Page 131 -

ุ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ิ
ิ
ิ
ิ
์
ั
ื
125

บทที่ 9
ทฤษฎีการสื่อสารมวลชน

“การสื่อสารมวลชน” (Mass communication) แตกตEางกับ “การสื่อสารผEานสื่อ” (Mediated

communication) การสื่อสารผEานสื่อเปUนการสื่อสารผEานอุปกรณQอิเล็กทรอนิกสQที่ชEวยอำนวยความสะดวกในการสEงและ
รับสารระหวEางผู:สEงสารกับผู:รับสาร เชEน โทรศัพทQ คอมพิวเตอรQ ในขณะที่การสื่อสารมวลชนเปUนกระบวนการที่ผู:สEงสารใช :

เทคโนโลยีในการถEายทอดสารไปยังผู:รับสารจำนวนมากที่อยูEหEางไกลจากผู:สEงสาร แหลEงสารอาจเปนบรรณาธิการขEาว
U
่
ี
ี
E
:
U
ุ
ิ
ื
U
ี
ิ
Q
ื
Q
็
ิ
ิ
Q
ู
ั
E
ื
ี
ผ:ส่อขาว นกเขยน ฯลฯ เทคโนโลยทใชถายทอดสารอาจเปนเวบไซต ส่อออนไลน ส่งพมพ คล่นวทย เคเบล ดาวเทยม เปน
ต:น การสื่อสารมวลชนทุกแบบเปUนการสื่อสารที่ต:องถEายทอดสารผEานสื่อ สื่อเปUนเครื่องมือหรือเทคโนโลยีที่ชEวยในการ
สื่อสารระหวEางผู:สEงสารและผู:รับสาร แตEการสื่อสารผEานสื่ออาจจะไมEใชEการสื่อสารมวลชนทั้งหมด ต:องพิจารณาปiจจัยอน
ื่
ด:วย เชEน จำนวนผู:รับสาร
ึ่
McQuail (2010) อธิบายลักษณะของสื่อมวลชน (Mass media) วEาเปUนสื่อที่มีความสามารถในการสEงสาร ซง
อาจเปUนข:อมูลขEาวสาร ความคิดเห็น หรอความบันเทิงไปยังคนจำนวนมากได:อยEางทันทีทันใดหรือรวดเร็ว อยEางไรก็ตาม
ื
การสื่อสารกลับ (Feedback) จากผู:รับสารคEอนข:างช:าเมื่อเทยบกับการสื่อสารแบบเหนหน:าคEาตากัน ถ:าผู:ชมต:องการแสดง
ี
็
ความคิดเห็นตEอรายการโทรทัศนQ อาจเขียนอีเมลQ หรือโทรศัพทQไปยังผู:ผลิตรายการ หรืออาจสื่อสารผEานชEองทางเว็บไซต Q
สื่อสังคมออนไลนQของรายการหรอสถานีโทรทัศนQนั้น ถึงแม:เทคโนโลยีจะทำให:การสื่อสารกลับมีความรวดเรวมากขึ้นกวEาใน
็
ื
อดีตที่ต:องใช:การเขียนจดหมายสEงทางไปรษณียQไปยังผู:สEงสาร แตEก็ยังไมEรวดเร็วและมีคุณภาพมากเทEากับการสื่อสาร
ระหวEางบุคคลที่ผู:สEงสารได:รับการสื่อสารกลับจากผู:รับสารทันทีทันใด
สื่อแบEงได:เปUน 3 ประเภท คือ สื่อสิ่งพิมพQ สื่อกระจายเสียง และสื่อสังคม สื่อสิ่งพิมพQเปUนสื่อรูปแบบเกEาที่สด
ุ
ครอบคลุมหนังสือพิมพQ หนังสือ นิตยสาร และสิ่งพิมพQอื่น ๆ มีวิวัฒนาการมากวEาพันปÅ เริ่มต:นจากการพัฒนากระดาษใน
ประเทศจีน ความแพรEหลายของกระดาษสEงเสริมให:เกิดการแพรEกระจายสารและความคิด ในป ค.ศ.1450 Gutenberg
Å
ประดิษฐเครื่องพิมพQในประเทศเยอรมัน ทำให:มีการผลิตสิ่งพิมพQจำนวนมาก เชEน ไบเบิล หลังจากทศวรรษ 1600 ไมEนาน
Q
ั
ิ
Q
ั
Å
มีการผลิตหนังสือพมพฉบับแรกในประเทศเบลเยียม ฝร่งเศส และเยอรมัน ในป ค.ศ. 1702 มีหนังสือพิมพQรายวนฉบับแรก
คือ London’s Daily Courant ในปÅ ค.ศ.1833 หนังสือพิมพQ New York Sun เริ่มพิมพQหนังสือพิมพQ penny press ท ี่
Q
ิ
ิ
ิ่
Q
เผยแพรEไปสูEมวลชน ตั้งแตEนั้นเปUนต:นมา สื่อสงพมพได:เติบโตอยEางตEอเนื่อง ทั้งหนังสือพมพ นิตยสาร หนังสือ และสิ่งพมพ Q
ิ
อื่น ๆ ทั่วโลก เผยแพรEไปยังมวลชนผู:บริโภค
ในชEวงเวลาที่สื่อสิ่งพิมพQเผยแพรEไปยังมวลชน (ทศวรรษ 1830) ก็เริ่มมีสื่อกระจายเสียง (Broadcast media)
ได:แกE วิทยุ โทรทัศนQ และสื่อที่กระจายเสียงและภาพผEานดาวเทียม ในปÅ 1837 มีการสEงสารผEานระบบโทรเลขครั้งแรก
นับเปUนความก:าวหน:าครั้งสำคัญของการสื่อสารที่สามารถสEงสารผEานระบบสายเปUนเวลาเกือบ 40 ปÅตEอมา ในป ค.ศ.1876
Å
ื่
Alexander Graham Bell ได:พัฒนาโทรศัพทQขึ้นเปUนครั้งแรก ซึ่งแสดงให:เห็นพลังในการถEายทอดสารผEานระบบสาย สอ
Å
กระจายเสียงยังคงพัฒนาอยEางตEอเนื่องไปอีก 2 ศตวรรษ ในป ค.ศ. 1884 มีการพัฒนาฟóลQมขึ้น ซึ่งนำไปสูEการพัฒนา
Å
Å
ภาพเคลื่อนไหวในป ค.ศ.1894 และโทรทัศนQในปค.ศ.1933 Marconi ได:สEงสารผEานวิทยุในป ค.ศ.1895 วิทย ุ
Å