Page 78 -
P. 78
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
บทที่ 3 ละเอียดทุกด้�นของคุณภ�พดิน (soil quality)
ส�ระสำ�คัญของบทนี้เป็นเรื่องร�วโดย
และสุขภ�พดิน (soil health) ได้แบ่งเป็น 3 ตอน
คือ ตอนที่ 1 หลักก�รของคุณภ�พดินและสุขภ�พ
คุณภาพดิน ดิน ตอนที่ 2 พื้นฐ�นของคุณภ�พดิน และตอนที่
และสุขภาพดิน 3 หน้�ที่ของดิน และตัวชี้บอก หรือสิ่งชี้บอก
(indicator) คุณภ�พดิน
ตอนที่ 1 หลักการของ
คุณภาพดินและสุขภาพดิน
1. คำ�นำ�
ในอดีตก�รปรับปรุงดินที่เสื่อมโทรมให้มี
ผลิตภ�พ (productivity) สูง มักไม่ประสบผล
สำ�เร็จ เนื่องจ�กผู้เกี่ยวข้องเน้นก�รแก้ไขในเรื่อง
ใดเรื่องหนึ่งเท่�นั้น ห�กคำ�นึงถึงทัศนะเชิงองค์รวม
ในท�งปฐพีวิทย�ที่เกี่ยวข้องกับก�รปรับปรุงดินเพื่อ
แก้ไขคว�มเสื่อมโทรม จะเห็นได้ว่�เรื่องร�วมีคว�ม
สลับซับซ้อนและอธิบ�ยให้ชัดเจนย�ก จนนำ�ไปสู่
ก�รแก้ปัญห�ที่ไม่ตรงจุด และไม่ประสบผลสำ�เร็จ
นักปฐพีวิทย�จึงต้องดำ�เนินก�รดังนี้ 1) ศึกษ�และ
ทำ�คว�มเข้�ใจ เพื่อก�รจัดก�รดินให้เหม�ะสมกับ
ดินแต่ละชนิด และ 2) พัฒน�หลักก�รเรื่องคุณภ�พ
ดินและสุขภ�พดินขึ้นม�ใช้ในก�รอธิบ�ยให้ชัดเจน
ยิ่งขึ้น จ�กนิย�มทั่วไปของคุณภ�พและสุขภ�พที่
ว่� “คุณภ�พ คือลักษณะที่ดีเด่นของบุคคลหรือ
สิ่งของ และสุขภ�พ คือ ภ�วะที่ปร�ศจ�กโรคภัย
ไข้เจ็บ” เมื่อนำ� 2 คำ�นี้ม�สร้�งเป็นศัพท์ใหม่ คือ
คุณภ�พดินและสุขภ�พดิน จึงสื่อคว�มหม�ยถึง
ลักษณะที่ดีของดินทั้งสองคำ� (Lal, 1999)
74 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย
