Page 147 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร

ตัวเดียว เช่นเขียนว่า สมเด็ดสังคนายกซงสึกสาในพระนะคอน แทนที่จะเขียนว่า สมเด็จ
สังฆนายกทรงศึกษาในพระนครอย่างเดิม แต่ประชาชนไม่นิยมจึงต้องเลิกไป เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๘

ตัวอักษรไทยในล้านนา อีสาน และประเทศใกล้เคียง

ตัวอักษรที่ใช้บันทึกภาษาไทยในล้านนามีอยู่ ๒ ชนิดคือ

๑. ตัวฝักขาม เป็นตัวอักษรที่มีรูปลักษณะยาว ซึ่งกลายมาจากตัวอักษรของพ่อขุน
รามคำาแหง

๒. ตัวหนังสือพื้นเมือง หรืออักษรธรรมล้านนา มีลักษณะกลม และกลายมาจาก

ตัวหนังสือมอญ

อักษรตัวฝักขาม มีรูปลักษณะใกล้เคียงกับตัวหนังสือไทน้อยของอีสานและของ

ประเทศลาว ต่อมาประเทศลาวเปลี่ยนชื่อจากตัวอักษรไทน้อยไปเรียกว่า “อักษรลาว” แทน

พระมหาสุมนเถระนำาอักษรสุโขทัยเข้าไปสู่ล้านนาพร้อมกับศาสนาพุทธนิกายลังกาวงศ์
เก่า เมื่อ พ.ศ. ๑๙๑๒ ดังปรากฏหลักฐานในจารึกหลักที่ ๙ (วัดป่าแดง) และจารึกหลักที่ ๖๒

(วัดพระยืน จังหวัดลำาพูน) ตำานานมูลศาสนาได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติมว่าในระยะเดียวกันนี้
เจ้าปิยทัสสีนำาศาสนาไปอโยธยา เจ้าสุวรรณคิรีนำาศาสนาไปเมืองชะวา (หลวงพระบาง)

เจ้าเวสภูไปเมืองน่าน อีกสี่องค์อยู่ที่เมืองกลางคือ สองแคว (พิษณุโลก) แสดงว่าพระเจ้าลิไทย
เป็นองค์ศาสนูปถัมภก จนเป็นที่ยอมรับว่าพิษณุโลกซึ่งเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรสุโขทัย

ในขณะนั้นเป็นศูนย์กลางของศาสนาพุทธในแถบนี้ ศาสนานิกายลังกาวงศ์เก่าได้แพร่หลาย
เข้าไปในแว่นแคว้นใกล้เคียงในยุคนี้ ดังปรากฏว่าตัวหนังสือฝักขามในล้านนา ตัวหนังสือ

ไทน้อยในอีสานและลาว มีรูปร่างคล้ายตัวอักษรสมัยพระเจ้าลิไทย แทนที่จะใกล้ไปข้าง
ตัวอักษรพ่อขุนรามคำาแหง การแผ่ศาสนาเข้าไปมีผลยั่งยืนนานกว่าการแผ่อำานาจเข้าไปด้วย

กำาลังรบ ทั้งนี้เพราะในสมัยโบราณวัดทำาหน้าที่เป็นโรงเรียนด้วย

ตัวหนังสือพื้นเมือง มีรูปลักษณะใกล้เคียงกับตัวหนังสือธรรมของอีสานและประเทศ

ลาว ตัวหนังสือธรรมของไทยยวน ไทลื้อ และไทเขิน คล้ายคลึงกันจนสามารถอ่านกันได้
โดยสะดวก ไม่ว่าจะเขียนโดยไทยในเชียงรุ้ง เชียงตุง เวียงจันทน์ เชียงใหม่ หรืออุบล

หลักฐานจากจารึก ศิลาจารึกภาษาไทยในล้านนาจารึกด้วยตัวฝักขามมาตั้งแต่หลักแรก

คือจารึกวัดพระยืน พ.ศ. ๑๙๑๔ หลักที่สองอยู่ที่พระสุวรรณมหาวิหาร เชียงราย พ.ศ. ๑๙๕๔
ในเชียงใหม่คงใช้ตัวฝักขามจารศิลาจารึกมาจนถึง พ.ศ. ๒๑๒๔ เป็นอย่างน้อย แต่ที่เชียงราย

และพะเยาได้เริ่มใช้อักษรพื้นเมืองแทรกเข้าไปในศิลาจารึกตัวฝักขามใกล้ๆ กับ พ.ศ. ๒๐๓๐
โดยในชั้นแรกมีตัวอักษรพื้นเมืองเพียงห้าหกตัวแล้วค่อยๆ เพิ่มขึ้นตามลำาดับ จนกลายเป็น

145