Page 89 -
P. 89
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช
cation exchange กำรแลกเปลี่ยนแคตไอออน : การแลกเปลี่ยนที่ระหว่างแคตไอออนชนิดหนึ่งใน
สารละลายดิน กับแคตไอออนอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งดูดซับอยู่กับประจุลบบนผิวของแร่ดินเหนียวและ
2+
2+
+
ฮิวมัส เช่น ระหว่าง Ca กับ Mg และ NH กับ K +
4
caustic lime คอสติกไลม์ : ปูนสุก สูตรเคมี CaO ดูค�าอธิบายใน liming material (caustic, L:
มีฤทธิ์ด่าง)
caustic potash คอสติกโพแทช : ชื่อสามัญของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (KOH)
cell เซลล์ : หน่วยพื้นฐานด้านโครงสร้างและหน่วยทางสรีระของสิ่งมีชีวิต ประกอบด้วยนิวเคลียส
ไซโทพลาซึม และผนังเซลล์ (ส�าหรับพืช)
cell division กำรแบ่งเซลล์; กำรแบ่งของเซลล์ : การเพิ่มจ�านวนเซลล์พืชในเขตการแบ่งเซลล์ของราก
และส่วนเหนือดิน และการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ในดอก เป็นช่วงที่พืชใช้ธาตุอาหารหลายธาตุในการ
สังเคราะห์สารอินทรีย์ต่าง ๆ
cell elongation กำรยืดของเซลล์ : การเพิ่มขนาดเซลล์ด้านความยาว ในเขตการยืดตัวของเซลล์
ในอวัยวะ ส่งผลให้ราก กิ่งก้านยาวออกไป และล�าต้นสูงขึ้น การยืดของเซลล์ช่วยเพิ่มความยาว
(ภาพที่ C4) แต่มีกลไกคล้ายการขยายขนาดของเซลล์ทั้ง 4 ด้าน (ดู cell enlargement)
cell enlargement กำรขยำยขนำดของเซลล์ : การเพิ่มปริมาตรของเซลล์ที่แบ่งตัวแล้วไปทั้ง 4 ด้าน มี
3 ขั้นตอน คือ (1) ปรับให้ผนังเซลล์มีความยืดหยุ่น โดยคลายการเชื่อมของแคลเซียมในผนังเซลล์
(2) สร้างศักย์ออสโมซิส ให้น�้าเข้าสู่เซลล์ โดยเพิ่มความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ เช่น
เพิ่มความเข้มข้นของโพแทสเซียมไอออน จนเซลล์เต่งและขยายออกได้ขนาดที่ต้องการ และ (3)
เพิ่มเซลลูโลสและเพ็กทินในผนังเซลล์ และคืนแคลเซียมเข้าเชื่อมให้ผนังเซลล์แข็งแรง ธาตุอาหาร
หลายธาตุมีบทบาทส�าคัญใน 3 ขั้นตอนดังกล่าว การขยายขนาดเซลล์ทั้ง 4 ด้าน และการยืดของ
เซลล์ (cell elongation) แสดงไว้ในภาพที่ C4
ภำพที่ C4 การขยายขนาดของเซลล์ (ซ้าย) และการยืดของเซลล์ (กลางและขวา)
ที่มา: https://www.quora.com/Why-cell-vacuole
40 ปี 89
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย
