Page 185 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

ภ�พที่ 7.2 ก�รจับตัวกันของอนุภ�คปฐมภูมิ ซึ่งได้แก่อนุภ�คทร�ย (ประกอบด้วยแร่ quartz) อนุภ�คทร�ยแป้ง
(silt) และอนุภ�คดินเหนียว (clay particles) โดยมีกลุ่มของแบคทีเรีย (bacteria) จุลินทรีย์อื่นๆ และอินทรียวัตถุ
(organic matter) เชื่อมกล�ยเป็นเม็ดดิน ซึ่งมีนำ้�และอ�ก�ศ (air) อยู่ในช่องของเม็ดดิน

สำ�หรับขน�ดของเม็ดดินนั้นมีม�ตรฐ�นต�มประเภทของโครงสร้�ง เช่น โครงสร้�งดินแบบ
ก้อนกลม จำ�แนกต�มขน�ดเส้นผ่�ศูนย์กล�ง กล่�วคือเม็ดดินที่มีขน�ดเล็ก ป�นกล�งและใหญ่มีเส้น

ผ่�ศูนย์กล�งของเม็ดดิน 1-2, 2-5 และ 5-10 มม. ส่วนโครงสร้�งดินแบบก้อนเหลี่ยม จำ�แนกต�มขน�ด
เส้นผ่�ศูนย์กล�ง เช่นเดียวกัน เม็ดดินแบบก้อนเหลี่ยมที่มีขน�ดเล็ก ป�นกล�งและใหญ่มีเส้นผ่�นกล�ง

ของเม็ดดิน 5-10, 10-20 และ 20-50 มม.
ช่องภ�ยในโครงสร้�งของเม็ดดินมักมีขน�ดเล็ก เส้นผ่�ศูนย์กล�งน้อยกว่� 0.08 มม.เป็นที่อยู่
ของนำ้�ในดิน ส่วนช่องระหว่�งเม็ดดินซึ่งเป็นช่องขน�ดใหญ่ และมีเส้นผ่�ศูนย์กล�งของช่องม�กกว่� 0.08

มม. ใช้สำ�หรับก�รระบ�ยนำ้�และก�รถ่�ยเทอ�ก�ศ นอกจ�กนั้นยังเป็นที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตในดิน และเป็น
ช่องท�งที่ร�กไชชอนไปได้ง่�ย (ภ�พที่ 7.3)

ภ�พที่ 7.3 เม็ดดินประกอบด้วยอนุภ�คทร�ย (sand) ทร�ยแป้งและดินเหนียว โดยมีส�รอินทรีย์และส�รอนินทรีย์
เชื่อมอนุภ�คต่�งๆ เข้�ด้วยกัน ภ�ยในเม็ดดินมีช่องขน�ดเล็ก (micropore) และมีช่องขน�ดใหญ่ (macropore)

อยู่ระหว่�งเม็ดดิน

สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 181