Page 51 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

41

การประเมินคุณคาทางโภชนะของอาหารโค

คุณภาพของอาหารโคนมทั้งอาหารหยาบหรืออาหารขน สามารถประเมินในเบื้องตนไดโดย

วิธีทางกายภาพซึ่งตองอาศัยประสบการณ เชน การดูสี กลิ่น ความออนนุม สวนประกอบของใบและตน

แตวิธีที่นิยมใชกันมากไดแกวิธีทางเคมีที่เรียกวา วิธีวิเคราะหโดยประมาณ ( Proximate Analysis ) ซึ่งจะ
วิเคราะหคุณคาทางโภชนะอาหารออกเปน 6 ชนิดไดแก

1. วัตถุแหง ( Dry Matter ) หรือ รายงานเปนความชื้น ( Moisture )

2. โปรตีนหยาบ ( Crude Protein )

3. ไขมันหยาบ ( Ether Extract )
4. เยื่อใยหยาบ ( Crude Fiber )

5. แรธาตุ ( Ash )

6. แปง และ น้ําตาล ( Nitrogen Free Extract , NFE )

อาหารโค

ความชื้น ( Moisture ) วัตถุแหง ( Dry Matter )

โปรตีน ไขมัน เยื่อใย แรธาตุ NFE

หยาบ หยาบ หยาบ

แผนผังแสดงคุณคาอาหารที่วิเคราะหแบบ Proximate Analysis

สําหรับอาหารหยาบซึ่งเปนอาหารหลักของโค การวิเคราะหหาปริมาณเยื่อใยหยาบ ( Crude

fiber ) แบบ Proximate Analysis มีขอบกพรองบางประการ คือ สวนที่เปนโครงสรางของพืชบางสวน

เชน Hemicellulose , Lignin , Pectin จะละลายมาอยูในสวนของ NFE ทําใหไดคาที่ไมถูกตอง
นอกจากนี้การวิเคราะหดังกลาวยังไมสามารถแยกสวนประกอบของผนังเซลพืช (Cell Wall ) ได ดังนั้น

ในปจจุบันการวิเคราะหเยื่อใยของอาหารหยาบจึงนิยมใชวิธีที่เรียกวา Detergent Analysis วิธีนี้พัฒนาโดย