Page 97 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ที่ตองการจะลงทุนทําวนเกษตรในอัตราดอกเบี้ยที่ไมสูงมากนัก ในขณะที่สถาบันการเรียนรูฯ ทําหนาที่ในการ

เปน Platform ของชุมชนในการสรุปบทเรียนการทํางานรวมกันระหวางสมาชิก ซึ่งการทํางานที่สอด

ประสานกันของกลไกเชิงสถาบันระดับทองถิ่นและองคกรชุมชนเหลานี้นําไปสูการสรางมูลคาเพิ่มใหกับผลผลิต

วนเกษตร สามารถนําเสนอโมเดลของโซคุณคาการจัดการระบบวนเกษตรดังภาพที่ 3

สามารถกลาวไดวา องคประกอบกิจกรรมโซคุณคาการจัดการและชองทางการตลาดของระบบวน

เกษตรในพื้นที่ตําบลแมทามีความซับซอนและพลวัตสูง สวนหนึ่งนาจะสืบเนื่องจากระบบวนเกษตรในพื้นที่

โครงการจัดที่ดินทํากินใหกับชุมชนเปนระบบที่มีพลวัตและใหผลผลิตที่หลากหลายซึ่งผลผลิตแตละชนิด

เกี่ยวของกับเครือขายที่แตกตางกันตั้งแตเกษตรกรผูผลิต พอคาคนกลาง ผูแปรรูป รานคา หางสรรพสินคา

และผูบริโภค ทั้งนี้ ชองทางการตลาดของผลผลิตแตละชนิดมีความสั้นยาวที่แตกตางกันขึ้นอยูกับลักษณะการ
นําผลผลิตจากระบบวนเกษตรไปสูผูบริโภคซึ่งเกษตรกรเจาของแปลงวนเกษตรจะเปนผูตัดสินใจในการเลือก

ชองทางการตลาด จากการศึกษา พบวา เครือขายเกษตรอินทรียตําบลแมทาเปนกลไกของชุมชนที่ชวยสราง

มูลคาเพิ่มใหกับผลผลิตผักอินทรียในระบบวนเกษตร นับตั้งแตป พ.ศ. 2530 เกษตรกรผูปลูกผักอินทรียใน

ตําบลแมทามีการรวมกลุมกันในนามของเครือขายเกษตรอินทรีย และเมื่อประมาณ 2-3 ปที่ผานมา เครือขาย

เริ่มมีการนําผักอินทรียไปจําหนวยที่ตลาดนัดในจังหวัดเชียงใหม และนําไปสงยังหางสรรพสินคาท็อปสใน

จังหวัดเชียงใหม ทั้งนี้ การรวมกลุมของเกษตรกรชวยเพิ่มมูลคาใหกับระบบการผลิตผักอินทรียอยางนอย 3
ประการ ไดแก ประการแรก การรวมกลุมชวยลดตนทุนในการขนสงผักอินทรียไปจําหนายและสงที่ตลาดในตัว

เมืองจังหวัดเชียงใหมซึ่งหางจากตําบลแมทาเปนระยะทางประมาณ 60 กิโลเมตร สมาชิกของกลุมจะ

รับผิดชอบคาน้ํามันรถและคาเชารถตามสัดสวนของปริมาณผักที่ตนเองนําไปจําหนายมากนอยแตกตางกันไป

ซึ่งวิธีการรวมกลุมเปนเครือขายดังกลาวชวยใหสมาชิกซึ่งเปนเกษตรกรรายยอยสามารถจัดการกับตนทุนคา

ขนสงสินคาจากแปลงวนเกษตรไปยังตลาดในเมืองได ประการที่สอง การรวมกลุมในรูปเครือขายเกษตรกร
อินทรียของเกษตรกรเปนกลไกหนึ่งในการตรวจสอบและรับรองคุณภาพและมาตรฐานผักอินทรียซึ่งชวยสราง

ความมั่นใจใหกับหางสรรพสินคาและผูบริโภคในเมืองเชียงใหมได ทั้งนี้ ในปจจุบันเกษตรกรที่ปลูกผักอินทรีย

ในตําบลแมทายังไมไดเขารับการตรวจประเมินเพื่อรับรองมาตรฐานผักอินทรียจากหนวยงานของภาครัฐอยาง

เปนทางการ เพราะการรับรองดังกลาวมีคาใชจายคอนขางสูง แตดวยชื่อเสียงของชุมชนในการทําเกษตร

อินทรียและการสนับสนุนจากองคกรพัฒนาเอกชนทําใหผลผลิตผักอินทรียของตําบลแมทาไดรับการยอมรับ

จากผูบริโภคในเมืองแมจะยังไมไดรับการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรียอยางเปนทางการ ในระหวางการเก็บ

ขอมูล ผูวิจัยไดมีโอกาสไปสังเกตการที่ตลาดผักอินทรีย (เจเจมารเก็ต) ในเมืองเชียงใหมซึ่งเปนตลาดที่
เกษตรกรในตําบลแมทานําผักอินทรียมาจําหนาย โดยผูวิจัยมีโอกาสไดสัมภาษณผูบริโภคซึ่งเปนผูที่มาซื้อผัก

เปนประจํากับเกษตรกรตําบลแมทามายาวนานกวา 5 ป โดยลูกคารายดังกลาวเคยเดินทางไปเยี่ยมเกษตรกร

97