Page 125 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

114

และนกเอื้องถ้ า ผลการศึกษาพบว่านอกเหนือจากสัตว์ป่า แล้วยังพบกิจกรรมของมนุษย์ในพื้นที่ เมื่อพิจารณาจาก
จ านวนภาพพบว่ามีมากเป็นอันดับสองรองลงมาจากจ านวนภาพเลียงผา รวมถึงสุนัขบ้านในพื้นที่ รวม 734 ภาพ ซึ่ง
แสดงให้เห็นถึงการรบกวนในพื้นที่ค่อนข้างมากแม้เป็นพื้นที่ธรรมชาติ โดยในรอบปีบันทึกภาพพรานป่าได้ 2 ภาพ
การศึกษาครั้งนี้สามารถถ่ายภาพสัตว์ป่ากินเนื้อได้ 5 ชนิด ได้แก่อีเห็นธรรมดา หมาหริ่ง แมวดาว พังพอน
ธรรมดาและหมาจิ้งจอก Eid et al. (2015) ใช้กล้องดักถ่ายภาพจ านวน 10 ชุด ติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพไว้ 130 กับดัก

คืน ในพื้นที่ภูเขาหินปูนในพื้นที่เตรียมการประกาศเป็นเขตสงวน Jabal Masuda ประเทศจอร์แดนพบ พบสัตว์ป่ากิน
เนื้อ 2 ชนิดได้แก่ Blanford’s fox และ Red fox รวมจ านวน 19 ภาพจาก 30 ภาพที่สามารถบันทึกภาพได้
ผลการศึกษานี้พบสัตว์ป่ากินพืช 3 ชนิดได้แก่ เลียงผา ลิงกัง เม่นใหญ่ เป็นสัตว์ฟันแทะขนาดเล็ก 4 ชนิด ได้แก่
กระแตเหนือ กระรอกหลากสี และกระจ้อน และหนูที่ไม่สามารถจ าแนก ชนิดได้จากจ านวนสัตว์ป่าเลี้ยงลูกด้วยนม ที่
พบรวม 12 ชนิด ซึ่งควรต้องมีการศึกษาชนิดและจ านวนของสัตว์ฟันแทะเหล่านี้ต่อไป Latinne et. al. (2011)
รายงานสัตว์ฟันแทะบริเวณภูเขาหินปูนของประเทศไทยไว้ 4 สกุล 12 ชนิด และมีความผันแปรทางพันธุกรรมแม้ใน
ชนิดเดียวกัน
กรณีของนกป่าที่พบ นอกเหนือจากการพบนกจู๋เต้นเขาหินปูนซึ่งเป็นชนิดเฉพาะถิ่น (endemic species) ของ
จังหวัดสระบุรี Vermeulen & Whitten (1999) รายงานว่าแนวเขาหินปูนของเอเชีย เป็นที่อาศัยส าคัญของนกแอ่น

26 ชนิด ที่ท ารังตามเขาหินปูน โดยในจ านวนนี้ 12 ชนิดเป็นชนิดเฉพาะถิ่นที่อาศัยเฉพาะเขาหินปูน นอกจากนี้ยัง
รายงานจ านวนชนิดค้างคาวในพื้นที่ภูเขาหินปูนในประเทศไทย ว่าเป็นค้างคาวกินแมลง 99 ชนิด และค้างคาวกินผลไม้
4 ชนิดที่อาศัยอยู่ในถ้ าภูเขาหินปูน จากจ านวนชนิดค้างคาวทั้งหมดที่พบ 262 ชนิดในเอเชียตะวันออก

ความคล้ายคลึง
ผลการศึกษาในพื้นที่พบชนิดสัตว์ป่าที่พบเฉพาะในพื้นที่ภูเขาหินปูนธรรมชาติในพื้นที่ศึกษาได้แก่ ตะกวด นก
กะรางสร้อยคอเล็ก นกกะรางหัวหงอก นกกางเขนดง นกเขาเขียว นกจับแมลงสีน้ าตาล นกจู๋เต้นเขาหินปูน นก
แต้วแร้วธรรมดา เม่นใหญ่ หนู หมาหริ่ง ชนิดที่พบในสภาพพื้นที่ที่ได้รับการฟื้นฟูโดยการปลูกต้นไม้ภายหลังจากการท า

