Page 179 -
P. 179
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
ตัวอย่างจากจินดามณี
กิน กล้วยกินเบื่อแล้ว ยัง กิน
เข้า คิด ฤ ควรยิน ยิ่ง เข้า
เข้า ไปเพื่อวอนวิน คู่ เข้า
นอน ที่ใดใดเข้า สุดค้นเคย นอน
๔. บทสังขยา โคลงอธิบายและโคลงตัวอย่างทางภาคเหนือ ไม่ชี้ช่องทางให้ผู้เขียน
เข้าใจว่าบทสังขยาเป็นกลบทชนิดใด แต่ตัวอย่างจากจินดามณีชี้ให้เห็นกระจ่างได้
โคลงอธิบาย
ก. กลอนตัวตั้งต้นอยู่ อาที
กลอนบาททุติย อย่าสลั้ง
กลอนสามอยู่ตติย เติมดั่ง ด้วยเอย่
กลอนสี่สังขยาจั้ง จุ่งแจ้งด้วยดับ
ข. กลอนตั้งต้นอยู่ อาทิ
กลอนบาทสองทุติ อย่าสรั้ง
กลอนสามยุติ เติมดั่ง โดยเอย่
กลอนสี่สังขยาจั้ง จุ่งแจ้งโดยดับ
อาที–อาทิ–ต้น สลั้ง–ฉงน สงสัย ดับ–ลำาดับ?
ตัวอย่างจากอาจารย์มณี
สูตธรรมเสียงชื่นช้อย โลกัน
เรียนรำ่ารู้ชุอัน เกิดกว้าง
อักขระขีดเขียนธรรม์ เถิงถูก ใจเอย่
เล็งเลียบดูอ่านอ้าง ชุถ้านอักขร
ชุอัน–ทุกสิ่ง เล็งเลียบ–พิจารณา ตรวจดู ชุถ้าน–ทุกอย่าง ทุกลักษณะ
ตัวอย่างจากจินดามณี
๑. ครางครวญพี่เศร้า
ร้อนพี่นางไกล
ฤาเรียมมาศบัวปราง
โลมใครโพ้นอยู่อ้อน
177
