Page 66 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ตารางที่ 8 ชุดทางเลือกคุณลักษณะของข้าว ชุดที่ 2 (ต่อ)

คุณลักษณะ ระดับของคุณลักษณะ

ประเทศต้นก าเนิด ประเทศไทย, ประเทศจีน, ประเทศกัมพูชา, ประเทศ
เวียดนาม, ไม่ระบุ (SQ)
ตรารับรองมาตรฐาน มี, ไม่มี (SQ)

ราคา (RMB/ 5 กิโลกรัม) 30, 60 (SQ), 90, 120

3.2.4 การออกแบบชุดทางเลือก

การก าหนดจ านวนทางเลือกและชุดทางเลือก ภายหลังจากที่ก าหนดคุณลักษณะและระดับคุณลักษณะ
แล้วสามารถหาจ านวนทางเลือกทั้งหมดด้วยวิธี Full Factorial แต่วิธีนี้จะท าให้ได้ทางเลือกที่มีจ านวนมาก ท า

ให้เกิดความยุ่งยากในการสร้างแบบสอบถาม ผู้ถูกสัมภาษณ์อาจเกิดความสับสนได้ ดังนั้นจึงมีวิธีการออกแบบ

ดังนี้

▪ ใช้วิธี Fractional Factorial Design ซึ่งเป็นวิธีการทางสถิติที่ท าการสุ่มเลือกบางทางเลือกมาใช้ใน

การศึกษา และสามารถวิเคราะห์ผลครอบคลุมระดับคุณลักษณะต่างๆที่ใช้ในการศึกษาได้ทั้งหมด

(Louviere, 1988) จึงท าให้ได้จ านวนทางเลือกที่มีขนาดที่เหมาะสมและสามารถด าเนินการสัมภาษณ์ได้
อย่างมีประสิทธิภาพ

▪ ใช้ค าสั่ง Orthogonal Design ในโปรแกรมส าเร็จรูปทางสถิติ โดยการน าชุดของระดับคุณลักษณะใส่เข้า

ไปในค าสั่ง 2 ชุด เมื่อประมวลผลแล้วจะท าให้ได้คู่ของทางเลือกที่มีคุณสมบัติ Orthogonality คือไม่มี

ความสัมพันธ์กัน (Zero correlation) ระหว่างคุณลักษณะในทางเลือกต่างๆ (Bateman, et al., 2002;

Champ et al., 2002)

▪ ปัญหาหนึ่งที่อาจเกิดขึ้นในการวิเคราะห์โดยวิธี Fractional Factorial Design คือ ทางเลือกที่ได้อาจจะ

เป็นทางเลือกที่ไม่สามารถเป็นไปได้ หรือได้ทางเลือกที่เหนือกว่าทางเลือกอื่นชัดเจน (Dominant
Alternative) ดังนั้นเมื่อได้คู่ของทางเลือกจากการประมวลผลแล้วจึงต้องน ามาพิจารณาความเป็นไปได้

ของแต่ละทางเลือกว่ามีความเหมาะสมและสามารถเกิดขึ้นจริงได้หรือไม่ พร้อมทั้งพิจารณาถึงความ

เหมาะสมของคู่ทางเลือกนั้นๆ

▪ หลังจากนั้นจัดเข้าชุดทางเลือก (Choice set) เพื่อใช้ในการทดลองและสัมภาษณ์ผู้บริโภคโดยในแต่ละชุด

ทางเลือกจะมีทางเลือกที่แสดงถึงสถานการณ์โดยเฉลี่ยหรือทางเลือกฐาน (Status quo) (1 ทางเลือก)

และทางเลือกที่มีระดับของคุณลักษณะใดคุณลักษณะหนึ่งหรือหลายคุณลักษณะเปลี่ยนแปลงไปจาก

ทางเลือกฐาน (คู่ทางเลือกที่ได้จากการประมาณผล)

49