เหมืองแล้วได้แก่ นกกระแตแต้แว้ด นกกะปูดใหญ่ นกเขาใหญ่ นกกาแวน นกปรอดสวน นกปรอดหัวสีเขม่า นกเอี้ยง
ถ้ า เหยี่ยวนกเขาชิครา ส่วนชนิดที่พบในพื้นที่ทั้ง 2 ลักษณะได้แก่ กระจ้อน กระแตเหนือ กระรอกหลากสี ไก่ป่า นก
กระเบื้องผา นกปรอดเหลืองหัวจุก พังพอนธรรมดา แมวดาว ลิงกัง เลียงผา หมาจิ้งจอก และอีเห็นธรรมดา ผลการ
ค านวณค่าความคล้ายคลึงกันของชนิดสัตว์ป่าระหว่างพื้นที่ภูเขาหินปูนธรรมชาติกับพื้นที่ที่ได้รับการฟื้นฟูภายหลังการ
ท าเหมืองด้วยการปลูกต้นไม้พื้นถิ่น เป็นเวลา 12 ปี (พ.ศ. 2547) จากกล้องดักถ่ายภาพ พบว่ามีค่าความคล้ายคลึงกัน
56% หากค านวณค่าความคล้ายคลึงกันระหว่างฤดูแล้งและฤดูฝน พบว่าชนิดสัตว์ป่าที่พบในพื้นที่ภูเขาหินปูนที่ยังไม่มี
การท าเหมือง ธรรมชาติมีความคล้ายคลึงกัน 85.11% และในป่าฟื้นฟูมีความคล้ายคลึงกัน 64.71%

ความมากมาย

ในกลุ่มสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 12 ชนิด จากภาพถ่ายที่ได้ 2,793 ภาพ พบว่าชนิดสัตว์ป่าที่มีค่าความมากมาย
สูงสุดจากการวิเคราะห์ข้อมูลโดยรวม ได้แก่ เลียงผา (44.49%) ลิงกัง (23.78%) กระจ้อน (4.86%) กระรอกหลากสี
(4.55%) อีเห็นธรรมดา (3.73%) เม่นใหญ่ (2.26%) หนู (1.41%) หมาจิ้งจอก (0.97%) พังพอนธรรมดา (0.63%)
กระแตเหนือ (0.6%) แมวดาว (0.31%) หมาหริ่ง (0.03%) ตามล าดับ ความมากมายของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในฤดูฝน
มีค่าเฉลี่ย 5.09% (s2=89.39) ฤดูแล้งมีค่า 2.21% (s2=16.07) โดยพบไม่มีความแตกต่างกันระหว่างฤดูกาล (t=2.13,
P=0.35) เมื่อเลือกใช้การวิเคราะห์แบบความแปรปรวนไม่เท่ากัน
ชนิดนกที่ถ่ายภาพได้ จ านวน 18 ชนิด เมื่อเรียงล าดับจากค่าความมากมายจากมากไปน้อย ได้แก่ นกเขาใหญ่
(6.12%) ไก่ป่า (5.02%) เหยี่ยวนกเขาชิครา (2.64%) นกแต้วแร้วธรรมดา (2.48%) นกกระแตแต้แว๊ด (0.97%) นก

กระปูดใหญ่ (0.66%) นกกะรางหัวหงอก (0.5%) นกกางเขนดง (0.44%) นกเขาเขียว (0.41%) นกจู๋เต้นเขาหินปูน
(0.31%) นกปรอดเหลืองหัวจุก (0.19%) นกปรอดสวน (0.19%) นกกระเบื้องผา (0.19%) นกกาแวน (0.16%) นก

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017