Page 56 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

46

เหลือใชตาง ๆ มาจัดสัดสวนอาหารใหเหมาะสมในการนําไปใชเลี้ยงโค ( เนื่องจากวัสดุเหลือใชแตละชนิด

มีคุณคาทางอาหารตาง ๆ กัน รวมทั้งความนากิน บางชนิดมีความชื้นสูงมาก บางชนิดมีคุณคาทางอาหารต่ํา
แตเยื่อใยสูง ) และที่สําคัญสําหรับแมโครีดนมควรมีอาหารหยาบที่มีคุณภาพดีแกแมโคโดยเฉพาะแมโครีด

นม 100 วันแรกหลังคลอด

การจัดกลุมของอาหารหยาบตามคุณภาพ

การประเมินคุณคาทางอาหารของอาหารหยาบ อาจทําไดโดยการสงตัวอยางไปวิเคราะหใน

หองปฏิบัติการ หรืออาจเปดดูจากรายงานผลการวิเคราะหในเอกสารตาง ๆ ของกรมปศุสัตว หรือ

หนวยงานที่เกี่ยวของแตในทางปฏิบัติสําหรับเกษตรกรอาจยุงยากในการดําเนินการ ดังนั้นเพื่อความ
สะดวกแกเกษตรกรในที่นี้จึงขอจัดกลุมของอาหารหยาบที่เกษตรกรนิยมใชในปจจุบัน โดยพิจารณาจาก

คุณคาทางโภชนะอาหารที่สําคัญอยางใดอยางหนึ่งหรือหลายอยางรวมไดแก โปรตีน , พลังงาน ( ยอด

โภชนะยอยได , TDN ) และ การยอยได เพื่อแบงอาหารหยาบออกเปน 4 กลุมเพื่อสะดวกตอการคํานวณ
และ จัดสัดสวนอาหารหยาบ และ อาหารขนสําหรับเลี้ยงโคทดแทน ตอไป ดังนี้

1. อาหารหยาบคุณภาพดีมาก โปรตีนมากกวา 12 % และ / หรือ พลังงาน ( TDN )

มากกวา 60 % มีการยอยไดของวัตถุแหงไมนอยกวา 55 % และความนากิน ตัวอยางอาหารหยาบ
เหลานี้ไดแก

1.1. ตนขาวโพดพรอมฝก สด หรือ หมัก ถึงแมจะมีโปรตีน 7 – 9 % แตมีพลังงานถึง 65 %

1.2. หญาสด หรือ หญาหมัก หรือ หญาแหง ตัดที่อายุไมเกิน 45 วัน มีการปุยคอก และ ปุยยูเรีย อยางสม่ําเสมอ
ลักษณะมีสีเขียวจัด
1.3. พืชตระกูลถั่ว เชน ใบกระถิน ถั่วคาวาลเคด รวมทั้งใบมันสําปะหลังแหง

2. อาหารหยาบคุณภาพดี โปรตีนประมาณ 7 – 12 % และ / หรือ พลังงาน ( TDN ) 55 – 60 %
ตัวอยางอาหารหยาบเหลานี้ไดแก

2.1. ตน และ เปลือกขาวโพดฝกออน , ตนและเปลือกขาวโพดหวานตัดจากแปลง
2.2. หญาสด หรือ หญาหมัก หรือ หญาแหง ตัดที่อายุไมเกิน 60 วัน มีการปุยคอก และ ปุยยูเรียอยางสม่ําเสมอ

ลักษณะมีสีเขียว
3. อาหารหยาบคุณภาพปานกลาง โปรตีนประมาณ 5 – 7 % และ / หรือ พลังงาน ( TDN )

52 – 58 % ตัวอยางอาหารหยาบเหลานี้ไดแก
3.1. เปลือกขาวโพดหวานจากโรงงาน ( มีคุณคาทางอาหารสูงเทาอาหารหยาบคุณภาพดี แตอมน้ําไวมาก

ความชื้นสูง ) ทําโคกินไดนอย
3.2. หญาสด , หญาหมัก หรือ หญาแหง ตัดที่อายุ 60 – 90 วันซึ่งขาดการดูแลและใสปุยคอก หรือ ปุย

วิทยาศาสตรไมสม่ําเสมอ มีสีเขียวออกเหลืองออนๆ
3.3. ฟางปรุงแตงคุณภาพดวยยูเรีย ( ฟางหมัก )
3.4. เปลือกสัปรดหมัก