Page 72 -

52
พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์

เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้
พ่อ
.
.
.
.
แม่
0.1678AABB
0.0944AABb
0.0944AaBB
.
.
0.0299Aabb
0.0531AaBb
0.0944AABb
ͲǤͲͷ͵ͳAAbb
0.0531aaBB
.
0.0531AaBb
0.0944AaBB
0.0299aaBb
0.0531AaBb
0.0168aabb
0.0299aaBb
0.0299Aabb
.

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 0.0531AaBb
0.1678AABB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก = [0.1887AaBB 0.2123AaBb 0.0597Aabb]
0.0531aaBB 0.0597 aaBb 0.0168aabb
และการเข้าสู่สมดุลของประชากร 65
บทที่ 1 องค์ประกอบทางพันธุกรรม
52 พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์ 65 65
บทที่ 1 องค์ประกอบทางพันธุกรรมและการเข้าสู่สมดุลของประชากร
บทที่ 1 องค์ประกอบทางพันธุกรรมและการเข้าสู่สมดุลของประชากร
การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล

เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้  2 n [ (O i −E i ) 2 ]
df df

Family
Aa
aa aa

Aa
Family
นิยมใช้การทดสอบค่าด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร 
 = ∑
:
1:1
i=1
:
E i
2.67
acc
123
150
พ่อ 1 1 123 150 1 1 2.67 acc
ก าหนดให้
2 2
. 42 42 . 26 26 . 1 1 . 3.76 acc
3.76
acc
แม่
185
3 3  142 5.65
2
142
5.65
0.0944AABb
. 0.1678AABB 185 = ค่าไคสแควร์ 0.0944AaBB 1 1 0.0531AaBb
1 1
4 4
98 98
ͲǤͲͷ͵ͳAAbb
0.0299Aabb
3.06
. 0.0944AABb O 75 75 = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i 3.06 acc
0.0531AaBb
acc
i
. 0.0944AaBB 0.0531AaBb 0.0531aaBB 0.0299aaBb
acc
3.67
E 105 1 1 3.67 acc
5 5 1AaBb
79 79 = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i 0.0168aabb
. 0.053 i 0.0299Aabb 105 0.0299aaBb

270
6 6 n 204 1 1 9.19
270 = จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ
204
9.19
0.1678AABB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
1 1
3.86
51 51
7 7
33 33

3.86 วร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส
ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแค
=
0.0597Aabb]
[0.1887AaBB
0.2123AaBb
รวม 825 0.0531aaBB 758 0.0597 aaBb 7 7 0.0168aabb 31.87 acc (2.84)
825
31.87
758
acc (2.84)
รวม แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล

การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล
สรุปได้ดังนี้
สรุปได้ ดังนี้
สรุปได้ดังนี้ จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น


df df
SOV
2

]
นิยมใช้การทดสอบค่า ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
)
 2
(O i −E i
n
[
SOV ด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร  = ∑
i=1
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่
E i
Deviation 1 1 2.84 ผลรวมทุก family เป็นแบบ 1 : 1
Deviation
ผลรวมทุก family เป็นแบบ 1 : 1
2.84
ก าหนดให้
Heterogeneity 7 7 29.04 ระหว่าง family ไม่สม่ าเสมอ
29.04
ระหว่าง family ไม่สม่ าเสมอ

Heterogeneity ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a
Total
 = ค่าไคสแควร์ 8 8 31.87
31.87
Total
2
1 1

O ∴ ความถี่ของยีน A = 20+ (70) = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 110+ (70) = 0.725
i = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i
2
2
ความสมดุลของยีนในพืช autopolyploids 200
สภำพสมดุลของยีนในพืช autopolyploids
ความสมดุลของยีนในพืช autopolyploids
200
E
i = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i

จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้
Polyploids ในพืช คือ พืชที่มีจ�านวนโครโมโซมมากกว่า 2 ชุดขึ้นไป โดย x เป็นชุดโครโมโซม
n = จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ
Polyploids ในพืช คือ พืชที่มีจ านวนโครโมโซมมากกว่า 2 ชุดขึ้นไป โดย x เป็นชุดโครโมโซมพื้นฐาน
Polyploids ในพืช คือ พืชที่มีจ านวนโครโมโซมมากกว่า 2 ชุดขึ้นไป โดย x เป็นชุดโครโมโซมพื้นฐาน
= (0.275) × 200
พื้นฐาน หรือชุดของจีโนม แบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ allopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่มีโครโมโซม
และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแควร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส 2
หรือชุดของจีโนม แบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ allopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่มีโครโมโซมหลายชุด ท าให้้
หรือชุดของจีโนม แบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ allopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่มีโครโมโซมหลายชุด ท าให
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200
2
หลายชุด ท�าให้จีโนมต่างกัน เช่น ABB และ autopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตเดียวกัน
จีโนมต่างกัน เช่น ABB และ autopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตเดียวกัน ท าให้มีชุดโครโมโซม
แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล
จีโนมต่างกัน เช่น ABB และ autopolyploid เป็นกลุ่มของพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตเดียวกัน ท าให้มีชุดโครโมโซม
ท�าให้มีชุดโครโมโซมจีโนมเดียวกัน เช่น AAA เป็นต้น ส�าหรับการสร้างเซลล์สืบพันธุ์จากต้นพืชที่มีจีโนไทป์
จีโนมเดียวกัน เช่น AAA เป็นต้น ส าหรับการสร้างเซลล์สืบพันธุ์จากต้นพืชที่มีจีโนไทป์ A ซึ่งมีโอกาสที่มีจีโน
4 4
จีโนมเดียวกัน เช่น AAA เป็นต้น ส าหรับการสร้างเซลล์สืบพันธุ์จากต้นพืชที่มีจีโนไทป์ A ซึ่งมีโอกาสที่มีจีโน
จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น
A ซึ่งมีโอกาสที่มีจีโนไทป์เป็น AAAA, AAAa, AAaa, Aaaa, aaaa ได้ดังนี้
4
ไทป์เป็น AAAA, AAAa, AAaa, Aaaa, aaaa ได้ดังนี้
ไทป์เป็น AAAA, AAAa, AAaa, Aaaa, aaaa ได้ดังนี้
ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
A 4 AAAA สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์ AA
4 4
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่ AAAa สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ½AA และ ½Aa
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
AAAA
A A
AA
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
AAAA
AA
3
a

A
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
½ AA และ ½ Aa
A a a
A
AAAa
3 3
AAAa
½ AA และ ½ Aa

2 2
A
a AAaa สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
1
4
ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a 1 AA, Aa และ aa
6
6
6
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
1/6 AA, 4/6Aa และ 1/6aa
AAaa
2 2 2
2
A
1/6 AA, 4/6Aa และ 1/6aa
AAaa
A a a Aa Aaaa สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ½aa และ ½Aa
3
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
Aaaa
Aa
Aaaa
1
½ aa และ ½ Aa
3 3 1
aaaa สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
Aa (70)
aa
∴ ความถี่ของยีน A = 20+ 2 a 4 = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 110+ (70) = 0.725 ½ aa และ ½ Aa
2
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
aaaa
a a
สามารถสร้างเซลล์สืบพันธุ์
aa aa
4 4 200
200
aaaa
จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้

ซึ่งการหาจ�านวนเซลล์สืบพันธุ์สามารถหาได้โดยก�าหนด m เป็นจ�านวนอัลลีล โดยที่ T
ซึ่งการหาจ านวนของเซลล์สืบพันธุ์สามารถหาได้โดยก าหนด m เป็นจ านวนอัลลีล โดยที่ T เป็น
ซึ่งการหาจ านวนของเซลล์สืบพันธุ์สามารถหาได้โดยก าหนด m เป็นจ านวนอัลลีล โดยที่ T เป็น
เป็นจ�านวน dominance ที่เกิดขึ้น ค�านวณจาก A a
T 2m-T
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200 T 2m-T = (0.275) × 200
2
2
T 2m-T

จ านวน dominance ที่เกิดขึ้นซึ่งค านวณจาก A a a
จ านวน dominance ที่เกิดขึ้นซึ่งค านวณจาก A