Page 273 -
P. 273
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มออร์แกเนลล์ต่างๆ อันเป็นหน่วยย่อยภายในเซลล์ซึ่งแต่ละออร์แกเนลล์ก็ท�าหน้าที่
ส�าคัญทั้งสิ้น
กรดนิวคลีอิกมีสองอย่างคือ DNA (deoxyribonucleic acid) ซึ่งเป็นเหมือนแกนของ
ชีวิตอยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ เพราะบรรจุข้อมูลด้านพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตไว้อย่างสมบูรณ์ กับ RNA
(ribonucleic acid) ซึ่ง DNA สร้างขึ้นส�าหรับให้ไปท�าหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนและเอนไซม์ เพื่อใช้ควบคุม
การท�างานของเซลล์
ในการแบ่งเซลล์หนึ่งเป็นสองเซลล์ พืชต้องสร้างนิวเคลียสที่มี DNA เหมือนเดิมให้กับเซลล์
ใหม่ ขณะเดียวกันก็มีการสร้าง RNA ในเซลล์ใหม่และเซลล์ที่ก�าลังขยายตัว การเจริญเติบโตของพืชจึง
ต้องการฟอสฟอรัสอย่างเพียงพอ
ส่วนฟอสโฟลิพิด เป็นองค์ประกอบในโครงสร้างของเยื่อหุ้มเซลล์ และเยื่อหุ้มออร์แกเนลล์
ซึ่งท�าหน้าที่ส�าคัญภายในเซลล์ เช่น (1) เยื่อหุ้มเซลล์มีบทบาทด้านควบคุมการผ่านของธาตุอาหาร
ตลอดจนสารต่างๆ เข้าในเซลล์หรือออกจากเซลล์ (2) เยื่อหุ้มคลอโรพลาสต์ ท�าหน้าที่ในการเคลื่อนย้าย
อิเล็กตรอน เพื่อเปลี่ยนพลังงานแสงมาเป็นพลังงานทางเคมีในกระบวนการสังเคราะห์แสง และ (3) เยื่อหุ้ม
ไมโทคอนเดรีย ท�าหน้าที่ในการเคลื่อนย้ายอิเล็กตรอน เพื่อเปลี่ยนพลังงานจากสารอินทรีย์ต่างๆ ให้มา
อยู่ในรูป ATP (adenosine triphosphate) อันเป็นแหล่งพลังงานส�าหรับกระบวนการต่างๆ ในเซลล์
2) สารที่ใช้ประกอบกับเอนไซม์ในการเร่งปฏิกิริยา ได้แก่โคเอนไซม์ (coenzyme) หลายชนิด
ซึ่งจ�าเป็นส�าหรับการท�างานของเอนไซม์ต่างๆ เช่น NADPH ซึ่งใช้ในกระบวนการสังเคราะห์แสง
3) สารพลังงานสูง ส�าหรับ ATP เป็นสารที่มีพลังงานสูง ซึ่งเมื่อถูกเอนไซม์ย่อยจะแตกตัวให้
ADP (adenosine diphosphate) กับฟอสเฟตไอออน แล้วปลดปล่อยพลังงานออกมาใช้ในปฏิกิริยา
ชีวเคมีภายในเซลล์ ส่วน ADP กับฟอสเฟตไอออน ก็ไปรับพลังงานและสร้างเป็น ATP ขึ้นมาใหม่
4
บทบาทของฟอสฟอรัสต่อข้าว
การใส่ปุ๋ยฟอสเฟตในดินนาที่ขาดฟอสฟอรัส ช่วยเพิ่มการเติบโตของข้าวทั้งรากและส่วนเหนือ
ดินดังนี้ (Fageria, 2014)
(1) เพิ่มการแตกรากแขนง จึงมีจ�านวนรากมากขึ้น ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดูดน�้าและ
ธาตุอาหาร
(2) เพิ่มดัชนีพื้นที่ใบ (leaf area index, LAI) จึงรับพลังแสงเพื่อการสังเคราะห์แสงได้มากขึ้น
(3) เพิ่มจ�านวนแขนงและจ�านวนรวงต่อกอ ผลผลิตเมล็ดจึงสูงขึ้น
ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว ฟอสฟอรัสของข้าว 269
