Page 46 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

46

cell elongation การยืดเซลล์: การเพิ่มขนาดเซลล์ด้านความยาว ส่งผลให้ลําต้นสูงขึ้น กิ่งก้าน
และรากยาวออกไป

cell enlargement การขยายขนาดเซลล์: การเพิ่มปริมาตรของเซลล์ที่แบ่งตัวแล้วไปทั้ง 4 ด้าน มี

3 ขั้นตอน คือ (1) ปรับให้ผนังเซลล์มีความยืดหยุ่น โดยคลายการเชื่อมของแคลเซียมในผนัง
เซลล์ (2) สร้างศักย์ออสโมซิส ให้นํ้าเข้าสู่เซลล์ โดยเพิ่มความเข้มข้นของสารละลายภายใน

เซลล์ จนเซลล์เต่งและขยายออกได้ขนาดที่ต้องการ และ(3) เพิ่มเซลลูโลสและเพ็กทินในผนัง
เซลล์ และคืนแคลเซียมเข้าเชื่อมให้ผนังเซลล์แข็งแรง ธาตุอาหารหลายธาตุมีบทบาทสําคัญใน 3

ขั้นตอนดังกล่าว การขยายขนาดเซลล์ที่เน้นเพิ่มความยาวเรียกว่าการยืดเซลล์ (cell

elongation)
cell growth การเติบโตของเซลล์ : กระบวนการที่เซลล์เปลี่ยนแปลงในลักษณะเพิ่มจํานวน เพิ่ม

ขนาดและพัฒนาด้านการทําหน้าที่ มี 3 กระบวนการย่อย คือ (1) การแบ่งเซลล์ (cell division)
เพื่อเพิ่มจํานวนเซลล์ (2) การขยายขนาดของเซลล์ (cell enlargement) เพื่อเพิ่มปริมาตรของ

เซลล์ที่แบ่ง และ (3) การเปลี่ยนสภาพภาพ (cell differentiation) เพื่อให้เหมาะสมกับการทํา

หน้าที่
cell membrane เยื่อหุ้มเซลล์ : ดูคําอธิบายใน plasma membrane

cell plate แผ่นกั้นในเซลล์: แผ่นที่กั้นไซโทพลาสซึมในเซลล์พืชให้เป็นสองส่วน เกิดใน

กระบวนการแบ่งเซลล์ หลังจากโครโมโซมแยกออกเป็น 2 กลุ่ม โดยนําวัตถุดิบที่มีลักษณะเป็น
ถุงจาก Golgi apparatus หรือ dictyosome มาสร้างแนวตลอดกึ่งกลางเซลล์ เพื่อแบ่งเป็นเซลล์

ใหม่ 2 เซลล์ แผ่นกั้นในเซลล์กลายเป็น middle lamella ซึ่งมีแคลเซียมในโครงสร้าง
cell wall ผนังเซลล์: ชั้นปกป้องเซลล์ของเซลล์พืช อยู่นอกเยื่อหุ้มเซลล์ ประกอบด้วยพอลิแซกกาไรด์ เช่นเซลลูโลส

และเพ็กทิน

cellulose เซลลูโลส : พอลิแซกคาไรด์ของกลูโคส ซึ่งกลูโคสแต่ละโมเลกุลเชื่อมกันด้วยพันธะ β1-4 ได้สารอินทรีย์
โมเลกุลใหญ่ เป็นองค์ประกอบหลักของผนังเซลล์พืช เซลลูโลสถูกเอนไซม์เซลลูเลสของจุลินทรีย์ย่อยให้กลายเป็น

กลูโคส
cellulos decomposting microorganism จุลินทรีย์ย่อยเซลลูโลส : จุลินทรีย์ซึ่งมีความสามารถในการย่อย

เซลลูโลส เนื่องจากมีเอนไซม์เซลลูเลส มีบทบาทสําคัญในการทําปุ๋ยหมัก

centimoles/kg, cmol/kg เซ็นติโมลต่อกิโลกรัม: หน่วยของความจุในการแลกเปลี่ยนแคตไอออน (cation
exchange capacity, CEC) ใช้แทนหน่วยเดิม คือ มิลลิกรัมสมมูล/100 กรัม (me/100g) โดย 1 cmol/kg = 1

me/100g

central vacuole แวคิวโอลกลาง: ออร์แกเนลล์ (organelle) อย่างหนึ่งของเซลล์พืช มีเยื่อหุ้มชั้นเดียวเรียกว่า โท
โนพลาสต์ (tonoplast) ในเซลล์พืชซึ่งโตเต็มที่จะมีขนาดประมาณร้อยละ 30 ถึง 90 ของปริมาตรเซลล์ ลักษณะเป็น

ถุงภายในมีนํ้า ไอออนต่างๆ โปรตีน แป้ง และสารอื่นๆ เป็นแหล่งสะสมอาหารและสารต่างๆเพื่อรอการใช้ ช่วยรักษา
สมดุลของไอออน และสมดุลของนํ้าเพื่อควบคุมความเต่งของเซลล์