน การปองกันอุทกภัย และการผลิตพลังงานไฟฟาพรอมกัน ยอมเปนการแยงกันใชน้ํา
4. นอกจากนั้นการพัฒนาแหลงน้ํายังไมประสานกัน โครงการขนาดใหญที่ตองใช
เงินมากมีปญหาหลายประการ ทําใหตองขยายเวลาการกอสรางออกไปเปนเวลานานกวาจะเสร็จสมบูรณทํา
ใหไดผลชาและไมเต็มเม็ดเต็มหนวย” (สํานักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ, 2514: 72-74)

(3.1) สาระสําคัญนโยบายน้ําในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 3
(พ.ศ. 2515 - 2519)
“1. เนนหนักในการเรงการกอสรางเพิ่มเติมตามโครงการชลประทานตางๆ ใหเสร็จ

สมบูรณ โดยเฉพาะอยางยิ่งระบบคลองสงน้ํา และคลองระบายน้ําตลอดจนการสรางคันและคูน้ําเพื่อเรงรัดการ
เพิ่มผลผลิต และการขยายเนื้อที่เพาะปลูก 2 ครั้ง ในเขตชลประทานสําหรับโครงการชลประทานใหมขนาด
ใหญใหพิจารณารอการกอสรางไวกอน
2. เรงรัดการพัฒนาแหลงน้ําบาดาลเพื่อการเกษตร การอุปโภคบริโภคในเขตที่

ขาดแคลนน้ํา
3. เรงรัดการเกษตรชลประทาน โดยใหความสําคัญแกการพัฒนาระบบสงน้ํา
ใหสมบูรณ
4. การจัดการและการใชน้ํา

5. การจัดทําแผนแมบท การพัฒนาทรัพยากรน้ํา (Master Plan) ที่
พิจารณาลุมน้ําทุกลุมน้ํามาพิจารณาพรอมกัน
6. งานชลประทานราษฎร ตามแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 3 นี้ จะเนนหนักใน

ดานการชลประทานขนาดเล็ก ซึ่งเปนโครงการที่ใหผลถึงมือเกษตรกรโดยตรงและรวดเร็ว”