Page 21 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

16-12

(1.1) สาระสําคัญของนโยบายน้ําในแผนพัฒนาเศรษฐกิจแหงชาติ ฉบับที่ 1 คือ

(1) เพิ่มปริมาณการผลิตดานการเกษตรโดยการขยายการชลประทาน
(2) ใหเนนการดําเนินการโครงการชลประทานเจาพระยาใหญและเขื่อนภูมิพล
ใหแลวเสร็จในชวง 3 ปแรก (2504-2506)
(3) ในชวง 3 ปหลัง (2507-2509) เริ่มโครงการแมแตง โครงการ
กําแพงเพชร โครงการลุมน้ําตะวันตก โครงการแมกลองใหญ โครงการเสาธง โครงการลําปาว โครงการลําพระเพลิง

โครงการคันและคูน้ํา
(4) เมื่อกอสรางตามโครงการชลประทานไดผลบริบูรณ ควรใหมีการเก็บคาน้ํา
จากเกษตรกร

(1.2) สาระสําคัญของนโยบายน้ําที่คณะรัฐมนตรีแถลงตอรัฐสภา
รัฐบาลคณะที่ 29 นรม. จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัฐต (9 ก.พ. 2502 – 8 ธ.ค. 2506)
ในการแถลงตอรัฐสภาไมมีสวนที่เกี่ยวกับนโยบายน้ํา แตมีในคําปรารภของ
จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต นายกรัฐมนตรี ในเอกสาร “โครงการพัฒนาการของรัฐสําหรับประเทศไทย” ซึ่งเปน

รายงานการสํารวจของธนาคารโลก ไววาพยายามจะทําทุกทางที่จะพัฒนาใหประชาชนของประเทศไทยอยูดีกินดี
ในเอกสารฉบับนี้ไดเนนความสําคัญของการชลประทานตอการพัฒนาประเทศโดยเฉพาะดานการเกษตร
รัฐบาลคณะที่ 30 นรม. จอมพลถนอม กิตติขจร (9 ธ.ค. 2506 – 7 มี.ค. 2512)
“รัฐบาลจะดําเนินการพัฒนาประเทศในกิจการอันเปนสาขาที่มีความสําคัญ คือ

การชลประทาน”

(1.3) สาระสําคัญของนโยบายจากมติคณะรัฐมนตรีและการดําเนินการ
เปนการจัดหาโครงสรางพื้นฐานดานแหลงน้ําโดยการกอสรางแหลงน้ําขนาดใหญ

และขนาดกลาง จัดหาน้ําอุปโภคบริโภค ทั้งในชนบทและพระนครและธนบุรี มีการกูเงินจากธนาคารโลกเพื่อ
พัฒนาการเกษตรและการชลประทานในพื้นที่ภาคกลาง รวมทั้งมีการเสนอใหเก็บคาน้ําชลประทานมีการ
กอสรางเขื่อนขนาดใหญ (ความจุ 100 ลาน ลบ.ม ขึ้นไป) ดังนี้ (1) เขื่อนภูมิพล (2) เขื่อนสิริกิติ์ (3) เขื่อน
บางพระ (4) เขื่อนลําปาว (5) เขื่อนอุบลรัตน (6) เขื่อนน้ําพุง (7) อางเก็บน้ําลําตะคอง (8) เขื่อนกิ่วลม (9)

อางเก็บน้ํากระเสียว (10) อางเก็บน้ําลําพระเพลิง มีการกูเงินจากธนาคารโลกสําหรับโครงการแกงกระจาน
และมีการเปดเขื่อนภูมิพลในป 2507

(1.4) สรุปผลจากนโยบาย
“มีความสอดคลองและเชื่อมโยงระหวางนโยบายทั้ง 3 แหลง โดยเฉพาะการ

กอสรางอางเก็บน้ําขนาดใหญ เพื่อการชลประทาน ยกเวนการเก็บคาน้ําชลประทานที่ยังมิไดดําเนินการ”

(2) นโยบายน้ําไทยในชวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2510-2514)
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2510-2514) อยูในชวงการบริหาร

ของรัฐบาลคณะที่ 30 และ 31 ซึ่งมีจอมพลถนอม กิตติขจร เปนนายกรัฐมนตรี
ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 2 ไดรายงานปญหาการดําเนินงานดาน
ชลประทานไววา “การดําเนินงานพัฒนาดานชลประทานในระยะของแผนพัฒนาฉบับแรกไดบรรลุผล

โดยทั่วไปตามเปาหมาย แตงานกอสรางบางโครงการตองประสบปญหาเกี่ยวกับการลาชาในการกูเงิน ปญหา
เวนคืนที่ดิน การอพยพราษฎรออกจากบริเวณน้ําทวมเหนือเขื่อนและการขุดคลองสงน้ําในเขตโครงการ