Page 29 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ควายลูกผสม
เป็นการผสมข้ามพันธุ์ระหว่างควายแม่น้ำ กับ ควายปลัก เพื่อได้ลูกผสมที่ใช้ประโยชน์ได้ ทั้งนม
และเนื้อ ประเทศไทยมีการนำเอาควายพันธุ์มูร่าห์มาจากประเทศอินเดีย มาขยายพันธุ์เพื่อใช้รีดนม

สำหรับบริโภคของชาวอินเดียและปากีสถานในประเทศไทย และนำมาศึกษาวิจัย ในศูนย์วิจัยและบำรุง
พันธุ์สัตว์หนองกวาง เนื่องจากควายแม่น้ำ มีโครโมโซม 2n=50 ส่วนควายปลักมีโครโมโซม 2n= 48
มีโครโมโซมพื้นฐานเท่ากัน แต่แตกต่างกัน 1 คู่ ทำให้เมื่อผสมพันธุ์กันแล้วจะได้ลูกชั่วแรกมีโครโมโซม
เป็นเลขคี่ 2n=49 และเมื่อนำลูกผสมชั่วแรกมาผสมพันธุ์กันจะได้โครโมโซม 3 แบบ คือ 48, 49 และ 50

ลูกผสมที่มีโครโมโซมเลขคู่ 2n= 48 และ 50 จะมีการแบ่งเซลล์ปกติ แต่ปัญหาอยู่ที่ลูกผสมที่มี 2n=49
ไม่ว่าจะเป็นชั่วอายุใดหรือมีสายเลือดเท่าไร อาจพบปัญหาการแบ่งเซลล์ของเซลล์สืบพันธุ์ (meiosis)
ที่ไม่สมดุล ซึ่งคาดว่าทำให้การขยายพันธุ์ของลูกผสมผิดปกติได้
สำหรับลักษณะทางเศรษฐกิจของ

ลูกผสมมีข้อดีหลายประการ ได้แก่ โตเร็วให้เนื้อ
มากและสามารถใช้งานได้ แต่ยังไม่มีการส่งเสริม
ให้ขยายวงกว้างในประเทศ เนื่องจากควาย
ลูกผสมบางตัว ให้ลูกห่าง ผสมติดยาก สาเหตุ

อาจเนื่องจากเป็นควายที่มีชุดโครโมโซมเป็น
เลขคี่ และอีกประการหนึ่งคนไทยไม่นิยมบริโภค
น้ำนมควายเหมือนชาวอินเดียหรือปากีสถาน
จึงทำให้ไม่นิยมเลี้ยงควายลูกผสม หรือชาวบ้าน

เรียกว่า ควายนิโกร อีกทั้งเกษตรกรที่เคยเลี้ยง
กล่าวว่าควายลูกผสมเลี้ยงยากกว่าควายไทย ดื้อ
บังคับยาก และเลือกกินหญ้ามากกว่าควายพื้นเมือง และที่สำคัญคือลักษณะหน้าตา สีที่ดำ ขนที่ยาว
และ เขาม้วนลง เปรียบเทียบกับควายไทยแล้ว ถือว่าไม่สวยงาม จึงไม่อยากเลี้ยง(บัวลม, 2553)

ควายไทย ถือเป็นควายปลัก (Swamp buffalo)
ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Bubalus bubalis เช่นเดียว
กับควายแม่น้ำ จำนวนโครโมโซม 2n = 48 มีลักษณะ

ภายนอกคล้ายคลึงกับควายปลัก ของประเทศต่างๆ
ในภูมิภาคเดียวกัน และ ควายที่อยู่ในแต่ละภาคของ
ประเทศโครงสร้างส่วนใหญ่เหมือนกัน แต่อาจมีราย
ละเอียดที่แตกต่างกันไปบ้าง ซึ่งจะขึ้นอยู่กับการ

ปรับปรุงพันธุ์และการคัดเลือกพันธุ์ของเกษตรกรผู้เลี้ยง
เพื่อใช้ตามวัตถุประสงค์ต่างๆ รวมถึงความอุดมสมบูรณ์

การคัดเลือกควายไทย ภูมิปัญญา 19 การคัดเลือกควายไทย