Page 93 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วารสารวนศาสตร 31 (1) : 87-104 (2555) 91
์

อาณาจักรอื่นในบริเวณใกลเคียง ทั้งทางดานวัฒนธรรม ลุมดินดอนสามเหลี่ยมปากแมนํ้าอันอุดมสมบูรณสาม
ศาสนา และการคา (สุภรณ, 2527) แตอาณาจักรในอดีต แหงใหญๆ คือ ที่ราบลุมดินดอนสามเหลี่ยมปากแมนํ้า
นั้นมิไดแยกออกจากกันโดยชัดเจน มีพื้นที่ซอนทับและ อิระวดี ที่ราบลุมปากแมนํ้าสะโตงและที่ราบลุมปาก

ลื่นไหลไปตามศูนยกลางของอํานาจ บางครั้งขยายใหญ แมนํ้าสาละวิน ทําใหบริเวณนี้มีประชากรหนาแนน
กินพื้นที่กวางครอบคลุมเมืองเล็กเมืองนอย บางครั้ง ที่สุดในพมา โดยเฉพาะบริเวณปากแมนํ้าอิระวดีที่
กลายเปนอาณาจักรขนาดเล็ก เมื่อเมืองเล็กเมืองนอย ไดแยกตัวออกเปนรูปพัด กอนที่จะไหลลงสูอาวเมาะ
ที่อยูภายใตอํานาจตั้งตนเปนอิสระ หรือเปลี่ยนไปเขา ตะมะ กอใหเกิดพื้นที่ดินดอนสามเหลี่ยมปากแมนํ้า
รวมกับอาณาจักรอื่น ซึ่งขึ้นอยูกับความสามารถของ อันอุดมสมบูรณสูงสุดที่มีความหลากหลายทางดาน

ผูนําอาณาจักร สภาวะเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง ชีวภาพและมีความเหมาะสมตอการเกษตรกรรมโดย
ในขณะนั้น เฉพาะการทํานาขาว ทั้งยังเปนแหลงปลานํ้าจืดที่สําคัญ
อาณาจักรมอญรุงเรืองมาเปนเวลานับพัน นานาชนิด ทําใหพมาเปรียบเทียบวาเปนเสมือนเสน
กวาปดวยความรมเย็น ชนชาติมอญมีความสามารถ โลหิตใหญที่หลอเลี้ยงประเทศ
ในวิทยาการดานตางๆ มากมาย ซึ่งพบหลักฐานได ที่ราบลุมดินดอนสามเหลี่ยมปากแมนํ้าอิระวดี
จากศิลปกรรม สถาปตยกรรม และบันทึกจากคัมภีรใบ ในอดีต เปนเขตอิทธิพลทางวัฒนธรรมของชนชาติ

ลาน ภาษามอญโบราณที่จารึกเรื่องราวของวิทยาการ มอญ กอนที่พมาจะแผอิทธิพลลงมาครอบคลุมบริเวณ
หลากหลายที่บงชี้ถึงภูมิปญญาอันปราดเปรื่องของชาว พื้นที่เหลานี้ไวไดทั้งหมด ดวยความเหมาะสมใน
มอญแตโบราณ รวมทั้งชาวมอญยังมีความรูทางดาน ดานทําเลที่ตั้งและลักษณะภูมิประเทศที่มีความอุดม
การเกษตร และเปนผูริเริ่มระบบชลประทานในลุมนํ้า สมบูรณของดิน พันธุพืชและทรัพยากรธรรมชาติ
อิระวดีทางตอนกลาง นอกจากนี้มอญยังเปนชนชาติหนาดานแรกๆ ที่รับเอา

ชนชาติมอญมิใชชาตินักรบและมิได ความเจริญรุงเรืองทางดานวัฒนธรรมมาพรอมๆ กับ
เตรียมตัวเพื่อการสงคราม ในประวัติศาสตรจึงพบ พระพุทธศาสนาที่เผยแพรเขามาจากอินเดีย ซึ่งเขามา
วาอาณาจักรมอญถูกรุกรานจากพมาอยูเสมอ (พมา มีอิทธิพลและมีบทบาทตอวิถีชีวิตและสังคมชาวมอญ
เปนชาตินักรบเชื้อสายธิเบตที่อพยพมาจากทางเหนือ กอนถายทอดวิทยาการอันรุงโรจนนี้ใหกับพมาและ
และเมื่อไดตั้งอาณาจักรพุกามขึ้นก็เริ่มรุกรานมอญ) ชนชาติอื่นๆ ในเอเซียอาคเนย โดยเฉพาะอิทธิพลทาง
เพราะพื้นที่ของอาณาจักรมอญเปนที่ราบลุมที่อุดม ดานพระพุทธศาสนานั้นไดหยั่งรากลึกลงในสังคมของ

สมบูรณของลุมนํ้าอิระวดีและมีการติดตอคาขายกับ พมาผสมผสานกับความเชื่อปรากฏการณทางธรรมชาติ
ตางประเทศทางทะเล อาณาจักรมอญจึงเปรียบเสมือน และผีสางเทพยดา จนหลอหลอมใหเกิดจารีตและ
อูขาวอูนํ้าที่พมาตองการ นอกจากนั้นมอญยังตั้งอยู ประเพณีเพื่อใหสามารถดํารงวิถีชีวิตไดอยางรมเย็น
ระหวางไทยกับพมา ซึ่งเปนพื้นที่ยุทธศาสตรที่มีความ สงบสุขสอดคลองกับความเปนไปของธรรมชาติและ

สําคัญเมื่อมีการสงครามขยายอํานาจและอาณาจักร ทั้ง สภาวะแวดลอม ดังนั้น เมื่อความอุดมสมบูรณของผืน
เสนทางยกทัพ แหลงเสบียง และกําลังคน แผนดินผนวกกับวิถีชีวิตแบบพอเพียงตามแนวทาง
พระพุทธศาสนาที่สอดประสานไปกับประเพณีและ
สภาพแวดลอมในถิ่นฐานเดิมของชาวมอญ วิถีความเชื่อของสังคมที่สอดคลองกับการอนุรักษ
ชนชาติมอญไดสรางอาณาจักรขึ้นบริเวณ ธรรมชาติ จึงทําใหพมายังคงความอุดมสมบูรณและ

ตอนลางของประเทศพมา ซึ่งประกอบดวยพื้นที่ราบ เต็มไปดวยความหลากหลายทางดานชีวภาพกระทั่ง