Page 183 -
P. 183
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
๘. วิสัยลมพอ คือโคลงที่ใช้สระไอหรือใอเสียงเดียว มีทั้งในตำาราภาคเหนือและ
จินดามณี
โคลงอธิบาย
ไม้ไกสมใส่ด้วย พอลอ
ชื่อวิสัยลมพอ ว่าอั้น
อักขรใส่โยงยอ เป็นเพื่อน พิงเอย่
เท่าแต่สระนั้น หากหื้อเป็นโคลง
ไม้ไก่–สระไอ อั้น–นั้น โยงยอ–เชื่อมโยง เท่า–แต่ว่า แม้ว่า หื้อ–ให้
ตัวอย่างจากอาจารย์มณีคัดต่อๆ กันมาผิดพลาดมาก
ใส่ใจไจ้ไจ้ ใช่ใจใกล้ใจใคร ไปไหนได้
ใจใคร่ไปไชใจไฝ่ไปเอย่ ใจใคร่ไปไจ้ไจ้ ไป่ได้ไปไช
ตัวอย่างโคลงพิไสยลมภอจากจินดามณี
ใส่ใจใครใกล้ใช่ ใจไกล
ใจใคร่ไปใช่ไหน ไป่ได้
ใจใจใครไชไช ใจไฝ่ ไปสรอย
ใจใคร่ไปไจ้ไจ้ ไป่ได้ไปไช
ผู้เขียนขอเสนอให้แก้เป็น
ใส่ใจใคร่ใกล้ใช่ ใจไกล
ใจใคร่ไปใชไหน ไป่ได้
ไจ้ไจ้ใคร่ใชใช ใจใฝ่ ไปเอย่
ใจใคร่ไปไจ้ไจ้ ไป่ได้ไปใช
ใช–ไปเยี่ยม ใช้ว่าไปไชหา ไจ้ไจ้–เนืองๆ ถี่ๆ
ใจความว่า ใส่ใจอยากจะอยู่ใกล้ มิใช่ว่าใจจะจากไปไกล ใจนั้นอยากจะไป
เยี่ยมก็ไปไม่ได้ อยากไปเยี่ยมอยู่ตลอดเวลา ใจอยากจะไป ใจอยากไปริกๆ แต่ก็ไม่ได้
ไปเยี่ยม
๙. กล่าวหย้อคบทาน คือโคลงที่ใช้คำาคู่ทั้งต้นและปลายของบาท บาทที่ ๒ และที่ ๓
ซำ้าที่คำาที่สี่และห้า ส่วนบทที่ ๔ นั้นสองคำาสุดท้ายซำ้ากัน
181
