Page 46 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

36

โคตัวอื่นขี่โคตัวที่ยืนขางหนา ( มีจุดดํา )

ซึ่งเปนโคที่เปนสัดซึ่งเลยระยะเปนสัดนิ่งแลว
ไมยอมใหโคตัวอื่นขี่

การจัดการฝูงโคสาวทองและโคสาวทองขณะคลอดลูก

โคสาวเมื่อผสมเทียมแลว ถาไมมีการกลับสัดควรมีการลวงตรวจทองทางทวารหนัก ( Rectal

palpation ) โดยผูที่มีความชํานาญ ประมาณ 60 วันนับจากวันผสม หรือ ผูที่มีประสบการณและความ
ชํานาญมากอาจสามารถตรวจทองที่ประมาณ 45 วัน โคสาวในระยะนี้ใหอาหารขน และ อาหารหยาบ

ตามปกติ เหมือนโคสาวทั่วไป จนถึงทองประมาณ 7 – 8 เดือนจึงมีการเพิ่มอาหารขนเนื่องจากลูกโคใน

ทองระยะนี้มีการเจริญเร็วมาก ( ดูจากจัดสัดสวนอาหาร บทที่ 5 น้ําหนักโค 400 กิโลกรัม ) ตามปกติโค
นมตั้งทองประมาณ 280 วัน ทั้งนี้อาจมีการคลอดกอน หรือ หลังไดประมาณ 10 วัน โคสาวทองอาจ

มีการบวมน้ํา ( Edema ) เมื่อทองประมาณ 8 เดือนเนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงของรางกายในการพัฒนาเตา

นมแตถามีการบวมน้ํามากอาจตองงดแรธาตุที่มีเกลือลงเพราะเมื่อโคสาวทองคลอดลูกอาจทําใหผลผลิต
น้ํานมนอยกวาปกติ สําหรับปญหาอีกประการหนึ่งไดแกการคลอดยากเนื่องจากลักษณะรางกายของโค

สาวเอง ไดแก กระดูกเชิงกรานแคบ ลูกโคมีขนาดใหญและอยูในตําแหนงผิดทา โคสาวมีขนาดเล็กกวา

ปกติ หรือ อาจเนื่องมาจากพอพันธุที่ใหลูกตัวใหญ ดังนั้นจึงควรมีการเฝาระวังขณะแมโคสาวคลอดลูก
ซึ่งสังเกตจากทาคลอดปกติ และ ผิดปกติตาง ๆ ซึ่งจําเปนตองชวยเหลือดังนี้

รูปภาพที่ 4 – 4 อุปกรณสําหรับดึงลูกโค

ขณะคลอด

- โซ หรือ เชือก สําหรับผูกขาลูกโค
- น้ํายาฆาเชื้อ สําหรับลางบริเวณ
ปากชองคลอด

- - น้ํายาหลอลื่น หรือสบูเหลวสําหรับ
- ทาบริเวณศีรษะลูกโค ในกรณีที่
น้ําเมือกลูกโคคอนขางแหง