Page 95 -
P. 95
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปลาที่เลี้ยงในสหภาพพม่า เวียดนาม อินโดนีเซีย และมาเลเซียรายงานไว้เป็น Pangas
catfishes nei น่าจะต่างจากปลาสวายในประเทศไทยและสิงคโปร์ที่รายงานไว้เป็น Striped catfish
เมื่อเปรียบเทียบการเลี้ยงปลาสวายในประเทศไทย เวียดนาม และสหภาพพม่าการเลี้ยง
ปลาสวายของไทยเป็นการเลี้ยง Striped catfish โดยเกษตรกรรายย่อยและเลี้ยงร่วมกับปลาชนิด
อื่นๆ แต่การเลี้ยงปลาสวายของเวียดนามและสหภาพพม่าเป็นการเลี้ยง Pangas catfishes nei
โดยเลี้ยงเชิงเดี่ยว ที่เวียดนามมีทั้งเลี้ยงในกระชัง ในบ่อน�้าจืด และในที่ล้อมรั้ว (fenced) ส่วน
การเลี้ยงในสหภาพพม่าเป็นการเลี้ยงในกระชังเชิงพาณิชย์ ซึ่งการเลี้ยงในเวียดนามมีปลาสวาย
เป็นอุตสาหกรรมสัตว์น�้าหลัก มีผลผลิตสูง และในสหภาพพม่าเป็นการเลี้ยงเชิงพาณิชย์ซึ่งย่อมมี
ผลผลิตสูงเช่นกัน กรณีของไทยเป็นการเลี้ยงแบบผสมผสานผลผลิตต�่ากว่า คาดว่าหากเกษตรกร
ไทยปรับปรุงวิธีเลี้ยงให้ถูกสุขลักษณะ ซึ่งพบว่ามีเกษตรกรบางรายท�าได้ในปัจจุบันและหาช่อง
ทางการตลาดให้เหมาะสม ประเทศไทยยังมีช่องทางในการพัฒนาการเลี้ยงปลาสวาย เวียดนาม
ซึ่งเลี้ยงปลาสวายได้มากที่สุดมีการเลี้ยงปลาสวายหลากหลายวิธีมีการเลี้ยงในกระชัง ในบ่อน�้า
จืด และในที่ล้อมรั้วซึ่งกั้นคล้ายคอกปลาในน�้า การเลี้ยงในกระชังให้ผลผลิตสูงมากกว่า 100
กิโลกรัมต่อลูกบาศก์เมตร เป็นการเลี้ยงอย่างหนาแน่น ซึ่งเวียดนามท�าได้เนื่องจากพื้นที่เลี้ยงอยู่
บริเวณปากแม่น�้าที่น�้ามีการหมุนเวียนดี การเลี้ยงในที่ล้อมรั้วมีผลผลิตสูงเช่นกันเป็น 55.2 ตันต่อ
ไร่ต่อรอบ การเลี้ยงในบ่อน�้าจืดมีช่วงผลผลิตค่อนข้างกว้าง 23 - 98 ตันต่อไร่ต่อรอบขึ้นกับความ
เหมาะสมของพื้นที่เลี้ยง และคาดว่าคงไม่สามารถเพิ่มผลผลิตปลาชนิดนี้ได้อีกมากนัก
25
การเลี้ยงปลาสวายแบบหนาแน่นที่เวียดนามท�าได้ผลและมีพื้นที่เลี้ยงที่เอื้ออ�านวยส่งเสริม
ให้เวียดนามสามารถพัฒนาอุตสาหกรรมการเลี้ยงปลาชนิดนี้ และสามารถเป็นผู้น�าทั้งในการเลี้ยง
และการส่งออกปลาสวาย ขีดจ�ากัดในการขยายการเลี้ยงอาจส่งผลให้เวียดนาม ต้องมองหาช่อง
ทางการลงทุนเลี้ยงปลาสวายในประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ ขณะเดียวกันก็หาช่องทางพัฒนาการ
เพาะเลี้ยงสัตว์น�้าอื่นในเวียดนามควบคู่กันไป
ปัจจุบันเวียดนามเป็นผู้ส่งออกปลาในวงศ์ปลาสวายในสกุล Pangasius ที่ได้จากการเพาะ
เลี้ยงรายใหญ่ของโลก ในปี พ.ศ. 2553 ส่งออกไปกลุ่มประเทศสหภาพยุโรปซึ่งเป็น
ผู้รับซื้อรายใหญ่ เป็นจ�านวนประมาณ 44,000 ตัน ส่งออกไปยังสหรัฐอเมริกาประมาณ 32,000
ตัน และประเทศในอเมริกาใต้ประมาณ 84,000 ตัน ปลาสวายที่เวียดนามขายได้เป็นปลาเนื้อ
26
ขาว ซึ่งเป็นที่นิยมของผู้บริโภคในตลาดยุโรปและสหรัฐอเมริกา แม้ในระยะแรกที่เข้าตลาดจะถูก
ต่อต้านจากประเทศผู้น�าเข้า โดยเฉพาะสหรัฐฯซึ่งเป็นไปในลักษณะการให้ความคุ้มครองแก่
อุตสาหกรรมปลาเนื้อขาวในประเทศผู้น�าเข้าและให้ความคุ้มครองแก่เกษตรผู้เลี้ยงปลาในกลุ่ม
catfish ในประเทศผู้น�าเข้า
25 ตารางผนวกที่ 7
26 www.globlefish.org/pangasius-februry-2011.html
86 >> สถานภาพการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าไทยในบริบทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
