Page 96 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

94 Thai J. For. 31 (1) : 87-104 (2012)

ปลาย มอญที่มาอยูอาศัยบริเวณปากลัดนี้ไดแยกยายกัน มาก
อยูเปนหมูบาน เทาที่คนพบและมีหลักฐานอางอิงนั้น ในดานอาหารการกิน นับวาคนมอญปากลัด
มีจํานวน 16 หมูบาน ใน 4 ตําบล ซึ่งจะมีคําวากวาน สามารถปรับตัวเขากับคนไทยไดเปนอยางดี ลักษณะ

แปลวาหมูบาน นําหนา แตละกวานตั้งชื่อเดิมตามถิ่นที่ ของอาหารก็มีประเภทตางๆ เชน ยํา ผัด ทอด นํ้าพริก
ตนเคยอยูในเมืองมอญ บางแหงก็ตั้งชื่อใหมตามสภาพ และปลารา มีแกงบางชนิดที่คนมอญนิยมรับประทาน
ภูมิศาสตรในที่ตั้งใหม เชน หมูบานทรงคนอง มาจาก กันมาก ไดแก แกงสมใบกระเจี๊ยบ แกงสมลูกมะตาด
คําวา ดาด ฮะเนิง แปลวา นํ้าเค็ม เพราะตั้งอยูริมแมนํ้า แกงสมลูกมะสั้น แกงปลาลูกโยน สวนขนม ไดแก
เจาพระยาที่มีนํ้าเค็มขึ้นถึง กวันกวี่ (ขนมเทียน) กวันอะเวี้ยก (ขนมเบื้อง) และ

ความเปนอยูของชาวมอญปากลัดก็เชน กวานฮะกอ (ขนมกาละแม) (สํานักงานคณะกรรมการ
เดียวกันกับมอญโดยทั่วๆ ไป กลาวคือ ชอบอยูรวมกัน วัฒนธรรมแหงชาติ ม.ป.ป.)
เปนกลุม มีการดําเนินชีวิตที่เรียบงาย ไมชอบเบียดเบียน ชาวมอญมีความเลื่อมใสศรัทธาในพุทธ
ใคร แตกอนผูชายมีสิทธิเหนือกวาผูหญิงในทุกๆ ดาน ศาสนาอยางสูงและลึกซึ้ง ขณะเดียวกันก็นับถือผี
ตามทัศนคติที่วาผูชายสามารถบวชเรียนได ผูเปนพอ บรรพบุรุษ และอํานาจเหนือธรรมชาติอื่นๆ อีกดวย
จะไมใกลชิดกับลูกผูหญิง แมแตพี่ชายก็ไมใกลชิดนอง ทําใหเกิดขนบธรรมเนียมประเพณีหลายอยางที่ไดรับ

สาวเชนเดียวกัน เพราะถือวาผูชายจะตองเปนหลักของ การถายทอดมาจากบรรพบุรุษ เพื่อเปนแนวทางชี้แนะ
ครอบครัวจึงตองรูจักวางตัวใหเหมาะสม ในการดําเนินชีวิต ซึ่งทําใหประเพณีและความเชื่อ
ลักษณะการตั้งบานเรือนในระยะแรกที่มอญ ตางๆ ยังคงไดรับการสืบทอดและมีความมั่นคงเรื่อย
ไดยายมาอยูที่ปากลัด การสรางบานจะมีลักษณะทรง มา สําหรับชุมชนมอญปากลัดมีประเพณีที่โดดเดน

เตี้ย มีเพิงยื่นไปทางหนาบาน ฝาบานสวนใหญจะทํา ซึ่งอาจแตกตางจากชุมชนมอญที่อื่นบางตามสภาพ
ดวยไมไผที่เรียกวา ฝาขัดแตะ หลังคามุงจาก ตอเมื่อมี พื้นที่และลักษณะของชุมชน สวนใหญเปนประเพณีที่
ฐานะดีขึ้นจึงเปลี่ยนมาเปนทรงไทยและเปนที่นิยมกัน เกี่ยวของกับศาสนา โดยแบงออกไดเปน 5 ประเภท คือ
โดยทั่วไปจนถึงปจจุบัน (ฉวีวรรณ ม.ป.ป., ประพันธพงษ ม.ป.ป. และสํานักงาน
อาชีพหลักของมอญปากลัด คือ การทํานา เทศบาลเมืองพระประแดง, 2550)
เหมือนที่ยังอยูในพมาตอนใต เมื่อยังมาอยูเมืองไทย 1) ประเพณีที่เกี่ยวของกับศาสนา ไดแก

ก็ยังคงยึดอาชีพที่ตนถนัด แตพื้นที่ที่ปากลัดนั้นไม ประเพณีสงขาวสงกรานต ประเพณีแหหงส-ธงตะขาบ
เหมาะแกการทํานา ดังนั้นคนมอญจึงตองแสวงหาที่ และประเพณีคํ้าตนโพธิ์ ประเพณีปลอยนก ปลอยปลา
ทํากินใหม ซึ่งสวนมากเปนแถบอําเภอบางพลี จังหวัด ประเพณีเติมนํ้ามันตะเกียง ประเพณีตักบาตรนํ้าผึ้ง
สมุทรปราการ ครั้นเมื่อเสร็จสิ้นฤดูทํานาก็จะกลับมา ประเพณีถวายสลากภัตต
พักผอนที่บานปากลัด ไมนิยมทําไรหลังจากเก็บเกี่ยว 2) ประเพณีที่เกี่ยวกับความเชื่อ พบวามีอยู

แลว แตนิยมการสานเสื่อกกทุกครัวเรือนเพื่อเก็บไว 2 ประเพณี ซึ่งประเพณีที่ยังคงตามธรรมเนียม มีเฉพาะ
ใชเองและ จําหนายบาง สวนในปจจุบันเด็กมอญรุน ประเพณีรําผีเจาพอเวขะราว เทานั้น สวนประเพณีรําผี
ใหมไมวาชายหรือหญิง ตางก็มีโอกาสในการศึกษาเทา ไดมีการเปลี่ยนแปลง ตามสภาวะทางสังคมแลว
เทียมกัน ดังนั้น นอยคนนักที่ยังคงยึดอาชีพทํานา แต 3) ประเพณีที่เชื่อมโยงกับชีวิต ไดแก
กลับมาเขารับราชการพลเรือน รับราชการทหาร ตํารวจ ประเพณีการเกิด การบวช แตงงาน การทําศพ
ประกอบอาชีพสวนตัวหรือรัฐวิสาหกิจก็มีเปนจํานวน 4) ประเพณีดานนันนทนาการ ไดแก