Page 120 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

109

ความหลากชนิดและความมากมายของสัตว์ป่าในพื้นที่สัมปทานเหมืองหินปูน

อ าเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี

SPECIES DIVERSITY AND ABUNDANCE OF WILDLIFE IN LIMESTONE MINING

CONCESSION AREA, KAENG KHOI DISTRICT, SARABURI PROVINCE

1
1
1,*
1
1
ธราภรณ์ พันกันทะ , รองลาภ สุขมาสรวง , ขวัญฤทัย จรัสเพ็ชร , ยุวลักษณ์ ชนะชัย และ นริศ ภูมิภาคพันธ์
1,*
1
1
Tarapon Pungunta , Ronglarp Sukmasuang , Khwanrutai Charaspet ,
Yuwalak Chanachai & Naris Bhumphakpan
1
1

บทคัดย่อ

การศึกษาความหลากหลาย และความมากมายของชนิดสัตว์ป่าในพื้นที่สัมปทานเหมืองหินปูน อ าเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี
โดยวิธีติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพด าเนินการระหว่างเดือนกันยายน พ.ศ. 2558 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2559 รวม 12 เดือน ผล
การติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพ ภายในของเขตพื้นที่ 1.007 ตารางกิโลเมตร จ านวน 16 ต าแหน่ง รวมจ านวน 3,187 กับดักคืน พบ
สัตว์ป่ารวม 32 ชนิดใน 23 วงศ์ เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 12 ชนิด จาก 11 วงศ์ สัตว์เลื้อยคลาน 2 ชนิด 1 วงศ์ และนกป่า
จ านวน 18 ชนิด 11 วงศ์ ได้ผลความมากมายสัมพัทธ์ของสัตว์ป่าเลี้ยงลูกด้วยนมในพื้นที่ภูเขาหินปูน ได้แก่ เลียงผา (44.49%)
ลิงกัง (23.78%) กระจ้อน (4.86%) กระรอกหลากสี (4.55%) อีเห็นธรรมดา (3.73%) เม่นใหญ่ (2.26%) หนู (1.41%) หมา
จิ้งจอก (0.97%) พังพอนธรรมดา (0.63%) กระแตเหนือ (0.6%) แมวดาว (0.31%) และหมาหริ่ง (0.03%) ตามล าดับ ขณะที่
นกป่า ได้แก่ นกเขาใหญ่ (6.12%) ไก่ป่า (5.02%) เหยี่ยวนกเขาชิครา (2.64%) นกแต้วแร้วธรรมดา (2.48%) นกกระแตแต้แว้ด
(0.97%) นกกระปูดใหญ่ (0.66%) นกกะรางหัวหงอก (0.5%) นกกางเขนดง (0.44%) นกเขาเขียว (0.41%) นกจู๋เต้นเขา
หินปูน (0.31%) นกปรอดเหลืองหัวจุก (0.19%) นกปรอดสวน (0.19%) นกกระเบื้องผา (0.19%) นกกาแวน (0.16%) นก
กะรางสร้อยคอเล็ก (0.09%) นกปรอดหัวสีเขม่า (0.06%) นกจับแมลงสีน้ าตาล (0.03%) และนกเอี้ยงถ้ า (0.03%) ตามล าดับ
ค่าเฉลี่ยความมากมายสัมพัทธ์ของสัตว์ป่าเมื่อวิเคราะห์โดยรวมไม่มีความแตกต่างระหว่างฤดูกาล ขณะที่พบว่า ค่าเฉลี่ยความ
มากมากมายของนกป่า ช่วงฤดูฝนพบมากกว่าฤดูแล้งอย่างมีนัยส าคัญ การศึกษาการครอบครองพื้นที่สามารถวิเคราะห์ได้ 18
ชนิด เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 7 ชนิด พบเลียงผามีการครอบครองเชิงพื้นที่สูงสุด มีค่า 0.92 รองลงมาได้แก่ ลิงกัง (0.82) อีเห็น
ธรรมดา (0.69) กระรอกหลากสี (0.59) แมวดาว (0.49) เม่นใหญ่ (0.45) และ หมาจิ้งจอก (0.37) ตามล าดับ ส่วนนกป่า ที่
สามารถน ามาค านวณได้ 11 ชนิด พบว่านกกระเบื้องผามีค่าการครอบครองพื้นที่มากที่สุดมีค่า 0.32 รองลงมาได้แก่ นกเขา
ใหญ่ (0.30) นกเขาเขียว (0.23) เหยี่ยวนกเขาชิครา (0.18) นกจู๋เต้นเขาหินปูน (0.16) นกกระปูดใหญ่ (0.15) นกปรอดสวน
(0.08) นกปรอดหัวสีเขม่า (0.08) นกกระแตแต้แว้ด (0.06) และ นกกาแวน (0.06) ตามล าดับ สัตว์เลื้อยคลานได้แก่ ตะกวดมี
ค่าการครอบครองพื้นที่ 0.15. ผลการศึกษาจากภาพถ่ายทั้งหมดรวม 5,078 ภาพ พบว่าเป็นภาพมนุษย์ที่เข้าไปมีกิจกรรมใน
พื้นที่รวม 864 ภาพ เป็นภาพสุนัขบ้าน 736 ภาพ และพรานป่า 2 ภาพ ซึ่งแสดงให้เห็นกิจกรรมของมนุษย์ในพื้นที่ค่อนข้างมาก
ข้อเสนอแนะส าหรับการศึกษาและจัดการเพื่อการอนุรักษ์สัตว์ป่าในพื้นที่ได้เสนอไว้ในการศึกษานี้

ค าส าคัญ: พื้นที่สัมปทานเหมืองหินปูน, ความหลากชนิด, ความมากมาย, สัตว์ป่า, กล้องดักถ่ายภาพ

1 ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จตุจักร กรุงเทพฯ 10900
* Corresponding author: fforrls@ku.ac.th

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017