Page 44 -

ิ
ิ
์
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
�
ี
อย่างไรก็ตามแม้ว่า เม่อพิจารณาถึงอานาจตลาดของโรงสีข้าวในช่วงท่ผ่านมาพบว่า อานาจ
�
ื
ตลาดของโรงสีข้าวมีความแตกต่างกันระหว่างตลาดข้าวขาวและข้าวหอมมะลิ น่นคือโรงสีข้าวมีอานาจ
�
ั
ตลาดเล็กน้อยในตลาดข้าวเปลือกหอมมะลิแต่ไม่พบอานาจตลาดของโรงสีข้าวในตลาดข้าวขาว และ
�
พบว่าอ�านาจตลาดของโรงสีข้าวมีแนวโน้มลดลง (ปิยะดา เกตุเรืองโรจน์, 2554; Suchato, 2010 และ
Kumse et al, 2019) สอดคล้องกับงานวิจัยที่ท�าการวิเคราะห์การส่งผ่านของราคาข้าวสารไปยังราคา
ื
ึ
ข้าวเปลือกเพ่อเป็นการสะท้อนถึงการแข่งขันในตลาดข้าวเปลือก ซ่งได้ผลไปในทิศทางเดียวกัน
กล่าวคือ การส่งผ่านของราคาข้าวสารขาวไปยังข้าวเปลือกขาวมีความที่ยืดหยุ่นที่สูง สะท้อนถึงระดับ
ี
�
การแข่งขันของโรงสีข้าวท่สูงทาให้โรงสีข้าวไม่มีอานาจตลาด (ศูนย์วิจัยธุรกิจเกษตร, 2540 อ้างใน
�
ิ
ิ
ิ
มาฆะสิร เชาวกุล และคณะ, 2554 และอทธพงศ์ มหาธนเศรษฐ์, 2564) ในขณะท่ความยืดหย่น
ุ
ี
ของการส่งผ่านราคาของข้าวสารหอมมะลิไปข้าวเปลือกหอมมะลินั้นน้อยกว่าข้าวสาร และการส่งผ่าน
�
ราคาเป็นไปอย่างไม่สมมาตร สะท้อนให้เห็นถึงการแข่งขันท่น้อยกว่าและอานาจตลาดของโรงสีข้าว
ี
ในตลาดข้าวเปลือกหอมมะลิท่สูงกว่าอานาจตลาดของโรงสีข้าวในตลาดข้าวเปลือกขาว แสดงให้เห็นว่า
�
ี
�
ในตลาดข้าวเปลือกสาหรับข้าวขาวมีการแข่งขันท่สูง ในขณะท่ตลาดข้าวเปลือกสาหรับข้าวหอมมะล ิ
ี
�
ี
มีการแข่งขันที่ต�่ากว่าสะท้อนให้เห็นอ�านาจการต่อรองของโรงสีข้าวไม่สูงมาก ดังนั้นอ�านาจการต่อรอง
ของผู้จ�าหน่ายวัตถุดิบและผู้ซื้อในตลาดข้าวเปลือกจึงมีไม่มาก
2.2 โซ่คุณค่าโรงสีข้าวของไทย
กิจกรรมในโซ่คุณค่าของโรงสีข้าวของไทยประกอบด้วยกิจกรรมหลัก 5 กิจกรรม และ กิจกรรม
สนับสนุนจ�านวน 4 กิจกรรม ดังนี้
2.2.1 การน�าเข้าวัตถุดิบ (Inbound Logistic)

“กิจกรรมการจัดหาข้าวเปลือกเป็นปัจจัยส�าคัญในการสร้างคุณค่าของโรงสีข้าว”

ั
�
�
กิจกรรมการนาเข้าวัตถุดิบของโรงสีข้าวน้น ข้าวเปลือก คือ วัตถุดิบสาคัญของอุตสาหกรรม
�
ี
ั
โรงสีข้าว ดังน้นกิจกรรมการนาเข้าวัตถุดิบของอุตสาหกรรมโรงสีข้าวจึงเป็นกิจกรรมสาคัญท่โรงสีข้าว
�
ี
�
ให้ความสาคัญมาก เนื่องจากโรงสีข้าวต้องมีปริมาณข้าวเปลือกท่เพียงพอต่อความต้องการในการส ี
ื
ุ
เพอให้เครองสข้าวทางานได้ค้มค่าการลงทน โดยเฉพาะเม่อเกิดการแข่งขนแย่งชิงกนซอข้าวเปลอก
้
ั
ื
ื
ั
่
่
ี
ุ
ื
ื
�
�
ี
เน่องจากการท่กาลังการผลิตของโรงสีข้าวมีสูงกว่าปริมาณข้าวเปลือกในประเทศถงเกือบ 3 เท่า
ื
ึ
ี
รวมไปถึงการเปล่ยนแปลงของอุตสาหกรรมต้นนาในพ้นท่ปลูกข้าวภาคกลางลดลง รวมถงระยะเวลา
ื
ี
�
ึ
้
�
ั
�
�
การนาข้าวเปลือกของเกษตรกรมาจาหน่ายมีระยะเวลาส้นลงทาให้โรงสีข้าวต้องมีการปรับตัวในกิจกรรม
การรับข้าวเปลือก
42 สถาบันคลังสมองของชาติ