Page 93 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

ของการสังเคราะห์แสงด้วยปฏิกิริยา photophosphorylation (chemi, L: สารเคมี; osmos,
L: ผลัก)
chemoautotroph เคโมออโตโทรป : จุลินทรีย์ซึ่งได้รับพลังงานจากสารเคมี และคาร์บอนจาก
คาร์บอนไดออกไซด์ เช่น nitrifying bacteria ได้พลังงานจากการออกซิไดส์แอมโมเนียมให้เป็น

ไนไทรต์และไนเทรต
chemodenitrification ดีไนทริฟิเคชันเชิงเคมี : การสูญเสียไนโตรเจนจากดินด้วยกระบวนการรีดิวซ์
ไนเทรตเชิงเคมี แตกต่างจากดีไนทริฟิเคชันโดยทั่วไป ซึ่งเกิดโดยกระบวนการรีดักชันของแบคทีเรีย
(ดู denitrification ประกอบ)

chemoheterotroph เคโมเฮเทอโรโทรป : จุลินทรีย์ซึ่งได้รับพลังงานจากสารเคมี และคาร์บอนจาก
สารอินทรีย์ เช่น กลูโคส
chitin ไคติน : พอลิเมอร์ธรรมชาติ เป็นองค์ประกอบของเปลือกแข็งที่หุ้มเซลล์ของรา ยีสต์ และจุลินทรีย์
อีกหลายชนิด พบในเปลือกแข็งของแมลง กุ้ง ปู และปลาหมึก องค์ประกอบทางเคมีของไคติน คือ

N-acetyl-D-glucosamine เรียงต่อกันเป็นสาย เป็นคาร์โบไฮเดรตที่มีไนโตรเจน ส่วนโครงสร้าง
จะคล้ายเซลลูโลส ไคตินในธรรมชาติอยู่รวมกับโปรตีนและเกลือแร่
chitosan ไคโตซำน : เป็นอนุพันธ์ของไคตินที่ผ่านกระบวนการตัดหมู่ acetyl ออกตั้งแต่ 50% ขึ้นไป
ส่วนนั้นจึงเป็นพอลิเมอร์ของ glucosamine ด้วยเหตุนี้ไคโตซานจึงเป็นพอลิเมอร์ลูกผสม ที่มี

N-acetyl-D-glucosamine และ glucosamine ในพอลิเมอร์เส้นเดียวกัน ส�าหรับประโยชน์
ด้านการเกษตรมี 2 ประการ คือ (1) เป็นปุ๋ยไนโตรเจนละลายช้า และ (2) มีผลเชิงกระตุ้นการ
เจริญเติบโตของพืช
chlorides คลอไรด์ : (1) แอนไอออนของกรดไฮโดรคลอริกหรือกรดมิวริเอติก (muriatic acid) เรียกว่า

“คลอไรด์ไอออน” และ (2) เกลือซึ่งเกิดจากปฏิกิริยาของกรดดังกล่าวกับแอลคาไลหรือโลหะ
เรียกว่า “เกลือคลอไรด์” ศัพท์เคมีโบราณเรียกเกลือมิวริเอต เช่น เรียกโพแทสเซียมคลอไรด์ว่า
muriate of potash หรือ MOP (ดู muriate of potash ประกอบ)
chloride fertilizer ปุ๋ยคลอไรด์ : ปุ๋ยเคมีซึ่งมีคลอไรด์เป็นองค์ประกอบและให้ธาตุนี้แก่พืช เช่น

โพแทสเซียมคลอไรด์ (KCl) แอมโมเนียมคลอไรด์ (NH Cl) ปุ๋ยสองชนิดนี้มีราคาต่อหน่วยธาตุอาหาร
4
ถูกกว่า เมื่อเทียบกับปุ๋ยชนิดอื่นที่ให้ธาตุเดียวกัน
chloride free fertilizer ปุ๋ยปลอดคลอไรด์ : ปุ๋ยที่มีคลอไรด์เจือปนอยู่น้อยกว่าเกณฑ์ที่ก�าหนด โดย
ปกติมักจะมีไม่เกิน 1.0-3.0% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับข้อก�าหนดของแต่ละประเทศ

chloride of potash คลอไรด์ออฟโพแทช : ชื่อหนึ่งที่ใช้เรียก KCl ดูค�าอธิบายใน muriate of potash
และ potassium chloride
chlorine คลอรีน : ชื่อจุลธาตุซึ่งมีสัญลักษณ์ Cl น�้าหนักเชิงอะตอม 35.5 พืชดูดใช้ในรูปคลอไรด์ไอออน
(Cl) ความเข้มข้นในพืชที่จัดว่าเพียงพอ คือ 2-20 มก.Cl/กก. แต่อาจพบ 70-700 มก.Cl/กก.
-

40 ปี 93
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย