Page 47 -
P. 47
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
47
certification การรับรอง : กระบวนการซึ่งหน่วยงานที่รับผิดชอบมอบใบรับรองเพื่อแสดงว่า ผลิตภัณฑ์ชนิดหนึ่ง
ผลิตด้วยกรรมวิธีที่ถูกต้องและมีคุณภาพตามมาตรฐานที่กําหนด เช่นการรับรองแหล่งผลิตและคุณภาพของผลผลิต
จากระบบเกษตรดีที่เหมาะสม (good agricultural practice, GAP) และเกษตรอินทรีย์ (organic farming)
channel ช่องผ่าน : โปรตีนขนส่งในเยื่อ จัดโครงรูปเป็นท่อกลวงทะลุผ่านเยื่อ ภายในช่องมีนํ้าเต็ม
เป็นตัวกลางสําหรับการแพร่ของสาร ทําหน้าที่เฉพาะในการขนส่งสารแต่ละชนิด เช่น ช่องผ่าน
ของนํ้า ไอออนอินทรีย์ ตัวละลายไร้ประจุ แคตไอออน และแอนไอออน
chelate คีเลต : สารประกอบที่เกิดขึ้นจากการจับตัวระหว่างไอออนของโลหะกับสารคีเลต (chelating agent) ด้วย
พันธะเคมีสองหรือมากกว่าสองแห่ง การเชื่อมโยงดังกล่าวทําให้เกิดสารใหม่ที่มีโครงสร้างเป็นวงแหวน และมีโลหะ
เป็นองค์ประกอบตรงกลางของวงแหวนนั้น (chela, G: กรงเล็บ หรือกรรไกร)
chelated plant nutrients ธาตุอาหารคีเลต : สารประกอบที่ธาตุรองหรือจุลธาตุโลหะรวมตัวอยู่กับสารคีเลต ใช้
ฉีดพ่นทางใบและใส่ในสารละลายธาตุอาหารสําหรับปลูกพืช
chelation คีเลชัน : ปฏิกิริยาสมดุลระหว่างไอออนของโลหะกับสารคีเลต และจับกันด้วยพันธะโคออดิเนต ได้คี
เลตซึ่งมีโครงสร้างเป็นวงแหวน สารคีเลตต้องมีหมู่ฟังชัน หรือหมู่แสดงปฏิกิริยาเฉพาะตัวตั้งแต่ 2 หมู่ขึ้นไป จึงมี
พันธะเคมีระหว่างไอออนของโลหะกับสารคีเลตเกิดขึ้นหลายจุด ไอออนของโลหะในโครงสร้างคีเลตออกไปทํา
ปฏิกิริยากับสารอื่นได้ยาก
chelating agent สารคีเลต : สารประกอบที่มีจุดยึดไอออนของโลหะสองหรือมากกว่าสองจุด เมื่อไอออนของโลหะ
เข้ารวมกับสารคีเลตแล้วจะได้คีเลต มี 2 ประเภท คือ (1) สารคีเลตธรรมชาติ ได้แก่ กรดอะมิโน กรดฮิวมิก และ
polyflavanoids และ (2) สารคีเลตสังเคราะห์ ได้แก่ EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid), HEDTA
(hydroxyethylenediaminetetraacetic acid), DTPA (diethylenetriaminepentaacetic acid)
chemical fertilizer ปุ๋ยเคมี : ปุ๋ยที่ได้จากสารอนินทรีย์หรือสารอินทรียสังเคราะห์ (เช่น ยูเรีย) รวมถึงปุ๋ยเชิงเดี่ยว
ปุ๋ยเชิงผสมและปุ๋ยเชิงประกอบ และปุ๋ยอินทรีย์เคมี ผลิตโดยกระบวนการทางเคมี หรือการแต่งแร่อันเป็น
กระบวนการทางฟิสิกส์ เช่น ปุ๋ยโพแทสเซียมคลอไรด์
chemigation การใช้สารเคมีในระบบชลประทาน : การใส่ปุ๋ยหรือสารเคมีป้องกันกําจัดศัตรูพืชลงในนํ้าชลประทาน
เพื่อให้ธาตุอาหารแก่พืชหรือควบคุมศัตรูพืช คํานี้มาจากการรวม 2 คํา chemical+irrigation
chemoautotroph เคโมออโตโทรป : จุลินทรีย์ซึ่งได้รับพลังงานจากสารเคมี และคาร์บอนจากคาร์บอนไดออกไซด์
เช่น nitrifying bacteria ได้พลังงานจากการออกซิไดส์แอมโมเนียมให้เป็นไนไทรต์และไนเทรต
chemodenitrfication ดีไนทริฟิเคชันเชิงเคมี : การสูญเสียไนโตรเจนจากดินด้วยกระบวนการรีดิวซ์ไนเทรตเชิงเคมี
แตกต่างจากดีไนทริฟิเคชันโดยทั่วไป ซึ่งเกิดโดยกระบวนการรีดักชันของแบคทีเรีย
chemoheterotroph เคโมเฮเทอโรโทรป : จุลินทรีย์ซึ่งได้รับพลังงานจากสารเคมี และคาร์บอนจากสารอินทรีย์ เช่น
กลูโคส
