Page 176 -

ู
้
ู
ุ
ิ
ิ
คลังความรดจทัลและฐานข้อมลจดหมายเหต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ์

วิจัยธุรกิจที่คุณทำได: จากการเริ่มตนสูความสำเร็จ 161
ตัวอย.างที่ 3 บริษัท C ต]องการศึกษาความสัมพันธSระหว.างระดับความเครียดกับประสิทธิภาพการ

ทำงาน ผลการวิเคราะหSพบว.าค.าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธSแบบ Pearson เท.ากับ -0.70 แสดงว.ามีความสัมพันธ S
เชิงลบอย.างสูง หมายความว.าเมื่อความเครียดของพนักงานเพิ่มขึ้น ประสิทธิภาพการทำงานจะลดลงอย.าง

ชัดเจน

สัมประสิทธิ์สหสัมพันธgแบบ Spearman (Spearman Rank Correlation Coefficient)

Newbold และคณะ (2019) อธิบายว.า สัมประสิทธิ์สหสัมพันธSแบบ Spearman ใช]วัดความสัมพันธ S

ระหว.างตัวแปรที่มีระดับการวัดแบบอันดับ (Ordinal) หรือเมื่อความสัมพันธSระหว.างตัวแปรไม.เปfนเส]นตรง ค.า

สัมประสิทธิ์สหสัมพันธSแบบ Spearman (ρ) มีค.าและการแปลผลคล]ายกับ Pearson แต.ใช]อันดับของข]อมูล
แทนค.าจริงในการคำนวณ ตัวอย.างเช.น การศึกษาความสัมพันธSระหว.างตำแหน.งงานกับความพึงพอใจในงาน

ของพนักงาน หากผลลัพธSแสดงค.า Spearman เท.ากับ 0.70 หมายความว.าตำแหน.งงานที่สูงขึ้นมีแนวโน]ม
สัมพันธSกับความพึงพอใจที่เพิ่มขึ้น

Field (2017) เน]นย้ำว.าในการใช]สัมประสิทธิ์สหสัมพันธS นักวิจัยควรระมัดระวังในการตีความ
โดยเฉพาะอย.างยิ่งในการสรุปความสัมพันธSเชิงสาเหตุ (Causal Relationship) เนื่องจากความสัมพันธSที่พบอาจ

เกิดจากปYจจัยอื่นที่ไม.ได]วัด หรืออาจเปfนความสัมพันธSลวง (Spurious Relationship) และยังชี้ให]เห็นว.าการใช ]
สัมประสิทธิ์สหสัมพันธSควรมีการพิจารณาบริบทของข]อมูลและความเปfนไปได]ที่ปYจจัยอื่น ๆ อาจมีบทบาทใน

การสร]างความสัมพันธSที่สังเกตได] เพื่อหลีกเลี่ยงการตีความที่ผิดพลาดเกี่ยวกับความสัมพันธSเชิงสาเหตุ

3.5.3.2 การวิเคราะห_ปdจจัยรUวม (Factor Analysis)

การวิเคราะหSปYจจัยร.วม (Factor Analysis) เปfนเครื่องมือสำคัญในการสรุปและลดจำนวนตัวแปรท ี่

ซับซ]อนให]เหลือเพียงปYจจัยหลักที่สามารถอธิบายข]อมูลได]อย.างมีประสิทธิภาพ การวิเคราะหSนี้ใช]เพื่อตรวจสอบ
ความสัมพันธSแฝงระหว.างตัวแปรที่เกี่ยวข]องกัน และจำแนกตัวแปรเหล.านั้นให]เปfนกลุ.มปYจจัยเดียวกัน (Hair et

al., 2023) ทั้งนี้การวิเคราะหSปYจจัยร.วมแบ.งออกเปfนสองประเภทหลัก คือ การวิเคราะหSองคSประกอบเชิงสำรวจ

(Exploratory Factor Analysis: EFA) และการวิเคราะหSองคSประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor
Analysis: CFA)

1. การวิเคราะหgองคgประกอบเชิงสำรวจ (EFA)

Anderson และคณะ (2023) อธิบายว.า EFA ใช]เมื่อนักวิจัยไม.มีทฤษฎีหรือสมมติฐานเกี่ยวกับ

โครงสร]างของปYจจัยที่ชัดเจน EFA ช.วยในการค]นหาโครงสร]างของปYจจัยจากข]อมูลที่มี

ตัวอย.างเช.น บริษัทผลิตสินค]าอุปโภคบริโภคต]องการศึกษาปYจจัยที่มีผลต.อการตัดสินใจซื้อของผู]บริโภค

โดยใช]แบบสอบถามที่มีคำถาม 20 ข]อเกี่ยวกับการตัดสินใจซื้อ ผลการวิเคราะหS EFA อาจพบว.า 20 ตัวแปรน ี้