Page 57 -

ิ
์
ื
ิ
ั
ุ
ิ
ิ
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
31

ี่
เปลี่ยนทาทีของผูชมที่จากการับรูผลงานศิลปะทอยูตรงหนา เปลี่ยนเปนกระบวนการทางศิลปะท ี่
ั
สามารถกลืนกินอาหาร และการมีปฏิสัมพันธและแลกเปลี่ยนบทสนทนากบผูชมอื่นในนิทรรศการ
ศิลปะ อกทั้งยังเปนการพราเลีอนเสนแบงระหวางศิลปะกบสิ่งที่ไมเคยถกนิยามวาเปนศลปะ ภายใต
ู
ั
ิ
ี
ความสัมพันธของมนุษยกับทกสรรพสิ่งทอยูรอบๆ มนุษย
ุ
ี่

ภาพที่ 1.28 Untitled (Pad thai) ภาพที่ 1.29 Untitled (Pad thai)

หมายเหตุ. จาก www.tatlerasia.com/lifestyle/arts/how-is-rirkrit-tiravanija-pad-thai-art

ี
ศิลปะเชิงสัมพันธ (Relational art) เปนขบวนการทางศิลปะที่ปรากฏตัวขึ้นมาและมอทธิพล
ิ
่
ั
ิ

ิ
มากตอชุดความคดของศลปะรวมสมยในชวงทศวรรษที 1990s แนวคิดเกี่ยวกับศิลปะเชิงสัมพันธ
สงผลตอแรงบันดาลใจของศิลปนรวมสมัย นิโคลาส บูรริโยด (Nicolas Bourriaud) ภัณฑารักษ นัก

ปรัชญาและนักวิจารณศิลปะชาวฝรั่งเศสไดนิยามคำวา Relational aesthetics วาเปนทฤษฎี

สุนทรียศาสตรที่ประกอบดวยการตัดสินผลงานศิลปะบนพื้นฐานของความสัมพันธระหวางมนุษย ที ่
ผลงานเหลานั้นแสดงออกมา สรางขึ้น หรือกระตุนเรา รวมถึงคำวา Relational art วา ชุดปฏิบัติการ
้
ั
ทางศิลปะที่ยึดเอาความสัมพนธของมนุษยทั้งหมด และบริบททางสังคมเปนจุดเริ่มตนทังในทางทฤษฎี
และปฏิบัติ มากกวาการมุงเนนความมีอิสระและพื้นที่สวนตัว (Bourriaud, 2002, p. 112 - 113)

่
ี
ศิลปะเชิงสัมพันธเปนการทำงานภายในขอบเขตของความสัมพันธ ในฐานะทีมนุษยมการ
แลกเปลี่ยนกันทางสังคมมากกวาความเปนตัวแทนของการแสดงออก ผูชมไดรับประสบการณใหมผาน
ี
สิ่งที่เรียกวาศิลปะเชิงสัมพันธ ทำใหศิลปะรวมสมัยมพลังและลักษณะเฉพาะตัวในการเขาถึงผูคนใน
ฐานะความสัมพันธ ที่ซึ่งเปนการสื่อสารทางวัฒนธรรมรวมสมัย บูรริโยดยังนิยามการปฏิบัติทางศิลปะ

ั
่
วาเปนความสัมพันธกับผูอนเสมอ และในขณะเดียวกันก็เปนตัวแทนในความสัมพนธกับโลกดวย
ื
ั
(Bourriaud, 2002, p. 85) นอกจากความสัมพันธกับสิ่งตางๆ กบปฏิบัติการทางศิลปะ ยังรวมถึงการ
เปดพื้นทการรับรูของผูชม และไดเปลี่ยนทาทางการรับรูของผูชมในงานศิลปะ รวมถึงการขยายแดน

ี่
ี่
ของศิลปะไปกับทุกสิ่งทมีความสัมพันธกับวิถีชีวิตของมนุษย
ยุคหลังมิลเลนเนียม (Post millenium) กระแสการติดตั้งผลงานและการใหผูชมไดมีสวนรวม
ี่
ในการรับรูผลงานผานพื้นทและการติดตั้งผลงานเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว รวมถึงศิลปนไทยทเคยใชชีวิตอยู
ี่