Page 41 -
P. 41
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
41
caking การจับตัวเป็นก้อน : กระบวนการที่เม็ดปุ๋ยดูดความชื้น แล้วเม็ดข้างเคียงเกาะตัวกันทําให้เป็นก้อน ปุ๋ยจึง
สูญเสียความคล่องตัวในการลื่นไหล สาเหตุสําคัญของการจับตัวเป็นก้อนของปุ๋ย ก็คือ ความชื้นรอบเม็ดปุ๋ยสูงขึ้น
calcareous soil ดินเนื้อปูน : ดินด่างซึ่งมีแคลเซียมคาร์บอเนตอิสระหรือเกลือคาร์บอเนตอื่นๆปริมาณ 10 ก./กก.
ขึ้นไป เมื่อหยดกรดไฮโดรคลอริก (กรดเกลือ) เจือจางจะเกิดฟอง ดินเนื้อปูนมักมีปัญหาขาดธาตุเหล็ก ทองแดง
แมงกานีสและ/หรือสังกะสี
calcicole พืชทนด่าง : พืชที่สาสารถเจริญเติบโตได้ในดินแคลคาเรียส
calcifuge พืชไม่ทนด่าง : พืชที่เป็นอันตรายหรือตายเมื่อปลูกในดินแคลคาเรียส
calcined phosphate ฟอสเฟตเผา : ปุ๋ยที่ได้จากการเผาหินฟอสเฟต วัตถุประสงค์หลักของการเผา คือ กําจัด
สารอินทรีย์ เปลี่ยนแคลเซียมคาร์บอเนตเป็นแคลเซียมออกไซด์ และลดฟลูออรีน เพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตกรด
ฟอสฟอริกเกรดสูง
calcined rock หินเผา : หินฟอสเฟตที่เผาด้วยอุณหภูมิซึ่งสูงพอจะกําจัดสารอินทรีย์และลดคาร์บอเนต (ดู
calcined phosphate ประกอบ)
calcite แคลไซต์ : แร่ซึ่งมี CaCO เป็นองค์ประกอบ แร่หลักของหินปูน
3
calcium (Ca) แคลเซียม : ธาตุอาหารรอง จัดอยู่ในประเภทโลหะอัลคาไลน์ เอิร์ท (ธาตุในหมู่ IIA ในตารางธาตุ)
2+
นํ้าหนักอะตอม 40.1 เซลล์พืชดูดในรูป Ca ความเข้มข้นที่พบในพืชทั่วไป 1-2%Ca ความเข้มข้นในดินที่เพียงพอ
แก่พืช คือ มีแคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ไม่น้อยกว่า 500 มกCa/กก. แคลเซียมมีบทบาทในพืชดังต่อไปนี้ (1) เป็น
องค์ประกอบของแคลเซียมเพ็กเทตในผนังเซลล์ ทําให้ผนังเซลล์แข็งแรง (2) ช่วยในการแบ่งเซลล์ ขยายขนาดเซลล์
การสร้างปมรากและกระตุ้นการตรึงไนโตรเจน (3) การพัฒนาดอก การปฏิสนธิและการเจริญของผล และ (4) เป็น
ตัวนํารหัสจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมภายนอก เข้าสู่ระบบการควบคุมภายในเซลล์ เพื่อตอบสนองต่อ
สภาพแวดล้อมอย่างเหมาะสม แคลเซียมเป็นธาตุไม่เคลื่อนย้ายในพืช อาการขาดแสดงที่ใบอ่อนและผล
calcium ammonium nitrate แคลเซียมแอมโมเนียมไนเทรต : ชื่อหนึ่งของปุ๋ยที่เรียกว่า ammonium nitrate
limestone mixture ผลิตในยุโรป มีองค์ประกอบ 2 อย่าง คือ แคลเซียมไนเทรต และแอมโมเนียมไนเทรต
calcium carbonate แคลเซียมคาร์บอเนต : เกลือซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของหินปูนและเปลือกหอย เป็นวัสดุปูน
ที่ใส่ให้ดินกรดเป็นกลาง แคลเซียมคาร์บอเนตบริสุทธิ์ (CaCO ) มี 40%Ca (ดู calcite ประกอบ)
3
calcium carbonate equivalent สมมูลแคลเซียมคาร์บอเนต : นํ้าหนักของแคลเซียมคาร์บอเนตบริสุทธิ์ซึ่งมีฤทธิ์
ด่างสมมูลกับปูนชนิดนั้น 100 หน่วยนํ้าหนัก เมื่อปูนทั้งสองนี้มีขนาดของอนุภาคอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานด้วยกัน
ยกตัวอย่างเช่น CaO 100 กก. มีฤทธิ์ด่างเท่ากับ CaCO 179 กก. ดังนั้นแคลเซียมออกไซด์ (บริสุทธิ์) จึงมีค่า
3
สมมูลแคลเซียมคาร์บอเนตเท่ากับ 179 อาจเรียกสมมูลแคลเซียมคาร์บอเนต ว่า “ค่าการทําให้เป็นกลางสัมพัทธ์ใช้
หน่วยร้อยละ” ก็ได้ ค่าของปูนแต่ละชนิด (ดู lime requirement ประกอบ)
calcium metaphosphate แคลเซียมเมตาฟอสเฟต: เกลือของกรดเมตาฟอสฟอริก (HPO ) สูตรเคมี Ca(PO )
3
3 2
อนุภาคปุ๋ยมีลักษณะแวววาวคล้ายแก้ว ผลิตได้จากการเผาฟอสฟอรัส ให้เป็นฟอสฟอรัสเพ็นทอกไซด์แล้วทํา
ปฏิกิริยากับไตรแคลเซียมฟอสเฟต
