Page 148 -
P. 148
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
148
residual fertilizer ปุ๋ยตกค้าง : ความอุดมสมบูรณ์ของดินหรือธาตุอาหารรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืชซึ่งได้มาจากการ
ใส่ปุ๋ยในคราวก่อน ที่คงเหลือในดินและเป็นประโยชน์ต่อพืชในการปลูกคราวต่อไป
residual value ค่าปุ๋ยตกค้าง : ปริมาณของปุ๋ยหรือปูนที่คงเหลือในดินจากการใส่เมื่อปลูกพืชคราวที่แล้ว และคง
เป็นประโยชน์ต่อพืชที่ปลูกตามมาในฤดูปลูกต่อไป
respiration การหายใจ : กระบวนการใช้ออกซิเจนเพื่อดึงพลังงานรูป ATP ออกมาจากกลูโคส มีสองขั้นตอน คือ
ไกลโคลิซิสเกิดในไซโทโซล และวัฏจักรเครบส์เกิดที่ไมโทคอนเดรีย การหายใจที่ใช้กลูโคส 1 โมเลกุล จะได้ ATP
จากไกลโคลิซิส 2 โมเลกุล วัฏจักร์เครบส์ 2 โมเลกุล และ oxidative phosphorelation 32 โมเลกุล รวม ATP
36 โมเลกุล
response การตอบสนอง (ต่อปัจจัยภายนอก) : การเปลี่ยนแปลงของพืชที่สัมพันธ์กับปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเติบโต
ซึ่งพืชได้รับ เป็นไปตาม “Law of the minimum” ที่ว่า “ในบรรดาปัจจัยต่างๆที่ควบคุมการเติบโตของพืชนั้น
ปัจจัยที่มีอยู่น้อยที่สุดเป็นปัจจัยที่จํากัดการเติบโตและผลผลิตพืช” การเพิ่มปัจจัยที่พืชขาด พืชจะตอบสนองโดยมี
การเติบโตดีขึ้น
response การตอบสนอง (ต่อปุ๋ย) : การเปลี่ยนแปลงด้านการเจริญเติบโตหรือผลผลิตของพืช เมื่อได้รับปุ๋ยอัตรา
ต่างๆ มี 3 แบบ คือ (1) ไม่ตอบสนอง เนื่องจากมีธาตุนั้นเพียงพอแล้ว (2) ตอบสนองเชิงบวก (positive
response) โดยผลผลิตเพิ่มขึ้นเพราะเสริมตรงกับที่ขาด และ (3) ตอบสนองเชิงลบ (negative response) โดย
ผลผลิตลดลง เพราะได้รับมากเกินไป
retention zone ดินส่วนที่สะสมปุ๋ย : ส่วนของดินซึ่งธาตุอาหารอันได้มาจากการใส่ปุ๋ย มีการ
สะสมอยู่มากเป็นพิเศษ
rhamnogalacturonan แรมโนการ์แลกทูรอแนน: พอลีแซกกาไรด์ที่เป็นองค์ประกอบของเพ็กทินในผนังเซลล์ มี
นํ้าตาลแรมโนสและกรดกาแลกทูรอนิกเป็นองค์ประกอบ
rhenania phosphate เรนาเนียฟอสเฟต : ปุ๋ยที่ได้จากการเผาหินฟอสเฟต เพื่อให้ฟอสเฟตในหินฟอสเฟตเป็น
ประโยชน์ต่อพืชมากขึ้น
Rhizobia ไรโซเบีย : พหูพจน์ของ Rhizobium เช่นเดียวกับที่ bacterium เป็นเอกพจน์ ส่วน bacteria เป็น
พหูพจน์
Rhizobiaceae : ชื่อวงศ์ของแบคทีเรียวงศ์หนึ่งมี 4 สกุล คือ Rhizobium, Bradyrhizobium, Azorhizobium
และ Sinorhizobium ต่อมามีการพบไรโซเบียมที่สังเคราะห์แสงได้ จึงตั้งชื่อในเบื้องต้นว่า Photorhizobium
Rhizobium ไรโซเบียม : แบคทีเรียซึ่งอยู่ร่วมกับพืชตระกูลถั่วและตรึงไนโตรเจนได้ ชื่อสกุลมาจากการรวมคําใน
ภาษากรีก 2 คํา คือ rhizo แปลว่ารากและ bios แปลว่ามีชีวิต ซึ่งรวมกันแล้วแปลว่า “ซึ่งมีชีวิตอยู่ในราก” ไร
โซเบียมที่อยู่ร่วมกับถั่วสามารถตรึงไนโตรเจนได้
rhizoplane ผิวนอกราก : พื้นที่ผิวด้านนอกของรากพืช รวมถึงอนุภาคดินที่เกาะติดกับผิวราก
