Page 95 -
P. 95
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช
chlorosis ภำวะพร่องคลอโรฟิลล์ : การสูญเสียความเขียวของพืชโดยเฉพาะที่ใบ เนื่องจากความเข้มข้น
ของคลอโรฟิลล์ในใบลดลง ท�าให้สีเหลืองเด่นขึ้นพืชจึงมีสีเหลือง จัดเป็นอาการอย่างหนึ่งที่ปรากฏ
เมื่อพืชขาดธาตุอาหาร เช่น ไนโตรเจน และเหล็ก เป็นต้น
chromoplast โครโมพลำสต์ : พลาสทิดซึ่งมีสารสี ให้สีต่าง ๆ จึงเป็นตัวแสดงสีเหลือง ส้มหรือแดง
ของใบ ดอก และผล (chrom, L: สี)
chromosome โครโมโซม : ดีเอ็นเอ (DNA) ที่พันรอบกลุ่มของโปรตีนฮีสโตนอย่างมีระเบียบ และมีการ
ทบกันไปมาหลายชั้น จนกระทั่งได้แท่งของดีเอ็นเอที่พันกันแน่นมาก และมีขนาดเล็กพอที่จะบรรจุ
อยู่ในเซลล์ได้ DNA มีธาตุไนโตรเจนและฟอสฟอรัสเป็นองค์ประกอบ
chronic เรื้อรัง : สภาพผิดปรกติของสิ่งมีชีวิตที่เป็นต่อเนื่องยาวนาน เพราะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่
เหมาะสมนานจนเป็นอันตราย
circadian rhythm จังหวะรอบวัน : วัฏจักรทางชีวภาพของสิ่งมีชีวิตที่เกิดในรอบ 24 ชั่วโมง (circa,
L: เวียนรอบ ; dies, L: วัน)
citrate insoluble losses กำรสูญเสียสำรที่ไม่ละลำยในซิเทรต : การสูญเสียฟอสเฟตส่วนหนึ่งไป
ในการผลิตกรดฟอสฟอริกโดย wet process หากใช้กรดซัลฟิวริกมากเกินไป หรือเข้มข้นเกินไป
และปฏิกิริยาเกิดขึ้นรวดเร็ว จะเกิดยิปซัมผลึกเล็ก ซึ่งจะปกคลุมอนุภาคหินฟอสเฟตบางส่วนจน
ท�าปฏิกิริยาต่อไปไม่ได้ หินฟอสเฟตเหล่านี้จึงติดค้างอยู่ในหม้อกรอง และถูกทิ้งไปพร้อมกับยิปซัม
หินฟอสเฟตเป็นสารที่ไม่ละลายในสารละลายซิเทรต
citrate insoluble phosphate ฟอสเฟตที่ไม่ละลำยในซิเทรต : สารประกอบฟอสเฟตในปุ๋ยฟอสเฟต
ที่ไม่ละลายเมื่อสกัดด้วยสารละลายแอมโมเนียมซิเทรต เช่น ไตรแคลเซียมฟอสเฟต จัดเป็น
ฟอสเฟตที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อพืช
citrate soluble losses กำรสูญเสียสำรที่ละลำยในซิเทรต : การสูญเสียฟอสเฟตส่วนหนึ่งไปในการ
ผลิตกรดฟอสฟอริกจากหินฟอสเฟตโดย wet process หากใช้กรดซัลฟิวริกน้อยเกินไปจะเกิด
ไดแคลเซียมฟอสเฟต (CaHPO ) ซึ่งติดค้างในหม้อกรอง จึงปะปนและถูกทิ้งไปพร้อมกับยิปซัม
4
ไดแคลเซียมฟอสเฟตเป็นเกลือที่ละลายได้ในสารละลายซิเทรตจึงถือว่าเป็นประโยชน์ต่อพืช
citrate soluble phosphate ฟอสเฟตที่ละลำยในซิเทรต : สารประกอบฟอสเฟตในปุ๋ยที่ไม่ละลายน�้า
แต่ละลายได้ในสารละลายแอมโมเนียมซิเทรต ได้แก่ ไดแคลเซียมฟอสเฟต
Cl : สัญลักษณ์ของธาตุคลอรีน (chlorine)
clean cultivation กำรผลิตพืชในแปลงสะอำด : การเพาะปลูกพืชซึ่งมีการพรวนเป็นครั้งคราวเพื่อ
ก�าจัดวัชพืช และเก็บเศษซากพืชออกจากแปลงจนหมด ไม่ปล่อยให้ปกคลุมดินและสลายเป็น
อินทรียวัตถุในดิน การปฏิบัติดังกล่าวผิดหลักการอนุรักษ์ดิน และจะท�าให้สมบัติทางฟิสิกส์ของดิน
ค่อย ๆ เลวลง
40 ปี 95
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย
